Literatuurgeschiedenis "Middeleeuwen"

literatuur begrippen middeleeuwen

Feodale stelsel

leenstelsel, leenheer leent zijn land uit aan de leenman, de leenman belooft trouw te blijven aan de leenheer

Karel de Grote

keizer van een groot rijk, dat hij bestuurde door middel van leenstelsels, christendom en vermenging van Germaanse culturen

perioden middeleeuwen

1 Vroege Middeleeuwen (500-1000)

2 Hoge Middeleeuwen (1000-1300)

3 Late Middeleeuwen (1300-1500)

standen middeleeuwen

1 geestelijken

2 adel

3 burgerij

theocentrisch wereldbeeld

samenleving waarin het Christelijke geloof centraal staat

Memento Mori

“gedenk te sterven”, het leven is een voorbereiding op de dood

Dodendans

dood is de gelijkmaker van de middeleeuwen, stand maakt niet uit

begin literatuurgeschiedenis

met mondeling overgedragen van verhalen, deze werden later ook opgeschreven en nog later door de boekdrukkunst konden verhalen zich snel verspreiden

Didactische literatuur

literatuur die meer gericht was op de burgerij

troubadours

schrijvers en componisten

minstrelen/jongleurs

brachten de teksten naar het publiek

gemeenschapskunst

allee middeleeuwse teksten behoorden tot de gemeenschap en niet één individu

scriptorium

de plek waar monniken schreven

codex/handschrift

een boek dat met de hand is overgeschreven

incunabel

boek dat is gedrukt, maar nog wel de schrijfletters bevat

Voorhoofse ridderroman

ookwel Frankische roman, karelroman en chansons de geste. onderwerpen zij de avonturen van keizer Karel de Grote

→ veel strijd en bloed

→Karel de Grote staat centraal

→ vrouwen hebben beperkte inspraak

→ ridderlijke idealen (moed, trouw, dapperheid)

epische concentratie

zoveel avonturenverhalen dat de persoon ze nooit allemaal kan hebben meegemaakt

Hoofse ridderroman

ridder voeren heldendaden uit voor een onbereikbare geliefde vrouw

→ Britse- en Keltische romans

→ Oosterse romans

→ Klassieke romans

Britse- en Keltische romans

verhalen over de avonturen van koning Arthur en de ronde tafel

Oosterse romans

verhalen over kruisridders die naar het oosten gingen om mensen te bekeren tot het christendom

Klassieke romans

verhalen over de klassieke oudheid

Dierenepos (genre)

een verhaal over dieren met menselijke eigenschappen

satire

een tekst waarin bepaalde verschijnselen belachelijk worden gemaakt

Parodie

een tekst waarin een bepaalde soort tekst op spottende wijze wordt nagebootst

Ballade

een verhalend gedicht met veel herhalingen, verhalen met somber thema en gerelateerd aan oude sprookjes

Elegie

ookwel klaagzang, een gedicht geschreven naar aanleiding van de dood van iemand, maar waar ook gevoelens van wanhoop worden uitgesproken

leken

mensen zonder een opleiding of studie

Geestelijk toneel

priesters die korte scènes optreden, met als doel oproepen tot gehoorzaamheid aan het geloof

* mysteriespelen
* mirakelspelen
* moraliteiten

mysteriespelen

door middel van dialogen of zang wordt een gebeurtenis uit de bijbel verbeeld

mirakelspelen

waarin door Maria of een andere heilige een wonder plaatsvindt

moraliteiten

waarin een bepaalde levensles of geloofwaardigheid wordt verkondigd

wereldlijk toneel

inhoud minder godsdienstig en toevoeging van andere elementen

* abele spelen
* softernieën

abele spelen

toneel over de hoofse liefde

softernieën/kluchten

toneel waarin veel grappen worden gemaakt