element demokracji bezpośredniej, umożliwiający ściśle określonej przez prawo grupie obywateli, posiadających pełnię praw wyborczych wystąpić z inicjatywą ustawodawczą do parlamentu, który jest zobowiązany do rozpatrzenia złożonego projektu, ale nie musi go uchwalić. Prawo umożliwiające przeprowadzenie inicjatywy obywatelskiej obowiązuje m.in. w Polsce, gdzie prawo takie przysługuje grupie co najmniej 100 tys. obywateli mających prawo wybierania do Sejmu.