Stijlfiguren Nederlands

eufemisme

een verzachtende, verbloemde of verhullende uitdrukking die gebruikt wordt in de plaats van iets wat als ruw of kwetsend gevoeld wordt

understatement

ernstige of grote zaken worden als minder ernstig of groot voorgesteld (vaak met humoristisch effect)

litotes

iets wordt sterk benadrukt door het tegenovergestelde te ontkennen

ironie

vriendelijke, milde spot (vaak wordt het tegenovergestelde gezegd van wat er eigenlijk bedoeld wordt)

hyperbool

sterke overdrijving

prolepsis

het vooraan plaatsen van een woord of woordgroep zodat de nadruk erop valt

anticipatie

het achteraan plaatsen van een woord of woordgroep zodat de nadruk erop valt

repetitio

herhaling van sommige worden zodat de nadruk erop valt

tautologie

een begrip wordt herhaald door een synoniem woord (die tot dezelfde woordsoort behoort)

pleonasme

een eigenschap die al in een woord aanwezig is wordt extra benadrukt

enumeratie

een aantal feiten, meningen, namen en argumenten worden achter elkaar geplaatst

opsomming in drieën

een opsomming van drie woorden, zinsdelen of zinnen

climax

een opsomming met een opklimming in kracht

omgekeerde climax

een opsomming met een afbouw in kracht

antithese

het naast elkaar plaatsen van tegenstellingen of tegengestelde begrippen

chiasme

een verbinding van woordparen in tegengestelde orde

paradox

een schijnbare tegenstelling waarbij twee tegengestelde begrippen met elkaar verbonden worden

retorische vraag

een vraag waarin het antwoord al in de vraag besloten ligt

woordspeling

creatief gebruik maken van de verschillende betekenissen die een woord of uitdrukking kan hebben

allusie

er wordt verwezen naar een algemeen feit, een bekende persoon, een bekende gebeurtenis of een bekende tekst

oxymoron

twee begrippen die op het eerste gezicht niet samen lijken te gaan, maar wel zo worden gepresenteerd

drieslag

drie samenhangende begrippen worden naast elkaar gezet (vaak een bekende uitspraak, niet zelfbedacht)

anafoor

herhaling van een woord of woordgroep aan het begin van opeenvolgende zinnen