bouw en functie keel (pharynx) werkend

onderdelen pharynx

- nasopharynx
- oropharynx
- laryngopharynx/hypopharynx

choanae

verbinden nasopharynx en neusholte

isthmus faucium

verbinden oropharynx en mondholte

aditus laryngis

verbindt larynx met laryngopharynx

torus tubarius

verhevenheid in pharynx, opstaand randje kraakbeen van buis van Eustachius,
- vormt barriere infecties nasopharynx
- voert secreet af naar pharynx
- belucht middenoor

arcus palatoglossus

voorste verhemelteboog, hieronder m. palatoglossus (n. X)

arcus palatopharyngeus

achterste verhemelteboog, hieronder m. palatopharyngeus (keelheffer), hierin tonsilla palatina
- in fossa tonsillaris kan cyste vaak ontlasten naar oropharynx

wat is dicht en open tijdens de ademhaling

- dicht: verbinding oropharynx en mondholte (voorkomen aspiratie)
- open: isthmus pharyngis en aditus larynges

wat is dicht en open tijdens slikken

- nasopharynx afgesloten met zachte verhemelte
- larynx gesloten doordat intrinsieke spieren en epiglottis eroverheen doordat tongbeen omhoog
- isthmus pharyngis en aditus laryngis gesloten

functie epiglottis

voedsel verdelen over twee kanten

uvula

huig, onderdeel zachte gehemelte

isthmus faucium/oropharyngeale isthmus sluiten

aanspannen spieren verhemeltebogen -> zachte gehemelte klapt naar beneden en bogen naar elkaar, laatste stuk afsluiten door tong

lymfatisch weefsel tong

boletjes op 1/3e achterste

sinus piriformis

gebied rondom larynx

ring van waldeyer-hartz

bevat secundair lymfatisch weefsel dat micro-organismen buiten houdt/onschadelijk maakt

soorten weefsel in ring van waldeyer-hartz

- tonsilla pharyngea (ongepaard)
- tonsilla palatina (keelamandelen)
- tonsilla lingualis (bolletjes, tongamandelen)
- MALT (mucosa-associated)

keelvernauwers

circulair lopende spiervezels die peristaltische golf veroorzaken waardoor de voedselbolus naar beneden gaat

soorten keelvernauwers

m. constrictor pharyngis superior medius en inferior, dorsaal verbonden aan raphe pharyngeus

pars cricopharyngeus

zwakke plek in onderste deel m. constrictor pharyngis inferior, waar spier overgaat in slokdarm
- kan makkelijk pulsi/zenker divertikels ontstaan

keelheffers

verheffen keelmusculatuur, waardoor het traject van de voedselbolus wordt verkort en het eerder de slokdarm in kan ook houden ze de keel open door alles naar achter te trekken

soorten keelheffers

- m. stylopharyngeus
- m. salpingopharyngeus
- m. palatopharyngeus

m. stylopharyngeus

keelheffer, aangestuurd door n. glossopharyngeus, van processus styloideus, vervloeit aan binnenkant met constrictor musculatuur

m. salpingopharyngeus

keelheffer, vast aan kraakbeen van buis Eustachius, vervloeit aan binnenkant met keelmusculatuur

m. palatopharyngeus

keelheffer, achterste gehemelteboog, vast aan palatum en kan nog stukje naar beneden trekken

keelfascie

opening in spierwand waardoor vaten en zenuwen etc doorheen gaan, afgesloten door fascia buccopharyngeus (buiten) en fascia pharyngobasilaris (binnen)

a. pharyngea ascendens

aftakking a. carotis externa, voor nasopharynx en oropharynx

a. thyroidea inferior

aftakking truncus thyrocervicalis/a. subclavia, vascularisatie onderkant keel

a. facialis

aftakking r. tonsillaris, vascularisatie tonsilregio

plexus pharyngeus (vv. pharyngeae)

veneuze vlecht die bloed afvoert naar v. jugularis interna

sensibele innervatie

- nasopharynx: n. trigeminus (n. V2/maxillaris)
- oropharynx/laryngopharynx boven: n. glossopharyngeus
- laryngopharynx onder: n. vagus
- tonsilnis: n. glossopharyngeus en r. maxillaris

gevoeligheid braakreflex

afhankelijk hoeveelheid vezels n. IX in tonsilnis (hoe meer, hoe sneller)

motorische innervatie pharynx

n. vagus, behalve m. stylopharyngeus (door n. glossopharyngeus)