Fizika 4. tema Molekulske sile

Karakteristične osobine molekulskih sila (3)

1) Imaju mali radijus djelovanja reda veličine dimenzija molekula 2) Mogu biti privlačne i odbojne 3)Intenzitet molekulskih sila je mnogo puta veći od intenziteta gravitacionih sila

Energija aktivacije - def

Energija potrebna da se molekul oslobodi veze naziva se E. aktivacije

Kristalna rešetka, čvorovi kristalne rešetke

Mreža pravilno raspoređenih geometrijskih tačaka, koje određuju ravnotežne položaje čestica u kristalu, a te tačke se nazivaju čvorovi kristalne rešetke. Čestice osciluju oko čvorova kristalne rešetke.

Elementarna ćelija

Najmanji dio kristalne rešetke koji odražava strukturu cijelog kristala. Ona je osnovni izgrađivački element kristalne strukture.

Monokristal

Čvrsto tijelo pravilnog geometrijskog oblika u kojem se periodični raspored čestica rasprostire kroz cijelo tijelo

Polikristal

Sastoji se iz velikog broja sitnih monokristala u kojima su čestice pravilno i periodično raspoređene

Anizotropija

Osobina monokristala da ima razlilite fizičke karakteristike u različitim pravcima

Izotropija

Osobina polikristala da ima iste fizičke karakteristike u različitim pravcima

Defekti kristalne rešetke - def

U realnim kristalima postoje odstupanja od strukture koja je određena kristalnom rešetkom. Takva odstupanja u njegovoj strukturi nazivaju se defekti kristalne rešetke, koji mogu biti makroskopski ili mikroskopski.

Amorfna tijela - def

Nemaju pravilan prostorni raspored čestica unutar cijelog tijela. Pravilnost prostornog rasporeda imaju samo susjedne čestice.

Linijsko istezanje

Deformacija tijela pri kojoj se tijelo isteže(sabija) samo u pravcu djelovanja sile

Apsolutna deformacija istezanja

Jednaka je razlici dužine tijela nakon istezanja i dužine tijela prije istezanja

Relativna deformacija istezanja - def

Jednaka je količniku apsolutne deformacije i dužine tijela prije istezanja

Normalni napon - def, fl

Jednak je brojno količniku normalne komponente sile, koja djeluje na površinu poprečnog presjeka tijela , i površine tog poprečnog presjeka.

σ=Fn/S jedinica: N/m²

Hukov zakon - def, fl

Relativna deformacija linijskog istezanja (sabijanja) čvrstog tijela proporcionalna je normalnom naponu u granicama elastičnosti tijela

ΔL/L=1/E puta σ

jedinica: N/m²

Površinski napon i sila površinskog napona - def

Osobina tečnosti da njen površinski sloj ima svojstvo veoma tanke i zategnute elastične gume. Sila površinskog napona jednaka je rezultanti svih molekulskih sila koje djeluju na molekule površinskog sloja tečnosti.

Koeficijent površinskog napona - def

1)Jednak je brojno radu koji treba uložiti da bi se slobodna površina tečnosti povećala za jediničnu površinu. A=γΔS γ mjerna jed. J/m²

2)Jednak je brojno intenzitetu sile površinskog napona koja djeluje na jediničnu dužinu slobodne površine.

Intenzitet sile površinskog napona - def, fl

Proporcionalan je ukupnoj dužini slobodne površine, njen pravac je normalan na slobodnu površinu a smjer je ka unutrašnjosti tečnosti

F=γLu

Lu=2L

Princip minimuma potencijalne energije - def

Svako tijelo koje je u stanju nestabilne ravnoteže, teži da pređe u stanje stabilne ravnoteže u kojem ima minimalnu potencijalnu energiju

Kapilarnost - def

Pojava podizanja ili spuštanja tečnosti u kapilarama u odnosu na nivo slobodne površine tečnosti

Dopunski pritisak - def, fl

Posljedica zakrivljenosti slobodne površine tečnosti

Pd=2γ/R

Visina za koju se podigne stub tečnosti u kapilari - fl

h=2γcosθ/ρgr

Faza supstance, fazni prelaz - def

Posebno stanje supstance, koja se sastoji iz molekula ili atoma ise vrste, koje se karakteriše određnim fizičkim svojstvima koja se održavaju pri određenim vrijednostima pritiska, temperature i nekih drugih veličina. Fazni prelaz je prelazak supstance iz jedne u drugu fazu, ili iz jednog u drugo agregatno stanje, pri kojem dolazi do skokovitih promjenazapremine supstance, njene gustinei primanja ili oslobađanja određene količine energije

Normalna tačka topljenja - def

Temperatura na kojoj čvrsto kristalno agregatno stanje prelazi u tečno agregatno stanje na normalnom atmosferskom pritisku

Normalna tačka očvršćavanja - def

Temperatura na kojoj tečno agregatno stanje prelazi u čvrsto kristalno agregatno stanje na normalnom atmosferskom pritisku

Normalna tačka ključanja - def

Temperatura na kojoj pritisak u mjehuriću zasićene pare unutar tečnosti postane jednak spoljašnjem pritisku pri normalnom atmosferskom pritisku

Zašto se ne mijenja temperatura tijela na tački ključanja - def

Jer se dovedena energija troši na slabljenje međumolekulskih sila, a ne na povećanje unutrašnje energije tečnosti

Tačka rose - def

Temperatura na kojoj nezasićena para prelazi u zasićenu. Snižavanjem temperature ispod tačke rose formiraju se kapljice tečnosti iz zasićene pare

Specifična toplota faznog prelaza (latentna toplota) - def, fl

Jednaka je količini toplote potrebne za pretvaranje jedinične mase neke supstance iz jednog u drugo agregatno stanje na temperaturi faznog prelaza