Kontekstwalisadong Komunikasyon sa Filipino

Agosto 25, 1988

Pinagtibay ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng pagtuturo sa mga paaralan sa mga piling asignatura.

Artikulo XIV, Seksyon 8

Konstitusyong dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at Kastila.

Manuel Quezon

Ang Ama ng Wikang Pambansa

Artikulo XIV, Sek. 7

Ang mga wikang panrelihiyon ay pantulong ng mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbi na pantulong sa mga wikang panturo roon.

Jose Romero

Ang sekretaryang nagsabi na ang wikang pambansa ay dapat na Pilipino.

Hunyo 7, 1940

Ang wikang pambansa ay isa sa mga opisyal na wika ng bansa.

Agosto 12, 1959

Ayon sa kautusang ito, kaylaman at tutukuyin ang pambansang wika ay Pilipino ang gagamitin.

Agosto 13-19

Noon Marso 29 - Abril 4 and Linggo ng wika subalit ang petsa ng pagdiriwang ay inilipat sa anong buwan at petsa tuwing taon.

Corazon Aquino

Ang naglagda na magkaroon ng Komisyong Pangwika sa bansa.

Marso 26, 1954

Nagpalabas ng isang kautusan ang Pangulong Ramon Magsaysay sa taunang pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa mula sa Marso 29 - Abril 4.

Agosto 7, 1973

Nagsasaad na gagamiting midyum ng pagtuturo mula sa antas elementarya hanggang tersyarya sa lahat ng paaralang pambayan o pribado.

Marso, 1968

Kautusan na ang lahat ng pamuhatan ng liham ng mga kagawaran, tanggapan at mga sangay nito ay maisulat sa Pilipino.

Oktubre 24, 1967

Kautusang nagtatadhana na ang lahat ng mga gusali at mga tanggapan ng pamahalaan ay pangalan sa Pilipino.

Hunyo 19, 1974

Pagpapatupad ng edukasyong bilingwal sa lahat ng kolehiyo at pamantasan.

Abril 1, 1940

Ipinalabas ang Kautusang Tagapapaganap na nagtadhana ng paglilimbag ng isang balarila at isang diksyunaryo sa Wikang Pambnasa.

Artikulo XIV, Sek. 9

Dapat magtatag ang Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa na binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon.

Nobyembre 7, 1936

Inaprobahan ng Kongreso ang Batas Komonwelt Bilang 184 na lumikha ng Surian ng Wikang Pambansa.

Artikulo XIV, Sek. 6

Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino.

Batas Komonwelt

Batas na umusbong sa panahon ng Amerikano sa kasagsagan ng pagpapatupad ng SWP.

Disyembre 30, 1937

Sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap BLG. 134 ng Pangulong Quezon, ang Wikang Pambansa ay ibabatay sa Tagalog.

Chismes

Salitang Kastila na pinagmulan ng tsismisan.

Tsismisan

Ito ay mga kuwento na maaaring totoo at may basehan ngunit ang mga bahagi ng mga pangyayari ay maaaring sadyang dinagdagan o binawasan upang maging usap-usapan hanggang sa magkaroon na ito ng iba’t ibang bersyon.

Intriga

Isang uri ng tsismis na nakasisira sa reputasyon o pagkakaibigan.

Gossiper

Tumutukoy lamang sa tao na mahilig makipagkwentuhan o magkalat ng sikreto ng iba.

Tsismosa

Kilala bilang sinungaling at mapag-imbento ng kuwento.

Instrumento ng kapangyarihan

Gamit sa tsismis ng mga naghaharing uri sa politikal na pananaw para linlangin ang taumbayan.

Paninirang puri

Ang mga tsismis na naglalayong makasakit ng tao at nakahahamak ng dignidad at may mga legal na aksyon na maaaring gawin upang labanan ito at ipagtanggol ang sarili gaya ng pagsampa ng kasong libel o slander.

Artikulo 26

Ang mga sumusunod na magkakatulad na akto, bagamat hindi maituturing na krimen ay maaaring makabuo ng isang dahilan ng aksyon (cause of action) para sa mga danyos, pagtutol at iba pang kaluwagan:


1. Panunubok sa pribadong buhay ng iba;
2. Panghihimasok o pang-iistorbo sa pribadong buhay o ugnayang pampamilya ng iba;
3. Pang-iintriga na dahilan kung bakit ang isang indibidwal ay iiwasan ng kanyang kaibigan;
4. Pang-aasar o pamaahiya sa iba dahil sa kanyang paniniwalang pangrelihiyon, mababang antas ng pamumuhay, lugar ng kapanganakan, pisikal na depekto, at iba pangpersonal na kondisyon.

Artikulo 353

Ang libelo ay isang pampubliko at malisyosong mga paratang sa  isang krimen o isang bisyo o depekto na maaaring makatotohanan o kaya ay haka-haka o anumang  kilos, pagkukulang, kondisyon, katayuan, o kalagayan na naging dahilan ng kasiraang-puri,  pangalan o pagpapasala sa isang likas o huridikal na tao, o upang masira ang alaala ng isang namayapa na.

Umpukan

Ito ay tumutukoy sa pagpapangkat - pangkat ng isang pamilya o magkakapatid, magkakaibigan, magkaklase, magkakatrabaho o magkakakilala na may magkakatulad na gawi, kilos, gawain at hangarin.

Umpukan

Ito ay nangyayari dahil ang isang paksa at hangarin na karaniwan sa bawat isa ay nais talakayin o bigyang linaw.

Umpukan

Naiiba ito sa tsismisan sapagkat higit na mabuti ang tunguhin ng usapin dito.

Enriquez (1976)

Siya ay naniniwala na taal na sa maraming Pilipino ang pagkapikon dahil sa **“isang kulturang buhay na buhay at masigla dahil sa pagbibiruan”**

Salamyaan

Isang halimbawa ng tradisyon kung saan tampok ang umpukan.

Salamyaan

Isa rin sa itinatampok dito ang umpukan na may kalahok na ring tsismisin, talakayan, balitaktakan, biruan at iba pa na nagaganap sa isang silungan o tambayan.

Ub-ufon

Madalas itong ginagawa sa isang itinakdang lugar, ng pagsasama-sama ng mga magkapit-bahay para:

* magpakilala,
* mag-usap hinggil sa iba’t ibang isyu,
* magbigayan ng payo,
* magresolba ng mga alitan,
* magturo ng mga tradisyon sa nakababata,
* mag-imbita sa mga okasyon, at
* magtulungan sa mga problema kagaya ng pinansiyal na pangangailangan

Umpukan

Ginagamit din para ilarawan ang kakapalan o karamihan ng tao sa isang grupo o pangkat.

Talakayan

Pagpapalitan ng ideya sa pagitan ng dalawa, o higit pang kalahok na nakatuon sa tukoy na paksa.

Talakayan

Ito ay maaring **pormal** o **impormal** at puwedeng **harapan** o **mediated** o ginamitan ng anumang midya.

* Pormal na talakayan
* Impormal na talakayan

Dalawang uri ng talakayan

Pormal na Talakayan

Nakabatay sa tiyak na mga hakbang, may tiyak na mga taong mamamahala at mamumuno ng talakay.

Impormal na Talakayan

Ito ay malayang pagpapalitan ng kuru-kuro hinggil sa isang paksa at walang pormal na mga hakbang na sinusunod.

Tagapagdaloy (Facilitator)

Tumitiyak sa kaayusan ng daloy ng diskusyon.

Taga-awat or tagapagpalamig (Neutralizer)

Mga kalmadong kalahok sa talakayan

Talakayan

Isang paraan upang ang katotohanan ay mapatunayan at mapanatili sa pamamagitan ng mga katanggap-tanggap na basehan at katibayan kung saan ito ay nararapat na ibabahagi ng buong katapatan at katapangan ng bawat panig at katunggali.

* Aksesibilidad
* Hindi palaban
* Baryasyon ng ideya
* Kaisahan at pokus

Mga katangian ng mabuting pagtalakay

Pagbabahay-bahay

Tuon nito ang pakikipag-usap sa mga mamamayan sa kanilang mga bahay. Karaniwan ito ay tungkol sa mga isyu sa barangay na nais ipaalam sa mga mamamayan.

Pagbabahay-bahay

Pagdalaw o pagpunta ng isang tao o grupo sa mga bahay sa isang pamayanan para maghatid ng mahalagang impormasyon, magturo ng isang teknolohiya, kumonsulta sa mga miyembro ng pamilya hinggil sa isyu o programa, mangumbinsi sa pagsali sa isang paligsahan o samahan, o manghimok na tumangkilik sa isang produkto, kaisipan, gawain o adbokasya.

Pagbabahay-bahay

Mainam itong pamamaraan para pagusapan ang mga sensitibong isyu sa isang pamayanan.

Pagbabahay-bahay

Dito nagaganap ang kumustahan o usisaan sa buhay ng bawat isa, bahaginan ng iniisip at saloobin, hingian ng palitan ng mga material na bagay, lalo nang mga sangkap sa pagluluto at iba pang gawain sa bahay, at maging tsismisan at umpukan.

Pagbabahay-bahay

Madalas isinasagawa ng mga kinatawan ng ahensiya ng pamahalaan, pribadong institusyon, o non-government organization na may tiyak na layong panlipunan na nangangailangan ng kontribsyon, pakikiisa, at pakikipagtulungan ng mga residente ng isang komunidad.

Pulong-bayan

Usaping politikal ang karaniwang paksa nito. Nauukol ito sa mga gawain at layunin pambarangay at pambayan.

Pulong-bayan

Pagtitipon ng isang grupo ng mga mamayan sa itinakdang oras at lunan upang pag-usapan nang masinsinan, kabahalaan, problema, programa at iba pang usaping pangpamayanan.

Pulong-bayan

Isinasagawa ito kapag may programang pinaplano o isasakatuparan, may mga problemang kailangang lutasin at may mga batas na ipatutupad sa isang komunidad.

Hans (2018)

Halaw mula sa kanyang pagpapaliwanag ang mga sumusunod sa tatlong aspeto komunikasyong di - berbal kabilang na ang kinesika, pandama at proksemika

Heathfield (2018)

Ayon sa kanya ang dalawa pang mahalagang uri ng komuniksayong di-berbal ay tulad ng paralenggwahe at mga bagay.

Komunikasyong di-berbal

Ito ay paraan ng pagbabatid ng kahulugan o mensahe sa pamamagitan ng samo’t saring bagay maliban sa salita.

Kulturang Pilipino

Hitik sa komunikasyong di-berbal na maoobserbahan sa mga taong kalahok sa pakikisalamuha – mula sa mga bahagi ng katawan ng mga kalahok hanggang sa espasyo sa pagitan ng mga nakakasalamuha.

Komunikasyon sa pamamagitan ng senyas

Kabilang sa kategoryang ito ang lahat ng kumpas na ginagamit sa halip ng salita, bilang at pagbabantas.

Komunikasyon sa pamamagitan ng aksiyon

Kabilang dito ang lahat ng uri ng paggalaw tulad ng paglakad o kaya'y pagkain. Ang paraan ng paggalaw ay maaaring bigyan ng kahulugan ng mga nakakakita.

Komunikasyon sa pamamagitan ng mga obheto

Kabilang dito ang lahat ng sadya at hindi sadyang pagpapakita ng mga obheto tulad ng mga alahas, damit, aklat, disenyo ng bahay, atbp.

Senyas, aksiyon at obheto

May higit pang angkop na gamit sa komunikasyong pasalita na nagsisilbing mensahe tulad ng ekspresyon ng mukha, pisikal nakaanyuan, paraan ng pagdadala sa sarili, paraan ng pagtingin sa tagapakinig, kumpas at paggalaw.

Ekspresyong Lokal

Ang likas at ordinaryong wika na naiiba sa anyo at gamit sa lohikal at iba pang uri ng pilosopiya.

Ekspresyong Lokal

Ito ay mga parirala o pangungusap na ginagamit ng mga tao sa pagpapahayag ng damdamin o pakikipag-usap na ang kahulugan ay hindi ang literal na kahulugan ng bawat salita at hindi maiintindihan ng mga ibang taong hindi bihasa sa lenggwahe.

Ekspresyong Lokal

Ito rin ang nagbibigay ng kaibahan sa ibang wika.

Ekspresyong Lokal

Mga salita o pariralang nasasambit ng mga Pilipino dahil sa bugso ng damdamin kagaya ng galit, yamot, gulat, pagkabigla, pagkataranta, takot, dismaya, tuwa o galak.

Talastasang Pilipino

Dito ang mga local na ekspresyon ang nagpapaigting at nagbibigay-kulay at sumasalamin, sa kamalayan at damdamin ng mga Pilipino.

Walter Fisher

Ayon sakanya ang tao ay isang makuwentong nilalang at anumang anyo ng komunikasyon ng mga tao ay dapat tingnan bilang naratibo o kuwento.

Paralengguwahe

Diin, lakas o tinig ng boses, bilis o hina ng pagkakasabi ng isang kataga o salita

Tampuhan o pag-aaway

Ipinapahiwatig ng pag-iwas sa nakasalubong

Tama

Tama o Mali

\
Sa kabikulan ang Dios mabalos ay nangangahulugan ng pasasalamat o Diyos na ang magbabalik sa iyong kabutihang loob.

Mali

Tama o Mali

\
Impormal na talakayan ay nakabatay sa tiyak na mga hakbang, may tiyak na mga taong mamamahala at mamumuno ng talakay.

Mali

Tama o Mali

\
Naniniwala si Santiago (1976) na taal na sa maraming Pilipino ang pagkapikon dahil sa “isang kulturang buhay na buhay at masigla dahil sa pagbibiruan”.

Tama

Tama o Mali

\
Ang pulong-bayan ay nauukol ito sa mga gawain at layunin pambarangay at pambayan.

Tama

Tama o Mali

\
Ang tsismosa ay kilala bilang sinungaling at mapag-imbento ng kuwento.

* Primaryang Batis
* Sekundaryang Batis

Dalawang batis ng impormasyon

Primaryang Batis

Mga orihinal na pahayag, obserbasyon at teksto na direktang nagmula sa isang indibidwal, grupo o institusyon nakararanas, nakaoobserba, o nakapagsisiyasat ng isang paksa o phenomena.

Sekundaryang Batis

Ito ay pahayag ng interpretasyon, opinyon at kritisismo mula sa indibidwal, grupo, o institusyon na hindi direktang nakaranas, nakaobserba o nagsaliksik sa isang paksa o penomeno. Kasama na rito ang account o interpretasyon sa mga pangyayari mula sa taong hindi nakaranas nito o pagtalakay sa gawa ng iba.

Primarya at Sekondaryang batis

Sa pangkalahatan, ito ay binibigyang prayoridad ng isang mananaliksik sapagkat ang una ay nanggaling sa aktuwal na karanasan, obserbasyon o pagsisisyasat kaya itinuturing na mas katiwa tiwala kaysa pangalawa.

Sekundaryang Batis

Ito ay hindi dapat ipagsawalang bahala ang alinmang sekondaryang batis dahil maaaring maghain ito ng kaugnay o alternatibong perspektiba at kabatiran na magpapapatatag sa kaaalamang binubuo ng manananaliksik lalo na kung ang mga ito ay mula sa kinikilalang eksperto.

Harapang ugnayan

Sinasadya, tinatanong at kinakausap ng mananaliksik ang indibiwal o grupo na direktang nakakaranas ng penomenong sinasaliksik, ang mga apektado nito, nakaobserba rito, dalubhasa rito o nakaugnay, nito sa ibat-ibang dahilan.

Mediadong ugnayan

Maaari tayong makakalap ng impormasyon mula sa kapwa-tao sa pamamagitang ng ICT.

Kwantitatibong disenyo

Palasak ang pamamaraang survey na ginagamitan ng talatanungan at eksperimento na may pretest at post test.

Kwalitatibong disenyo

Malawak ang pagkakaiba iba ng mga pamamaraan pero mas palasak ang panayam at pangkatang talakayan.

Ang mga kapuwa tao

Mayamang batis ng impormasyon dahil marami silang maaaring masabi batay sa kanilang karanasan; maaari nilang linawin agad o dagdagan pa ang kanilang mga sinasabi sa manananaliksik at may kapasidad din silang mag- imbak at magproseso ng impormasyon.

Eksperimento

Isang kuwantitatibong disenyo ng pananaliksik kung saan sinusukat ang epekto ng independent variable, na nagsisilbing interbensyon sa dependent variable, na tinatalaban ng interbensyon.

Interbyu

Isang interaksiyon sa pagitang ng mananaliksik bilang tagapag tanong at tagapakinig, at tagapagbatid na siyang tagabahagi ng impormasyon.

* Estrukturadong Interbyu
* Semi-estrukturadong Interbyu
* Di-estrukturadong Interbyu

Tatlong uri ng interbyu

Focus group discussion

isang semi-estrukturadong talakayan na binubuo ng tagapagpadaloy na kadalasang mananaliksik, at anim at hanggang sampung kalahok.

Pakikisangkot habang pakapa-kapa

Sa hanay ng mga pamamaraan maka Pilipino, maraming mapagpipilian ang isang mananaliksik, depende sa ng mananaliksik, depende sa layon ng pananaliksik, at dulog ng pangangalap ng datos.

Pagtatanong-tanong

Marami ng mga mananaliksik ang gumagamit sa pagkalap ng katunayan at datos.

Pakikipagkwentuhan

Ito ay isang di-estrukturado at impormal na usapan ng mananaliksik at tagapagbatid hinggil sa isa o higit pang paksa kung saan ang mananaliksik ay walang ginagamit na tiyak na mga tanong at hindi nya pinipilit igaya ang daloy sa isang direksyon.

Pagdalaw-dalaw

Ang pagpunta-punta at pakikipag-usap ng mananaliksik sa
tagapagbatid upang sila ay magkakilala. Ito ay maaring kaakibat din ng ibang mga
pamamaraan ng pagkuha ng datos kagaya ng pakikipagkuwentuhan at pakikilahok.

Pakikipanuluyan

Nakikisalamuha sa mga tao at nakikisangkot sa ilan sa kanilang mga aktibidad. Inaasahang malalim at komprehensibo ang impormasyong malilikom ng mananaliksik. Ito ay isa sa mga pinakamabisang pamamaraan upang mapaunlad ang pakikipagkapuwa tao.

Pagbabahay-bahay

Ito ay isang di-estrukturado at impormal na usapan ng mananaliksik at tagapagbatid hinggil sa isa o higit pang paksa kung saan ang mananaliksik ay walang ginagamit na tiyak na mga tanong at hindi nya pinipilit igaya ang daloy sa isang direksiyon.

Pagamamasid

Ito ay pag-oobserba gamit ang mata, ilong, taynga at pandama sa tao, lipunan at kapaligiran. Ito ay kaakibat din ng iba pang mga pamamaraan ng pagkuha ng datos kagaya ng pakikilahok, pakikisangkot, pagbabahay-bahay at pakikipanuluyan.

* Complete observer (ganap na tagamasid)
* Complete participant (ganap na kalahok)
* Observer as participant (tagamasid bilang kalahok)
* Participant observer (kalahok bilang taga masid)

Apat na uri ng papel ng tagapagmasid ayon kay Gold (1958):

Komunikasyon

Ito ay isang proseso ng pagpapalitan ng impormasyon na kadalasan na ginagawa sa pamamagitan ng karaniwang sistema ng mga simbolo.

Araling pangkomunikasyon

Ang disiplinang pang-akademya na pinag-aaralan ang komunikasyon.

Komunikasyon

Ang akto ng pagpapahayag ng ideya sa pamamagitan ng pasalita o pasulat na paraan. (Webster)