Mens tot Cel - Thema 5 Buik en Bekken correctie versie negeer die ander

Intraperitioneale organen

lever, maag, milt, jejunum, ileum, colon transversum, sigmoid

primair retroperitoneaal

nieren, aorta, vena cava

secundair retroperitoneaal

- duodenum
- colon ascendens
- colon descendens
- pancreas

hoe heten de twee bochten in dikke darm?

acensdes - > transvesum: flexura hepatica (colica dextra)
transversum -> descendes: flexura lienalis (colica sinistra)

omentum majus

grote vetschort
verbind curvatura major (onderste grote bocht maag) met colon transversum

links loopt tot maag-milt lig.
rechts tot duodenum

Wat is het mesenterium?

hiermee zitten organen verbonden met de achterwand van de buikholte. bloedvaten en zenuwen lopen erdoorheen

omentum minus, wat zit erachter

kleine buikvliesplooi.

via foramen omentalis kom je bij bursa omentalis (daar ligt pancreas in)

waaruit bestaat omentum minus

lig. hepatogastricum
lig. hepatoduodenale

welke 3 dingen lopen in lig. hepatoduodenale

ductus choledochus (galgang)
a. hepatica propria (leverslagader)
v. portae

wat is papil van vater?

waar ductus choledochus en ductus pancreaticus uitkomen in duodenum

wat is porta hepatis

ingang in lever waar ductus choledus, v. porta en a. hepatica binnenkomen

ligamentum falciforme

Falciform ligament can be seen separating the left medial from the right lateral lobes of liver.

enkel vs dubbelcontrast:

met enkel kan je mooi zien of er vernauwing is, maar wand niet beordelen
met dubbel (ook lucht inbrengen!(lucht is donker op foto)) kan je bijv zien of er in slijmvlieslagen een tumor zit.

maagulcus

defect in wand (soort gat) dat slecht geneest. zit eruit als soort uitstulping bij contrast. er onstaan ook radiele plooien door littekenvorming, naar ulcus toe

maagcarcinoom

neemt ruimte in, groeit vaak in maaglumen. je ziet geen contrast meer op de foto op plek van tumor (tumor zelf zie je niet!!)

ziekte van Crohn:

onsteking darmwand(verdikking), meeste einde ilium(?). lumen raakt vernauwd. want zie je niet bij contrast foto.
je kan ook MRI onderzoek doen, dan zie je wand wel: wand verdikt lumen vernauwd.

Appendicitis (blindedarmontsteking)

wordt groter, dikkere wand, je kan niet meer indrukken, vet eromheen is wat witter (vet ontsteekt ook)
bij ct: je ziet aaankleuring van wand. toegenomen permeabiliteit van vaten.
toegenomen diamtere, niet comprimeerbaar(echo), slecht afgrensbare verdikte wand, toegenomen aankleuring want (CT), vet onsteken (CT + echo)

diverticulose

uitstulpingen dikke darm (te weinig eten vezels). onsteekt heel makkelijk (diverticulitis)
met ct zie je zwarte bolletjes van lucht buiten darmen.

colon carcinoom

lumen wordt kleiner, vernauwing
met ct zie je darmwandverdikking, bij dubbelcontrast zie je tumor niet, maar wel effect op lumen (lijkt een beetje op klokhuis)

blinde darm latijjnse naam

caecum

waarmee galstenen onderzoeken?

Echo (steen wit met slagschaduw)
MRI galblaas wit, steen zwart (maar slecht signaal)
CT niet geschikt want bestaat uit cholesterol, zelfde dichtheid als gal

2 soorten contrastvloeistof

- bariumsulfaat (oraal/rectaal) om holle organen in beeld te krijgen; wit op een röntgenfoto
- jodiumhoudende contrastmiddelen (intravasculair, oraal, rectaal, vaginaal) brengt bloedvaten goed in beeld

ERCP

endoscopsiche retrrograde cholangiopancreaticografie

via mond een slang inslikken, gaat via maag, zit kijkertje op uiteinde, kan je major papilla in. contrast wordt in ??? ingespoten
als je bij ERCP op plekken geen contrast ziet: stenen. bij MRCP ook

acute pancreatitis

onsteking. op CT kan je niet eens meer uitmaken wat de pancreas is, want het kleurt niet aan sinds het afsterft. omliggende vet ontsteekt ook.
gezwollen pancreas, kleur slecht aan, onstoken vet, vaak vochtcollecties / abces, meestal door galstenen.

Metastase

uitzaaiing van tumoren naar andere lichaamsdelen

voordarm arterie

pancreas, lever, galwegen, halverwege duodenum

truncus coeliacus

middendarm arterie

tweede helft duodenum tot 2/3 colon transversum

a. mesenterica superior
loopt van achter pancreas uit aorta, kruist over duodenum en vertakt naar die twee beide.

einddarm arterie

laatste 1/3 colon transversum tot rectum

a. mesenterica inferior

hoe splitst truncus coeliacus

a. hepatica communis -> lever
a. lienalis (splenica) -> milt
a. gastrica sinistra -> maag

waar krijgt pancreas en duodenum bloed van?

beide truncus coeliacus als a. mesenterica superior

3 venen van bovenbuik + waar monden ze uit?

v. mesenterica superior
v. mesenterica inferior
v. lienalis

Monden uit in v. portae hepatis (niet vena cava inferior!!!!!!!). lever zuivert en dan pas naar v. cava inferior.

Waar gaat bloed uit rectum heen?

Beide v. cava inferior en v. portae hepatis

Dunne darm bestaat uit deze 3 delen

duodenum, jejunum, ileum

De afvoerbuizen van de pancreas en galblaas monden in het duodenum uit ter hoogte van het...

Papil van Vater

Jejunum

middelste deel van de dunne darm

ileum

laatste deel van de dunne darm

dikke darm bestaat uit

caecum, colon ascendens, colon transversum, colon descnedens, colon sigmoid, rectum

Appendix

Zit aan het caecum vast

3 functies van de lever

ontwikkeling rode bloedcellen
productie gal
metabole functie

pancreas

De pancreas is een gemengde klier met endocriene en exocriene functies

Gedeelten in alvleesklier die insuline en glucagon uitscheiden

eilandjes van Langerhans

voordarm

Door lengtegroei van het embryo wordt uit de dooierzakholte aan de voorkant een slurfje getrokken.

achterdarm

Ook aan de achterkant groeit uit de dooierzakholte een slurfje

middendarm

het gedeelte tussen voor en achterdarm

De intraembryonale coeloomholte heeft na het omklappen caudaal twee uiteinden

Linker en rechter peritoneaalholte

Linker peritoneaalholte wordt

voornaamste peritoneaalholte van het abdomen

Rechter peritoneaalholte

is in verhouding erg klein en zit achter de maag. De rechter peritoneaalholte zit niet meer rechts, maar achter in de buik

dorsale mesenterium

komt na de draaiing van de maag links en onder te liggen

ventrale mesenterium

komt na de draaiing van de maag rechts en boven te liggen

Zo noemen we ventrale mesenterium na draaiing van de maag

omentum minus

Zo noemen we de dorsale mesenterium na draaiing van de maag

omentum majus

Kiemblad van de lever

endoderm

kiemblad van pacreas

endoderm

Fysiologische navelbreuk

Voordat de darm roteert stulpt hij uit door de toename in lengte. Een gedeelte van de darm komt dan in de navelstreng te liggen

peritoneum

het vlies waaraan alle structuren in de buik zijn opgehangen. Het peritoneum kent verschillende sub delen

viscerale peritoneum

peritoneum om orgaan

pariëtale peritoneum

buitenste laag peritoneum

Eerste aftakking van de aorta

truncus coeliacus

de truncus coeliacus splitst zich in deze 3 aparte arteriën

a. hepatica communis, a. lienalis, a. gastrica sinistra

a. hepatica communis

voorziet lever van bloed zuurstofrijk bloed

a. lienalis

voorziet de milt van zuurstofrijk bloed

a. gastrica sinistra

voorziet de maag van bloed

Om te voorkomen dat een stuk orgaan geen bloed meer krijgt bij eventuele verstoppingen heeft de a. mesenterica sup. verbindingen met deze bloedvaten

truncus coeliacus en a. mesenterica inferior

alle venen van het spijsverteringsstelsel monden uit in de...

v. portae

v. portae

vervoert het bloed naar de lever

De v. portae komt bij elkaar als

v. mesenterica superior en v. lienalis samenkomen

de v. mesenterica inferior mondt uit in de

v. lienalis

Na de lever gaat het bloed uit het spijsverteringsstelsel naar

de vena cava inferior, dit gebeurt net onder het hart

route van vena cava inferior in buikwand

achter lever langs

Cyste

Cyste. In de lever kunnen vochtblaasjes ontstaan. Deze vochtblaasjes noemt men cystes. Op een echo is dit te zien als een zwart vlekje met daaromheen een licht bandje. Op een CT is een cyste te zien als een donkergrijs gebied. Met contrastvloeistof kan je een cyste niet aankleuren, omdat de cyste niet in contact staat met ander weefsel waar contrastvloeistof in gebracht kan worden. Een cyste is op foto's goed te zien, hij is namelijk scherp afgrensbaar.

Levermetastase

Levermetastasen zijn uitzaaiingen op de lever. Op een echo zijn ze te zien als donkere gebieden. In het midden zijn de metastasen lichter dan aan de buitenkant. Op een CT zijn ze ook te zien als donkere vlekjes. In tegenstelling tot cystes zijn metastasen slecht afgrensbaar.

Galsteen

Galsteen. Galstenen zijn cholesterol ophopingen in de galwegen. Ze kunnen zorgen voor obstructie van de galwegen waardoor gal niet naar het duodenum kan. Op een echo zijn galstenen te zien als een zwarte schaduw. De stenen kaatsen al het geluid terug waardoor het beeld onder de galsteen zwart is. Op een CT-scan zijn galstenen heel slecht herkenbaar.

ERCP

Bij ERCP wordt er via de mond een slang aangebracht tot het duodenum. Aan het uiteinde van de slang zit een katheter. In de galwegen wordt contrast ingespoten. Daarna wordt er een foto gemaakt. De stenen zien er zwartig uit. Als het blijkt dat er galstenen in de galwegen zitten kunnen deze gelijk verwijderd worden door het slangetje.

Acute pancreatitis

Bij een acute pancreatitis ontsteekt de pancreas. De pancreas zwelt wanneer hij ontsteekt enorm op. De zwelling komt door de opname van vocht. Op een foto is de pancreas daardoor slecht afgrensbaar, terwijl hij normaal juist heel goed afgrensbaar is. De pancreas is slecht afgrensbaar, omdat het vetweefsel rondom de pancreas gaat mee ontsteken. Op een foto kleurt een ontstoken pancreas minder sterk aan dan een gezonde pancreas.