Intraperitioneale organen
lever, maag, milt, jejunum, ileum, colon transversum, sigmoid
primair retroperitoneaal
nieren, aorta, vena cava
secundair retroperitoneaal
duodenum
colon ascendens
colon descendens
pancreas
hoe heten de twee bochten in dikke darm?
acensdes - > transvesum: flexura hepatica (colica dextra) transversum -> descendes: flexura lienalis (colica sinistra)
omentum majus
grote vetschort verbind curvatura major (onderste grote bocht maag) met colon transversum
links loopt tot maag-milt lig. rechts tot duodenum
Wat is het mesenterium?
hiermee zitten organen verbonden met de achterwand van de buikholte. bloedvaten en zenuwen lopen erdoorheen
omentum minus, wat zit erachter
kleine buikvliesplooi.
via foramen omentalis kom je bij bursa omentalis (daar ligt pancreas in)
waaruit bestaat omentum minus
lig. hepatogastricum lig. hepatoduodenale
welke 3 dingen lopen in lig. hepatoduodenale
ductus choledochus (galgang) a. hepatica propria (leverslagader) v. portae
wat is papil van vater?
waar ductus choledochus en ductus pancreaticus uitkomen in duodenum
wat is porta hepatis
ingang in lever waar ductus choledus, v. porta en a. hepatica binnenkomen
ligamentum falciforme
Falciform ligament can be seen separating the left medial from the right lateral lobes of liver.
enkel vs dubbelcontrast:
met enkel kan je mooi zien of er vernauwing is, maar wand niet beordelen met dubbel (ook lucht inbrengen!(lucht is donker op foto)) kan je bijv zien of er in slijmvlieslagen een tumor zit.
maagulcus
defect in wand (soort gat) dat slecht geneest. zit eruit als soort uitstulping bij contrast. er onstaan ook radiele plooien door littekenvorming, naar ulcus toe
maagcarcinoom
neemt ruimte in, groeit vaak in maaglumen. je ziet geen contrast meer op de foto op plek van tumor (tumor zelf zie je niet!!)
ziekte van Crohn:
onsteking darmwand(verdikking), meeste einde ilium(?). lumen raakt vernauwd. want zie je niet bij contrast foto. je kan ook MRI onderzoek doen, dan zie je wand wel: wand verdikt lumen vernauwd.
Appendicitis (blindedarmontsteking)
wordt groter, dikkere wand, je kan niet meer indrukken, vet eromheen is wat witter (vet ontsteekt ook) bij ct: je ziet aaankleuring van wand. toegenomen permeabiliteit van vaten. toegenomen diamtere, niet comprimeerbaar(echo), slecht afgrensbare verdikte wand, toegenomen aankleuring want (CT), vet onsteken (CT + echo)
diverticulose
uitstulpingen dikke darm (te weinig eten vezels). onsteekt heel makkelijk (diverticulitis) met ct zie je zwarte bolletjes van lucht buiten darmen.
colon carcinoom
lumen wordt kleiner, vernauwing met ct zie je darmwandverdikking, bij dubbelcontrast zie je tumor niet, maar wel effect op lumen (lijkt een beetje op klokhuis)
blinde darm latijjnse naam
caecum
waarmee galstenen onderzoeken?
Echo (steen wit met slagschaduw) MRI galblaas wit, steen zwart (maar slecht signaal) CT niet geschikt want bestaat uit cholesterol, zelfde dichtheid als gal
2 soorten contrastvloeistof
bariumsulfaat (oraal/rectaal) om holle organen in beeld te krijgen; wit op een röntgenfoto
jodiumhoudende contrastmiddelen (intravasculair, oraal, rectaal, vaginaal) brengt bloedvaten goed in beeld
ERCP
endoscopsiche retrrograde cholangiopancreaticografie
via mond een slang inslikken, gaat via maag, zit kijkertje op uiteinde, kan je major papilla in. contrast wordt in ??? ingespoten als je bij ERCP op plekken geen contrast ziet: stenen. bij MRCP ook
acute pancreatitis
onsteking. op CT kan je niet eens meer uitmaken wat de pancreas is, want het kleurt niet aan sinds het afsterft. omliggende vet ontsteekt ook. gezwollen pancreas, kleur slecht aan, onstoken vet, vaak vochtcollecties / abces, meestal door galstenen.
Metastase
uitzaaiing van tumoren naar andere lichaamsdelen
voordarm arterie
pancreas, lever, galwegen, halverwege duodenum
truncus coeliacus
middendarm arterie
tweede helft duodenum tot 2/3 colon transversum
a. mesenterica superior loopt van achter pancreas uit aorta, kruist over duodenum en vertakt naar die twee beide.
einddarm arterie
laatste 1/3 colon transversum tot rectum
a. mesenterica inferior
hoe splitst truncus coeliacus
a. hepatica communis -> lever a. lienalis (splenica) -> milt a. gastrica sinistra -> maag
waar krijgt pancreas en duodenum bloed van?
beide truncus coeliacus als a. mesenterica superior
3 venen van bovenbuik + waar monden ze uit?
v. mesenterica superior v. mesenterica inferior v. lienalis
Monden uit in v. portae hepatis (niet vena cava inferior!!!!!!!). lever zuivert en dan pas naar v. cava inferior.
Waar gaat bloed uit rectum heen?
Beide v. cava inferior en v. portae hepatis
Dunne darm bestaat uit deze 3 delen
duodenum, jejunum, ileum
De afvoerbuizen van de pancreas en galblaas monden in het duodenum uit ter hoogte van het...
Papil van Vater
Jejunum
middelste deel van de dunne darm
ileum
laatste deel van de dunne darm
dikke darm bestaat uit
caecum, colon ascendens, colon transversum, colon descnedens, colon sigmoid, rectum
Appendix
Zit aan het caecum vast
3 functies van de lever
ontwikkeling rode bloedcellen productie gal metabole functie
pancreas
De pancreas is een gemengde klier met endocriene en exocriene functies
Gedeelten in alvleesklier die insuline en glucagon uitscheiden
eilandjes van Langerhans
voordarm
Door lengtegroei van het embryo wordt uit de dooierzakholte aan de voorkant een slurfje getrokken.
achterdarm
Ook aan de achterkant groeit uit de dooierzakholte een slurfje
middendarm
het gedeelte tussen voor en achterdarm
De intraembryonale coeloomholte heeft na het omklappen caudaal twee uiteinden
Linker en rechter peritoneaalholte
Linker peritoneaalholte wordt
voornaamste peritoneaalholte van het abdomen
Rechter peritoneaalholte
is in verhouding erg klein en zit achter de maag. De rechter peritoneaalholte zit niet meer rechts, maar achter in de buik
dorsale mesenterium
komt na de draaiing van de maag links en onder te liggen
ventrale mesenterium
komt na de draaiing van de maag rechts en boven te liggen
Zo noemen we ventrale mesenterium na draaiing van de maag
omentum minus
Zo noemen we de dorsale mesenterium na draaiing van de maag
omentum majus
Kiemblad van de lever
endoderm
kiemblad van pacreas
endoderm
Fysiologische navelbreuk
Voordat de darm roteert stulpt hij uit door de toename in lengte. Een gedeelte van de darm komt dan in de navelstreng te liggen
peritoneum
het vlies waaraan alle structuren in de buik zijn opgehangen. Het peritoneum kent verschillende sub delen
viscerale peritoneum
peritoneum om orgaan
pariëtale peritoneum
buitenste laag peritoneum
Eerste aftakking van de aorta
truncus coeliacus
de truncus coeliacus splitst zich in deze 3 aparte arteriën
a. hepatica communis, a. lienalis, a. gastrica sinistra
a. hepatica communis
voorziet lever van bloed zuurstofrijk bloed
a. lienalis
voorziet de milt van zuurstofrijk bloed
a. gastrica sinistra
voorziet de maag van bloed
Om te voorkomen dat een stuk orgaan geen bloed meer krijgt bij eventuele verstoppingen heeft de a. mesenterica sup. verbindingen met deze bloedvaten
truncus coeliacus en a. mesenterica inferior
alle venen van het spijsverteringsstelsel monden uit in de...
v. portae
v. portae
vervoert het bloed naar de lever
De v. portae komt bij elkaar als
v. mesenterica superior en v. lienalis samenkomen
de v. mesenterica inferior mondt uit in de
v. lienalis
Na de lever gaat het bloed uit het spijsverteringsstelsel naar
de vena cava inferior, dit gebeurt net onder het hart
route van vena cava inferior in buikwand
achter lever langs
Cyste
Cyste. In de lever kunnen vochtblaasjes ontstaan. Deze vochtblaasjes noemt men cystes. Op een echo is dit te zien als een zwart vlekje met daaromheen een licht bandje. Op een CT is een cyste te zien als een donkergrijs gebied. Met contrastvloeistof kan je een cyste niet aankleuren, omdat de cyste niet in contact staat met ander weefsel waar contrastvloeistof in gebracht kan worden. Een cyste is op foto's goed te zien, hij is namelijk scherp afgrensbaar.
Levermetastase
Levermetastasen zijn uitzaaiingen op de lever. Op een echo zijn ze te zien als donkere gebieden. In het midden zijn de metastasen lichter dan aan de buitenkant. Op een CT zijn ze ook te zien als donkere vlekjes. In tegenstelling tot cystes zijn metastasen slecht afgrensbaar.
Galsteen
Galsteen. Galstenen zijn cholesterol ophopingen in de galwegen. Ze kunnen zorgen voor obstructie van de galwegen waardoor gal niet naar het duodenum kan. Op een echo zijn galstenen te zien als een zwarte schaduw. De stenen kaatsen al het geluid terug waardoor het beeld onder de galsteen zwart is. Op een CT-scan zijn galstenen heel slecht herkenbaar.
ERCP
Bij ERCP wordt er via de mond een slang aangebracht tot het duodenum. Aan het uiteinde van de slang zit een katheter. In de galwegen wordt contrast ingespoten. Daarna wordt er een foto gemaakt. De stenen zien er zwartig uit. Als het blijkt dat er galstenen in de galwegen zitten kunnen deze gelijk verwijderd worden door het slangetje.
Acute pancreatitis
Bij een acute pancreatitis ontsteekt de pancreas. De pancreas zwelt wanneer hij ontsteekt enorm op. De zwelling komt door de opname van vocht. Op een foto is de pancreas daardoor slecht afgrensbaar, terwijl hij normaal juist heel goed afgrensbaar is. De pancreas is slecht afgrensbaar, omdat het vetweefsel rondom de pancreas gaat mee ontsteken. Op een foto kleurt een ontstoken pancreas minder sterk aan dan een gezonde pancreas.