gedragsveranderingen hoofdstuk 8

theorieën over motivatie & gedrag

Wat zegt Maslow over motivatie?

Mensen worden gemotiveerd door het vervullen van basisbehoeften, in volgorde van onder naar boven (piramidevorm).

Wat zijn de 5 niveaus in de piramide van Maslow (van onder naar boven)?

1. Lichamelijke behoeften (bv. eten, slaap)

2. Veiligheid (bv. stabiliteit, zekerheid)

3. Sociale behoeften (bv. vriendschap, erbij horen)

4. Erkenning (bv. waardering, zelfrespect)

5. Zelfontplooiing (groeien, jezelf ontwikkelen)

Wat betekent zelfontplooiing in Maslow’s theorie?

De hoogste vorm van motivatie: je wil worden wie je echt bent en je talenten benutten.

Wat zegt Freud over gedrag en motivatie?

Gedrag komt voort uit onbewuste driften. De persoonlijkheid bestaat uit 3 delen: id, ego en superego.

Wat doet het id volgens Freud?

Het id zoekt onmiddellijke bevrediging van driften en verlangens.
🧩 Voorbeeld: ik wil NU chocolade.

Wat doet het superego volgens Freud?

Het superego staat voor het geweten en morele regels.
Voorbeeld: dat mag niet, want het is ongezond of fout.

Wat is de rol van het ego volgens Freud?

Het ego zoekt een evenwicht tussen het id en superego.
Voorbeeld: je eet één blokje chocolade en stopt daarna.

Wat zegt de zelfdeterminatietheorie van Deci & Ryan?

Mensen zijn gemotiveerd als aan 3 psychologische basisbehoeften voldaan is: autonomie, verbondenheid en competentie.

Wat betekent autonomie volgens Deci & Ryan?

Je hebt het gevoel dat je zélf kiest, en niet gestuurd wordt.

Wat betekent verbondenheid volgens Deci & Ryan?

Je voelt je gewaardeerd en hebt goede relaties met anderen.

Wat betekent competentie volgens Deci & Ryan?

Je voelt dat je iets kan en ergens goed in bent.

Wat zegt de drive-theorie van Hull?

Gedrag komt voort uit biologische noden (bv. honger), en het doel is om spanning (drive) te verminderen.
Voorbeeld: als je honger hebt, ga je eten om de spanning weg te nemen.

Wat is cognitieve dissonantie volgens Festinger?

Innerlijke spanning die ontstaat als je gedrag niet overeenkomt met je overtuiging.
Voorbeeld: je vindt gezondheid belangrijk, maar je eet vaak fastfood.

Hoe lossen mensen cognitieve dissonantie meestal op?

Door:

• Hun gedrag aan te passen

• Hun overtuiging te veranderen

• Of excuses te bedenken (“één keer fastfood is niet erg”)

Waarom is inzicht in motivatie- en gedragstheorieën nuttig voor hulpverleners?

Omdat je zo beter begrijpt waarom iemand bepaald gedrag stelt en hoe je gepast kunt begeleiden bij verandering.