TH1 Productie en consumptie in de wereld

Meeste goederen worden over …

zee vervoerd

overslag

De containers vanuit de schepen die op vrachtwagen/treinen/ schepen worden gezet voor binnenvaart.

Kan via …

trein, vliegtuig, schip

voordeel en nadeel van trein

voordeel = milieuvriendelijk beetje

nadeel = kan niet dichtbij komen(in straten enz)

voordeel en nadeel van vliegtuig

voordeel = sneller

nadeel = milieu schadelijk

voordeel en nadeel van schip

vooroordeel = goedkoper dan vlieguitg, meer lading, milieu vriendlijker

nadeel = duurt lang

mondialisering

wanneer iets zich verspreidt over de hele wereld, info/goederen geraakt sneller van de ene plek naar de andere, plaatsen verweg zijn steeds makkelijker bereikbaar, kleiner wordend wereld

Positieve gevolgen van de globalisering

• Het ontstaan van een wereldeconomie (meer en meer verschillende producten zijn overal ter wereld verkrijgbaar)

• Multinationals bouwen vestigingen in verre landen: Werkgelegenheid en inkomen voor de lokale bevolking stijgen

negatieve gevolgen van de globalisering

• Door een wereldeconomie zijn landen afhankelijk van elkaar

• Multinationals zijn niet altijd conform de arbeidsrechten

• - Enorm grote CO2 uitstoot -> Klimaatverandering -

• Ook culturen verspreiden zich, jammer genoeg zien we dat dit leidt tot verwestering en gaan lokale culturen verloren = Sociaal-economische globalisering

Globaliseringsindex

De mate waarin een land internationaal verbonden is

bepaling Globaliseringsindex

• Economische elementen (buitenlandse investeringen en handelsstromen)

• Sociaal-culturele elementen (Engelstalige popmuziek, aantal internetgebruikers, aanwezigheid van grote ketens zoals Starbucks en McDonaldʼs)

• Politieke elementen (vrijhandelszones en samenwerkingsverbanden)

Belang van internationale organisaties

Landen en regioʼs zijn afhankelijk van wat er in andere landen en regioʼs gebeurt. → Samenwerking van landen in internationale organisaties

VN

Verenigde Naties (193 leden)

EU

Europese Unie (economische, culturele en politieke belangen van Europese landen)

NAVO

Noord-Atlantische Verdrags Organisatie (heeft als doel om de veiligheid en de vrijheid te garanderen van haar 30 lidstaten)

Internationale organisaties in andere regioʼs:

1. ASEAN (Association of Southeast Asian Nations)

2. Afrikaanse Unie

Internationale organisaties specifiek binnen één domein:

1. OPEC = Organisatie van olie-exporterende landen

2. IMF = Internationaal Monetair Fonds

3. Amnesty International

Belangrijkste gebieden voor internationale handel op basis van de landen met de grootste bevolkingsaantallen

gebied rond de Indische en Grote Oceaan.

landen met grootste bevolkingsaantallen: China, India, de Verenigde Staten en Indonesië(ook belangrijke rol in werelds economie)

Belangrijkste landen op vlak van import en export en snelste economische groei

China en de Verenigde Staten zijn de twee belangrijkste in- en uitvoerlanden ter wereld.

China is op dit moment het land met de snelst groeiende economie.

EEZ

De exclusieve economische zone (EEZ) is het gebied dat zich tot max 370 km van de kust van een land uitstrekt. Binnen deze zone heeft dit land recht op ontginning van de aanwezige grondstoffen, op visserij en op wetenschappelijk onderzoek.

De verschillende soorten ontginningsmethoden

1. Diepzeemijnbouw

2. Klassieke mijnbouw

3. urban mining

Diepzeemijnbouw voordelen

Onbemand: geen uitbuiting van arbeiders zoals bij klassieke mijnbouw

Diepzeemijnbouw nadelen

• Dure technologie

• Geopolitieke conflicten: van wie zijn die grondstoffen in internationale wateren?

• Negatieve impact op onderwater leven -> tast kwetsbare ecosystemen aan

Klassieke mijnbouw voordelen

geen

Klassieke mijnbouw nadelen

• Grondstoffen geraken op! 10 ton erts -> 30 g Au = lage opbrengst

• Uitbuiting van arbeiders: lage lonen, gevaarlijke werkomstandigheden, kinderarbeid, …

• Verstoring van het landschap door gebruik van explosieven

• Veel transport en bijgevolg CO2 uitstoot (klimaatopwarming)

• Vervuiling van bodem en water door chemicaliën

Urban mining

Recyclage van oude elektrische apparaten om grondstoffen te herwinnen. Secundaire grondstoffen -> circulaire economie

Urban mining voordelen

• Uit 3 ton oude gsmʼs -> 1 kg Au = hoog rendement

• Lokaal proces -> geen ver transport, minder CO2 uitstoot

• Grondstoffen worden schaarser maar vraag wordt groter (secundaire grondstoffen geraken niet op, primaire grondstoffen wel)

Urban mining nadelen

Hoogopgeleide ingenieurs nodig om recyclageprocessen te ontwikkelen: enkel in landen met hoge HDI

Welke spanningen heersen er rond de nieuwe zijderoute?

Langs deze nieuwe zijderoute (over land maar vooral over zee) bouwt, huurt of bezit China havens of leent het landen geld om havens te bouwen. Als een land de lening nadien niet kan afbetalen, onderhandelt China het gebruiksrecht van die haven voor 99 jaar. Dezelfde strategie wordt gebruikt bij de aanleg van infrastructuur op het land, zoals wegen en spoorwegen.

Waarom is de Chinese invloed in Afrika op dit moment zo groot en wat is de link met de nieuwe zijderoute? 

China wilt de grondstoffen die in het Afrikaanse continent aanwezig zijn hebben. In het voorbeeld van Zambia is er veel koper China stich daar bedrijven op terwijl dit werkmogelijkheden biedt aan de lokale bevolking worden ze zeer slecht betaalt. China krijgt dus goedkope arbeidskrachten en grondstoffen om aan de nieuwe zijderoute te werken.

natuurlijke aangroei

aantal geboortes - aantal sterftes

Migratiesaldo

aantal immigranten - aantal emigranten

Definitie van een migrant volgens de VN

een migrant is iemand die langer dan een periode van 1 jaar in het buitenland verblijft, voor welke reden dan ook

verschil tussen internationale, interne migratie en een vluchteling?

internationaal immigrant = van land naar land

interne migratie = binnen het zelfde land verhuizen

vluchteling = migratie omwille van slechte omstandigheden in het thuisland (klimaat, economie of geweld)

Wat zijn push- en pull factoren + VB

Push-factoren = redenen die je “wegduwen” van een plaats, redenen om te emigreren(armoede, geweld,discriminatie …).

Pull-factoren = redenen die je naar een bepaalde plaats “toetrekken”, redenen om te immigreren.(goed onderwijs, hoge lonen, veiligheid, goed gezondheid …)

De vier belangrijke redenen waarom mensen migreren

1. Economisch

2. Sociaal

3. Fysisch

4. Politiek

economisch uitleggen

• verhuizen voor een job

• verhuizen voor intellectuele kennis(studenten die nr ander land gaan voor meerderjarig opleiding, Mensen die hun werk in een ander (hoogopgeleid of rijker) land will doen)

• Seizoensmigranten = jaarlijkse migratie om een paar maanden in het buitenland te werken (uitzondering van de één jaar regel)

braindrain

intellectuele gaan weg van je land

braingain

intellectuele gaan bijkomen in je land

Sociaal uitleggen

• Verhuizen omdat je trouwt of gaat samenwonen

• Hereniging met familie (familieleden laten overkomen)

• Zoektocht naar een beter klimaat, bv. gepensioneerden die naar het Zuiden van Europa trekken

fysisch uitleggen

Als gevolg van de verandering van het fysisch milieu:

• Op korte termijn: bv. na verwoesting door een aardbeving, overstroming, vulkaanuitbarsting

• Op lange termijn: vooral als gevolg van de klimaatopwarming, bv. door extreme hitte, droogte, overstromingen. = klimaatmigranten

politiek uitleggen

Mensen vertrekken uit gebieden waar ze niet veilig zijn, bijvoorbeeld:

• Door oorlog

• Ze worden vervolgd: door afkomst, geloof, geslacht, seksuele geaardheid of mening

remigranten

Mensen die terugkeren naar het land van oorsprong

multiculturele samenleving

meerdere culturen in 1 samenleving

segregatie

Mensen die eenzelfde taal, cultuur, religie of achtergrond delen zoeken mekaar op en wonen graag in elkaars buurt. (bv: arabische wijk)

geldstromen

Mensen sturen geld op naar hun familieleden in het achtergebleven thuisland.

Migratiestromen naar de Verenigde Arabische Emiraten en Qatar kunnen uitleggen: Is dit goed of slecht, wat speelt er, wat is de situatie daar?

ze liege tege arbeiders dat ze goed betaalt zullen zijn weinig betaalt overschrijding van mensenrechten, lange werk uren in gevaarlijke omstandigheden …

Toeristenstromen nemen globaal heel erg toe: wat zijn hier de oorzaken en gevolgen van?

Economie van het land wordt geboost door de toeristen, maar er is ook veel vervuiling en drukte daarom willen niet alle plekken toeristen

Voorbeelden van massatoerisme

toeristen in venetie

Voorbeelden van hoe hard een land economisch kan afhangen van toerisme

Maldiven waar bijna 60& van hun GDP afhankelijk is van inkomen van toeristen (2,742,000,000 $)

De invloed van: vergrijzing op het toerisme. 

Doorgaans groter budget om uit te geven aan reizen en meer tijd

De invloed van: nieuwe gezinsstructuren op het toerisme

Vakanties voor single-parents (goedkoper), alleenstaanden, nieuw samengestelde gezinnen, mensen met een beperkt budget, …

De invloed van: social media op het toerisme. 

Verschuiving van traditionele informatiebronnen (brochures, reisbureaus) naar online klantenbeoordelingen

De invloed van: lokalisering op het toerisme. 

herontdekken van toeristische trekpleisters in eigen land (populair geworden tijdens de COVID-pandemie)

De invloed van: reisadviezen op het toerisme. 

Tijdens het reizen wordt er rekening gehouden met veiligheid en stabiliteit. Negatieve reisadviezen door oorlog, pandemie, natuurrampen

De invloed van: de deeleconomie op het toerisme. 

De toeristische sector neemt deel aan de deeleconomie, denk maar aan Airbnb of Uber

De invloed van: self-care en gezondheid op het toerisme. 

De invloed van self-care, gezondheid en het ontwikkelen van een eigen identiteit op toerisme (als gevolg van de mondialisering)

Wat is duurzaam reizen? 

Duurzaam reizen is een manier van reizen waar de reiziger bewust is van zijn negatieve impact op de milieu en lokale bevolking en dit probeert te minimaliseren.