Obrona - Pytania ogólne

MISJA

najważniejszy cel istnienia firmy, czyli dlaczego działa, w jaki sposób funkcjonuje i jakie potrzeby klientów zaspokaja. Misja określa sens działalności oraz wartości, na których firma się opiera.

WIZJA

obraz przyszłości firmy, pokazujący, dokąd zmierza i jak chce być postrzegana za kilka czy kilkanaście lat. Wizja inspiruje pracowników i wyznacza kierunek rozwoju, np. dążenie do bycia liderem rynku w danej branży.

CZYM JEST STRATEGIA PRZEDSIĘBIORSTWA?

to plan działania, który pozwala zrealizować misję i wizję.
Jest to sposób osiągania celów, obejmujący:
- wybór rynków,
- produktów,
- metod konkurowania,
- kierunków rozwoju.

POJĘCIE PRZEDSIĘBIORCY - PRAWNE

w ujęciu prawnym jest to osoba lub podmiot, która prowadzi działalność gospodarczą zgodnie z prawem, rejestrując firmę w CIDG i KRS.

POJĘCIE PRZEDSIĘBIORCY - EKONOMICZNE

osoba, która prowadzi działalność w celu osiągnięcia zysku, podejmuje ryzyko i zarządza zasobami np. finansowymi i kapitałem ludzkim.

POJĘCIE PRZEDSIĘBIORCY - SPOŁECZNE

jest to osoba, która tworzy miejsca pracy, rozwija lokalną społeczność i wpływa na gospodarkę np. płaci podatki, jest aktywna społecznie, bierze czynny udział w akcjach charytatywnych.

CZYM JEST MODEL BIZNESOWY?

to sposób w jaki przedsiębiorstwo tworzy, dostarcza i przechwytuje wartość. Mówiąc prościej opisuje jak przedsiębiorstwo działa, skąd czerpie przychody i zyski.

MODEL BIZNESOWY - 3 PYTANIA

1.  Co oferujemy?
(np. produkt, usługa, wartość)

2.    W jaki sposób dostarczamy?
(np. sklep, aplikacja, dostawa)

3.    Na czym zarabiamy?
(np. sprzedaż, abonament, reklama)

Przykład: Netflix

Tworzy wartość: daje dostęp do filmów i seriali online.

Dostarcza: przez aplikację na telefonie, komputerze czy telewizorze.

Zarabia: na abonamencie miesięcznym.

ELEMENTY MODELU BIZNESOWEGO

1. Segmenty klientów - grupy, do których kierowana jest oferta.
2. Relacje z klientami – jak firma buduje i utrzymuje relacje.
3. Propozycja wartości - co firma oferuje klientom i czemu klienci mają to wybrać.
4. Kanały dystrybucji - sposoby dotarcia do klienta.
5. Strumienie przychodów - źródła przychodów (np.: sprzedaż produktów, abonament).
6. Struktura kosztów - wszystkie koszty biznesowe.
7. Kluczowe zasoby – co jest niezbędne do działania (np.: ludzie).
8. Kluczowe działania - np.: produkcja, marketing, logistyka, dystrybucja.
9. Kluczowi partnerzy – dostawcy i partnerzy.

CZYM JEST OTOCZENIE ORGANIZACJI?

to wszystkie czynniki, które pośrednio i bezpośrednio wpływają na przedsiębiorstwo.

OTOCZENIE ORGANIZACJI SKŁADA SIĘ Z:

Otoczenia bliższego (mikro) i dalszego (makrootoczenia).

Otoczenie bliższe (mikrootoczenie)

podmioty i czynniki będące “blisko” firmy, które mają bezpośredni wpływ na działalność firmy:
- klienci - decydują o popycie produktu,
- dostawcy - wpływają na jakość i koszty surowców,
- konkurenci - kształtują ceny,
- pośrednicy,
- instytucje finansowe.

Otoczenie dalsze (makrootoczenie)

czynniki pośrednio wpływające na firmę, które często są od niej niezależne analizowane metodą PESTEL):
- polityczne,
- ekonomiczne – inflacja, kursy walut,
- społeczne - trendy konsumenckie, demografia,
- technologiczne,
- ekologiczne – wymogi ochrony środowiska,
- prawne – przepisy podatkowe, prawo pracy.

Jak otoczenie wpływa na funkcjonowanie organizacji?

1. Wymusza dostosowania – firma musi reagować na zmiany rynkowe, prawne, itd..
2. Kształtuje strategię - analiza PEST/PESTEL, SWOT.
3. Tworzy szanse i zagrożenia - np.: nowe technologie mogą zwiększyć efektywność, ale też stanowią wyzwanie dla firm, które nie nadążają z rozwojem.
4. Wpływa na decyzje operacyjne.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

sposób podziału zadań, kompetencji i odpowiedzialności w organizacji. Jest to układ zależności, ról i powiązań w przedsiębiorstwie odpowiedzialny za to:
- kto co robi i jakie ma stanowisko pracy,
- kto pod kogo podlega,
- jak przebiega przepływ informacji i odpowiedzialności.

Ewolucja struktur organizacyjnych

1. Struktura liniowa (klasyczna)
2. Struktura liniowo-sztabowa
3. Struktura funkcjonalna
4. Struktura dywizjonalna
5. Struktura macierzowa
6. Struktura nowoczesna

Struktura liniowa (klasyczna)

- najstarsza i najprostsza,
- jednoosobowe kierownictwo - każdy pracownik ma tylko jednego przełożonego,
- dobrze sprawdza się w małych firmach i przy stałych warunkach działania,
- wady: brak elastyczności, przeciążenie kierowników.

Struktura liniowo-sztabowa

dodanie podmiotów wspierających kierownictwo w decyzjach.

Struktura funkcjonalna

podział organizacji według funkcji (np.: marketing, produkcja).

Struktura dywizjonalna

- podział firmy na jednostki odpowiedzialne za określone produkty, regiony lub rynki,
- większa odpowiedzialność jednostek,
- stosowana w dużych organizacjach.

Struktura macierzowa

- pracownicy podlegają jednocześnie kierownikowi funkcji i projektu,
- umożliwia elastyczne zarządzanie zasobami, ale zwiększa ryzyko konfliktów.

Struktura nowoczesna

oparta na współpracy, technologii informacyjnej i relacjach.

Zasady budowy struktury organizacyjnej:

- jednoosobowe kierownictwo - każdy pracownik ma jednego przełożonego,
- podział pracy i specjalizacji – zadania przydzielane według kompetencji,
- hierarchia - określenie relacji między szczeblami zatrudnionych,
- koordynacja działań,
- elastyczność - powinna umożliwiać szybkie reagowanie na zmiany otoczenia,
- skuteczna komunikacji.

Racjonalność decyzji

oznacza, że decyzje powinny być podejmowane w sposób logiczny, uzasadniony i oparty na analizie, tak, aby jak najszybciej osiągały cele firmy przy możliwie najmniejszych kosztach i ryzyku.

WARUNKI RACJONALNEJ DECYZJI

1. Jasno określony cel

2. Zebranie i analiza informacji

3. Rozważenie wszystkich wariantów

4. Wybór rozwiązania

5. Ocena skutków i ryzyka

6. Kontrola i możliwość korekty

JAKIE SĄ RODZAJE RACJONALOŚCI DECYZJI?

1. Racjonalność rzeczowa (merytoryczna)

2. Racjonalność ekonomiczna

3. Racjonalność organizacyjna

4. Racjonalność społeczna

Racjonalność rzeczowa (merytoryczna)

decyzja jest zgodna z wiedzą i faktami.

Racjonalność ekonomiczna

decyzja daje najlepszy efekt przy najniższym koszcie.

Racjonalność organizacyjna

decyzja jest zgodna ze strukturą, procedurami i możliwościami firmy.

Racjonalność społeczna

decyzja uwzględnia ludzi (motywuje).

JAKIE SĄ MODELE PROCESÓW DECYZYJNYCH W ZARZĄDZANIU PUBLICZNYM?

• model racjonalny (klasyczny),

• model ograniczonej racjonalności,

• model intuicyjny,

• model inkrementalny (przyrostowy),

• model biurokratyczny,

• model kosza na śmieci (garbage can).

MODEL KLASYCZNY (RACJONALNY) - PROCESY DECYZYJNE

- decyzje podejmowane w sposób logiczny i oparty na analizie danych,
- dąży do wyboru najbardziej efektywnego rozwiązania.

MODEL OGRANICZONEJ RACJONALOŚCI - PROCESY DECYZYJNE

- brak pełnych informacji i czasu,
- wybór najbardziej satysfakcjonującego rozwiązania - nie najlepsza odpowiedź, tylko ta wystarczająco dobra.

MODEL INTUICYJNY - PROCESY DECYZYJNE

- decyzje podejmowane na podstawie doświadczeń, intuicji i wyczucia,
- stosowany w przypadku braku danych i występującej niepewności.

MODEL INKREMENTALNY (przyrostowy) - PROCESY DECYZYJNE

- decyzje podejmowane krok po korku, poprzez stopniowe zmiany,
- oparty na kompromisach,
- unika ryzyka przez co jest wolniejszy.

MODEL KOSZA NA ŚMIECI W PROCESACH DECYZYJNYCH

- decyzje podejmowane chaotycznie, przypadkowo, zależą od dostępnych w danym momencie danych i osób.

MODEL BIUROKRATYCZNY W PROCESACH DECYZYJNYCH

- decyzje podejmowane zgodnie z procedurami, przepisami i hierarchią.

SYSTEM GETTING THINGS DONE

metoda zarządzania zadaniami i czasem opracowana przez Davida Allena. Poprawia produktywność oraz zmniejsza poziom stresu. Zakłada zgromadzenie wszystkich zadań do jednego miejsca i ustalenie ich wykonania jeden po drugim.

SYSTEM GETTING THINGS DONE - 5 ETAPÓW

1. Gromadzenie – zbieramy wszystkie zadania, pomysły, myśli w jedno miejsce, np.: w notatniku.
2. Analizowanie – analizujemy zadania, czym są i czy wymagają od nas działania, czy mogą zostać oddelegowane.
3. Organizowanie - przyporządkowujemy zadania w odpowiednie miejsca (kalendarz, zadania na jutro, delegowanie innym).
4. Przeglądanie - co jakiś czas sprawdzamy czy wszystko robimy zgodnie z planem.
5. Wykonanie – realizujemy zadania zgodnie z ustalonym porządkiem.

NETWORKING

budowanie i utrzymywanie relacji zawodowych oraz kontaktów biznesowych, które mogą przynieść korzyści obu stronom poprzez wymianę wiedzy, wsparcie, rekomendacje i współprace.
W skrócie to tworzenie sieci kontaktów, które pomagają w życiu zawodowym.

PODSTAWOWE ZASADY PROFESJONALNEGO NETWORKINGU

1.      AUTENTYCZNOŚĆ – bądź sobą i buduj relacje oparte na szczerości.

2.      SKUPIAJ SIĘ NA ROZMÓWCY

3.      POMAGAJ INNYM – zanim ty sam poprosisz o pomoc.

4.      INWESTUJ CZAS W UTRZYMYWANIE RELACJI

5.      BĄDŹ PUNKTUALNY.

6.      DOTRZYMUJ OBIETNIC.

7.      SPOTYKAJ SIĘ OSOBIŚCIE ALE TEŻ UŻYWAJ KOMUNIKATORÓW (np. Messenger).

8.     SZANUJ INNE RELIGIE I KULTURY.

ARKUSZ KALKULACYJNY np. EXCEL

pozwala analizować dane, tworzyć raporty i podejmować decyzje.

Pozwala na:

1. Analizowanie danych – poprzez tworzenie tabeli, np.: sprzedażowych.
2. Tworzenie wykresów - wizualizacja trendów.
3. Tworzenie budżetów - monitorowanie wydatków.
4. Zarządzanie harmonogramem – tworzenie listy zadań, tworzenie grafików.
5. Analizowanie kosztów i wydatków.
6. Porównywanie planów sprzedażowych do poprzednich kwartałów.
7. Wyszukiwanie danych za pomocą funkcji, np.: wyszukaj pionowo.
8. Tworzenie raportów dla menagerów.

MARKETING

proces obejmujący planowanie, tworzenie, promowanie i sprzedaż produktów i usług. Ma na celu zaspokojenie potrzeb konsumentów, przy jednoczesnym osiąganiu zysków i celów firmy.

PROCES MARKETINGOWY OBEJMUJE:

1. Badanie rynku i klientów - potrzeby, zachowania.
2. Segmentacje rynku.
3. Zaspokajanie potrzeb klientów.
4. Uwzględnienie strategii promocji.
5. Określenie kanału dystrybucji.
6. Ustalanie cen jak najbardziej atrakcyjnych dla konsumentów.
7. Monitorowanie sprzedaży i skuteczności kampanii.

STRATEGIA MARKETINGOWA

to długofalowy plan, który ma na celu:

·         osiągnięcie przewagi konkurencyjnej,

·         zaspokojenie potrzeb klientów,

·         realizację celów sprzedażowych i wizerunkowych.

W skrócie strategia określa jak firma chce dotrzeć do klientów i zdobyć rynek.

STRATEGIA MARKETINGOWA – RODZAJE

1. Penetracja rynku.

2. Rozwój rynku.

3. Rozwój produktu.

4. Dywersyfikacja.

STRATEGIA MARKETINGOWA – ETAPY

1. Analiza sytuacji – badanie rynku, SWOT (słabe, mocne strony, zagrożenia, szanse).
2. Określenie celów marketingowych - muszą być SMART.
3. Segmentacja rynku.
4. Wybór strategii.
5. Tworzenie propozycji wartości.
6. Dobór narzędzia 4P/7P.
7. Planowanie budżetu i działań.
8. Monitorowanie i kontrola efektów.

PENETRACJA RYNKU

zwiększenie sprzedaży, promocji i reklamy istniejących produktów na aktualnym rynku poprzez przyciągnięcie nowych klientów i odebranie udziałów konkurencji.

ROZWÓJ RYNKU

wejście na nowe rynki geograficzne.

ROZWÓJ PRODUKTU

nowe funkcje produktu.

DYWERSYFIKACJA

wchodzenie na nowe rynki lub wprowadzanie nowych produktów, które nie są powiązane z dotychczasową działalnością firmy.

SMART

cele mają być SMART:
S - konkretne, jasno określone,
M - mierzalne,
A - osiągalne, realne do wykonania,
R - realistyczne, istotne,
T - określone w czasie.

STRATEGIA MARKETINGOWA - DOBÓR NARZĘDZI 4P/7P

4P - produkt, cena, dystrybucja, promocja.

7p - produkt, cena, dystrybucja, promocja, ludzie, proces, świadectwo materialne.

PROCESY ORGANIZACYJNE

podstawowe działania przedsiębiorstwa, dzięki którym powstają jego produkty lub usługi.

Odgrywają kluczową rolę w realizacji
                - celów firmy,
                - tworzeniu wartości dla klienta,
                - budowaniu przewagi konkurencyjnej.

LEAN MENAGMENT

podejście do zarządzania, którego celem jest eliminacja marnotrawstwa i dostarczanie wartości klientowi przy minimalnym zużyciu zasobów.

TOYOTA PRODUCTION SYSTEM

system produkcyjny stworzony w Toyota Motor Corporation, będący podstawą lean management. Opiera się na dwóch filarach:
- just in time – produkowanie dokładnie tego, co potrzebne, wtedy, gdy potrzebne i w odpowiedniej ilości,
- jidoka (dzidoka) - automatyzacja z uwzględnieniem człowieka (maszyny zatrzymują się, gdy wykryją problem).

Zastosowanie Lean Management i TPS:

- eliminacja marnotrawstwa (np. nadprodukcji, zbędnego ruchu, zapasów),
- udoskonalanie przepływu pracy - organizowanie procesów tak, by produkty lub informacje płynęły bez zakłóceń i opóźnień,
- zaangażowanie pracowników - każdy pracownik ma wpływ na poprawę procesów i jakość produktów,
- ciągłe doskonalenie (kaizen) - systematyczne wprowadzanie drobnych usprawnień przez wszystkich pracowników,
- orientacja na wartość z punktu widzenia klienta.

JAKIE SĄ CELE ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI?

1. Zapewnienie odpowiednich pracowników pod względem kwalifikacji i doświadczenia.
2. Szkolenie pracowników.
3. Przydzielanie zadań zgodnie z kompetencjami.
4. Utrzymywanie dobrych relacji w firmie.
5. Przygotowanie pracowników do zmian organizacji.

JAKIE SĄ FUNKCJE ZARZĄDANIA ZASOBAMI LUDZKIMI?

1. Planowanie zasobów kadrowych.

2. Podnoszenie kompetencji i przygotowanie do awansów.

3. Monitorowanie i wynagradzanie w postaci premii.

4. Monitorowanie wyników i efektywności pracy.

5. Budowanie wartości, norm i atmosfery sprzyjającej w firmie.

DECYZJE FINANSOWE PODEJMOWANE W PRZEDSIĘBIORSTWIE

1. Decyzje inwestycyjne.

2. Decyzje finansowe.

3. Decyzje operacyjne.

4. Decyzje dotyczące ryzyka.

DEZYCJE INWESTYCYJNE

dotyczą umieszczenia środków w aktywa trwałe lub projekty, np.: zakup maszyn, budowa fabryki.

DECYZJE FINANSOWE

dotyczą pozyskiwania środków na działalność firmy, np.: leasing.

DECYZJE OPERACYJNE

dotyczą kontroli kosztów na bieżąco, np.: zamówienie materiałów potrzebnych do produkcji.

DECYZJE DOTYCZĄCE RYZYKA

mają na celu ochronę majątku firmy, np.: zakup ubezpieczenia.

CZYM JEST WEWNĘTRZNE ŹRÓDŁO FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA?

finansowanie działalności z “własnych” środków. W tym przypadku występuje niskie ryzyko, ponieważ firma korzysta z własnych środków i nie musi spłacać zobowiązań.

DO WEWNĘTRZNYCH ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA ZALICZAMY:

1. Wkład własny.

2. Zysk netto - część zysku nie jest wypłacana właścicielom, ale pozostaje w firmie na jej rozwój.

3. Amortyzację - firma kupuje sprzęt, nie może całej kwoty wrzucić od razu w koszty. Zamiast tego rozlicza ten wydatek stopniowo, w kolejnych miesiącach lub latach, w postaci odpisów amortyzacyjnych. Nie przynosi nowych pieniędzy z zewnątrz, ale uwalnia środki wewnątrz firmy, które mogą być ponownie zainwestowane, np. w zakup nowego sprzętu.

4. Zysk ze sprzedaży- np. sprzedaż starego samochodu.

CZYM JEST ZEWNĘTRZNE ŹRÓDŁO FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA?

finansowanie działalności z środków pochodzących spoza niej. W tym przypadku ryzyko jest wyższe, ponieważ firma musi regulować dodatkowe zobowiązania wobec banków, inwestorów, itd.

DO ZEWNĘTRZNYCH ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA ZALICZAMY:

1. Kredyt.

2. Leasing - wynajmowanie samochodu zamiast kupowania go od razu.

3. Faktoring - szybkie otrzymane pieniądze za faktury jeszcze nieopłacone.

4. Dotacje - pieniądze od UE.

5. Emisja akcji – sprzedaż udziałów w firmie inwestorom.

6. Emisja obligacji – pożyczka od inwestorów, którzy oczekują zwrotu pieniędzy z odsetkami.

SPRAWOZDANIA FINANSOWE

obejmują wszystkie dane, które pokazują sytuację majątkową, finansową i wynik ekonomiczny działalności.

1. Bilans.

2. Rachunek zysków i strat.

3. Rachunek przepływów pieniężnych (cash flow).

4. Zmiany w kapitale własnym.

5. Informacje dodatkowe i objaśnienia.

BILANS

pokazuje stan majątku firmy (aktywa) i źródła jego finansowania (pasywa) w określonym momencie.

AKTYWA MUSZĄ BYĆ RÓWNE PASYWOM.

aktywa: budynki 300k
pasywa: kredyt bankowy 300k

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

przedstawia przychody, koszty zyski i straty w danym okesie.

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CACH FLOW)

pokazuje skąd firma ma gotówkę i na co ją wydaje.

ROLA RACHUNKOWOŚCI FINANSOWEJ W PRZEDSIĘBIORSTWIE

system ewidencji zapewniający wiarygodne sprawozdania, spełnia wymogi prawne i buduje zaufanie otoczenia.

Główna rola rachunkowości finansowej:

1. Dostarczanie informacji finansowych - umożliwia właścicielom, inwestorom ocenę sytuacji majątkowej oraz wyników działalności firmy.
2. Podstawa do podejmowania decyzji.
3. Kontrola działalności gospodarczej – pozwala monitorować wykorzystanie zasobów i dbać o prawidłowe rozliczenia.
4. Sporządzanie sprawozdań finansowych.
5. Wypełnianie obowiązków prawnych i podatkowych.

ROLA RACHUNKOWOŚCI ZARZĄDCZEJ W PRZEDSIĘBIORSTWIE

pomaga planować, kontrolować i zarządzać działalnością.

Główna rola rachunkowości zarządczej

1. Wspomaganie decyzji kierownictwa.
2. Planowanie i budżetowanie.
3. Kontrola kosztów i efektywności.
4. Motywowanie i ocena wyników.
5. Szybka informacja wewnętrzna.