HOOFDSTUK 11.docx

Spijsverteringsstelsel

Het systeem dat voedingsstoffen in het lichaam brengt en bestaat uit het maagdarmkanaal en hulporganen zoals de lever en alvleesklier.

Vier lagen van de wanden van het maagdarmkanaal:

Slijmvlies

Binnenste laag waar voedingsstoffen in het bloed worden opgenomen.

Submucosa

Bevat bloedvaten, lymfevaten en zenuwen voor opname van voedselbestanddelen.

Muscularis

Verantwoordelijk voor beweging en bestaat uit gladde spieren.

Serosa

Buitenste laag die de andere lagen beschermt en het spijsverteringsstelsel aan de lichaamswanden hecht.

Vijf basisprocessen van het spijsverteringsstelsel:

Mechanische verwerking en beweging

Uitscheiding van vloeistoffen, enzymen, gal, zuur, alkali en slijm

Spijsvertering

Afbraak van voedsel tot opneembare eenheden

Absorptie

Opname van voedingsstoffen via slijmvlies in bloed- of lymfevaten

Eliminatie

Uitscheiding van onverteerd materiaal als feces.

Twee soorten motiliteit voor spijsvertering:

Peristaltiek

Voedsel naar voren stuwen

Segmentatie

Voedsel mengen.

Tanden:

Snijtanden

Snijden voedsel

Hoektanden

Scheuren voedsel

Premolaren en kiezen

Malen en pletten voedsel.

Tong

Bestaat uit skeletspieren, belangrijk voor smaak en spraak.

Speeksel

Uitgescheiden door speekselklieren met componenten zoals slijmstof, speekselamylase en bicarbonaat voor de vertering van voedsel.

Keelholte en slokdarm

Brengen voedsel naar de maag via de slikreflex.

Maag

Slaat voedsel op, verteert eiwitten en regelt de afgifte van voedsel naar de dunne darm met maagsap dat zoutzuur, intrinsieke factor, slijm en pepsinogeen bevat.

Dunne darm

Functies omvatten spijsvertering, absorptie van voedingsstoffen en water, met regio's zoals duodenum, jejunum en ileum voor vertering en absorptie.

Dikke darm

Absorbeert voedingsstoffen en water, slaat tijdelijk afval op en elimineert het

Voedingsstoffenopname

Aminozuren, monosacchariden, lipiden, water, vitaminen en mineralen worden op verschillende manieren opgenomen

Zenuwen en hormonen in spijsvertering

Reguleren spijsvertering afhankelijk van voedselvolume en -inhoud

Voeding

Interactie tussen organisme en voedsel, met aanbevelingen voor een gezonde voeding

Koolhydraten

Belangrijke energiebron, met enkelvoudige en complexe koolhydraten

Lipiden

Essentiële celbestanddelen en energiebronnen, met verzadigde, onverzadigde en transvetten

Complete eiwitten

Bevatten alle 20 aminozuren, essentieel voor lichaamsprocessen

Vitaminen

Essentieel voor normaal functioneren, vetoplosbaar en in water oplosbaar

Mineralen

Essentiële elementen voor lichaamsprocessen, met rollen in verschillende lichaamsfuncties

Vezels

Goed voor de dikke darm, voegen massa toe aan ontlasting en voorkomen darmproblemen

Energiebalans

Basaal metabolisme, energie-inname versus -uitgaven, en effect op lichaamsgewicht

Gezond gewicht

Belang voor algehele gezondheid, BMI-categorieën en risico's van obesitas

Eetstoornissen

Abnormale eetgewoonten die de gezondheid schaden, met verschillende types

Spijsverteringsaandoeningen

Lactose-intolerantie, peptische zweren, coeliakie, diverticulose, colonpoliepen

Aandoeningen van bijkomstige organen

Hepatitis (A, B, C) en galstenen