System norm pochądzących od państwa, zabezpieczonych możliwością legalnego użycia przez państwo przymusu, którego celem jest uporząkowanie relacji społecznych i ochrony interesów obywateli.
99% pochodzi od państwa
Prawo
Zorganizowana społeczność polityczna, która posiada suwerenną władzę nad określonym terytorium i ludnością.
Państwo
zewnętrzna - ochrona, obrona granic i utrzymanie stosunków z innymi państwami
wewnętrzna - zapewnienie bezpieczeństwa i porządku.
Funkcje prawa
Zjawisko złożone w sensie językowym, społecznym, psychologicznym i aksjologicznym. Filozoficzne podejście, które stara się zrozumieć cel i sens prawa. Prawo stanowi pewną całość, która podlega ogólnym ocenom.
Idea prawa
wzorzec do, którego dążą systemy prawne, prawo idealne jest perfekcyjne, bez wad, niejasności czy niesprawiedliwości.
Prawo idealne
cele i wartości, które powinny kierować procesem tworzenia i stosowania prawa. np. Sprawiedliwość. Wartości realizowane lub nie przez prawo np. demokracja, państwo prawa, prawa człowieka.
Ideały prawa
Różnica:
Idea prawa- filozoficzne podejście dot, zasad i wartości prawa.
Prawo Idealne- teoretyczny doskonały system
Ideały prawa- cele, do których dąży prawo
Różnice mdz.: idea prawa, prawo idealne, ideały prawa
Prawoznawstwo to nauka prawna, filozofia i teoria prawa. Znawstwo prawa (wykładnia, argumentacja, negocjowanie) oraz wiedza wiedza teoretyczna i praktyczna, lub też ogół nauk. Np. nauki historyczno-prawne (nauka prawa rzymskiego nauki szczegółowe o prawie (dogmatyka prawa)-badanie prawa obecnie obowiązującego np prawa karnego. nauki ogólne o prawie (teoria prawa, filozofia prawa)
Co to jest prawoznawstwo?
Łacińska zasada, która w systemie common law oznacza, że wcześniejsze decyzje sądów muszą być przestrzegane przez sędziów orzekających w sprawach późniejszych
Stare decisis
• Decyzja sądu wyższej instancji jest wiążąca dla sądów niższej instancji. Wyrok sądu apelacyjnego jest wiążący dla sądów mu podległych i niego samego. Wyrok sądu najwyższego jest wiążący dla sądów mu podległych i nie wiążący dla niego samego.
• Sąd nie powinien zmieniać swoich własnych decyzji, chyba że istnieje ku temu ważna przyczyna.
• Jest ona gwarancją ciągłości prawa i przewidywalności orzeczeń. Nie oznacza to jednak, że nie stosuje się wyjątków od tej zasady, ponieważ ich brak mógłby skutkować, z jednej strony, niemożnością odejścia od złych decyzji, z drugiej zaś, permanentnym obowiązywaniem skostniałych przepisów. Do takich wyjątków należą overruling (unieważnienie precedensu) oraz distinguishing (wyróżnienie precedensu).
Co powoduje stare decisis?
Proszę scharakteryzować szkołę prawa natury
Szkoła prawa natury-(Koncepcja prawno-naturalna) Opiera się na założeniu dualizmu norm (pozytywne i prawa naturalnego). Uważają że pozytywne powinny odzwierciedlać prawo naturalne. Jest to ideał dobrego prawa. postulowany, odmienny od prawa pozytywnego porządek prawny. Różne doktryny naturalnoprawne prowadziły spory co do źródeł prawa natury (bóg, lub bardziej racjonalne, ludzki rozum albo przyroda), jego istoty, treści i stosunku do prawa stanowionego. Funkcjonowała od starożytności, średniowiecza, aż do nowożytnej szkoły prawa natury. Spiera się z pozytywizmem prawniczym.
Proszę scharakteryzować pozytywizm prawniczy.
Pozytywizm prawniczy- prawo pozytywne jest najczęściej spisane, prawo te jest wytworem człowieka, obowiązuje tu i teraz z mocy ustanowienia lub uznania przez odpowiedni organ (władzy państwowej). Obowiązywanie prawa zależy od pochodzenia a nie treści. Rozdział prawa i moralności.
Powstał w XIX w. Nie ma związku między prawem, a moralnością, nie musi być słuszne i sprawiedliwe tylko wydane przez odpowiedni organ. Prawem pozytywnym jest zespół norm (wypowiedzi o powinnym zachowaniu) ustanowionych i chronionych przez państwo, posługujące się środkami przymusu + dominuje prawo pisane
Tezy współczesnego pozytywizmu.
Tezy współczesnego pozytywizmu: Teza o
: • rozdziale prawa i moralności
• prawie jako o fakcie społecznym
• konwencjonalności prawa
Proszę omówić precedens jako źródło prawa. Czy precedensy w takim ujęciu obowiązują w Polsce?
Precedensy to źródło prawa, które tworzone w procesie stosowania prawa. To np. wyrok sądowy mogący wpływać na treść orzeczeń wydawanych w sprawach późniejszych. Są charakterystyczne dla systemu anglosaskiego (systemu common law). Jest wiążący dla sądów tej samej lub niższej instancji. Precedens jest konkretnym rozstrzygnięciem w danej sprawie przez organ stosujący prawo, które stanowi wzór dla rozstrzygnięcia spraw podobnych.
Cechy: normy prawne charakter norm indywidualnych i konkretnych, brak wyraźnego rozróżnienia między stanowieniem a stosowaniem prawa, charakter kazuistyczny, występuje zasada stare decisis
Precedensy nie są źródłem prawa w Polsce, ponieważ źródłami prawa są jedynie akty prawne takie jak ustawy, natomiast orzeczenia SN i TK mogą mieć wpływ na interpretacje prawa ale nie są oficjalnym źródłem prawa.
Stanowione: źródło prawa to akty prawotwórcze wydane przez organy państwa, współcześnie podstawowa forma powstawania prawa, kompetentne (upoważnione przez prawo) organy państwa wydają akty. (organ-głównie parlament) Cechuje się również: hierarchiczną budową systemu prawa, rozdzieleniem między organami stanowiącymi prawo, a organami je stosującymi (niezależne i niezawisłe sądy) recepcja prawa rzymskiego występuje głównie na terenie Europy Common law: źródłem prawa są ustawy i precedensy, system prawa precedensowego Brak recepcji prawa rzymskiego, orzeczenia jako oficjalne źródło prawa. występuje głównie w usa, uk, nowej Zelandi
System prawa stanowionego a common law
Praworządność odnosi się przede wszystkim do przestrzegania prawa przez państwo, które działa poprzez organy państwowe. Zasada ta skierowana jest do rządzących, w związku z czym władza winna jest opierać swoje działania na obowiązującym w państwie prawie. Należy nadmienić, że zasada praworządności odnosi się także do procesu stanowienia prawa.
Wyróżniamy dwie koncepcje praworządności:
• formalna – według której praworządne jest to państwo, które przestrzega ustanowionego prawa;
• materialna – polegająca nie tylko na przestrzeganiu prawa, ale także kładąca nacisk na jego treść; zgodnie z praworządnością materialną prawodawcy powinni sięgać do prawa naturalnego;
W Polskim prawie zasadę praworządności wyraża między innymi art. 7 Konstytucji, który mówi o tym, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
Na czym polega praworządność?
nurt realistyczny, ujmujący prawo jako zespół faktów psychicznych albo społecznych – definiujący prawo jako element realnego świata Uznawany jest za część socjologicznej jurysprydencji. Jest to rezultat sędziowskiego procesu wykładni i stosowania prawa. Kładzie nacisk na „prawo w działaniu” , które jest ważniejsze niż „prawo w księgach”. Odrzuca zarówno teorię prawa natury (ze względu na założenia metafizyczne), jak i pozytywizm prawniczy (ze względu na formalistyczne ujęcie prawa). Przedmiotem badania jest prawo działające w konkretnej empirycznej rzeczywistości, wywołujące określone, stwierdzalne, materialne skutki. Głosił on, że zadaniem prawoznawstwa jest badanie tego, jak rzeczywiście postępują sędziowie i obywatele w obrocie prawnym („prawo jest tym, co urzędnicy, sędziowie lub adwokaci robią ze swoimi sprawami”). Nie jest natomiast istotne to, według jakiego prawa (zawartego w księgach) powinni postępować, gdyż nie jest ono prawem rzeczywistym.
Realizm prawniczy
Przez funkcję prawa współczesna nauka najczęściej rozumie rzeczywisty skutek, rezultat działania jakiejś instytucji czy normy dla otoczenia (społeczeństwo) i jednostki, które je tworzą
Funcja prawa
wyraża się tym, że skutkiem działania prawa w społeczeństwie jest utrwalenie istniejącego w nim ładu. Stałość prawa polegająca na obowiązywaniu prawa przez dłuższy czas powoduje ugruntowanie się wzorców, zachowań. W ten sposób wzmacnia się też bezpieczeństwo prawne obywateli
Funkcja prawa- stabilizacyjna
polega na promowaniu zmian w różnych dziedzinach życia społecznego. Prawodawstwo może być czynnikiem sprzyjającym przeobrażaniu się stosunków społecznych, może odpowiadać na potrzeby społeczne.
Funkcja prawa- dynamizująca
Prawo wspiera (chroni) rozmaite wartości istotne ze społecznego punktu widzenia. Jeżeli np. Przepisy postępowania cywilnego określają sposób, w jaki niespłacony pożyczkodawca może dochodzić od pożyczkobiorcy zapłaty długu, to właśnie w ten sposób chroniony jest jego majątek
Funkcja prawa- ochronna
objawia się w tworzeniu instytucjonalnych warunków życia społecznego i państwowego. Na jej podstawie powoływane są rozmaite jednostki organizacyjne, zarówno stanowiące organy władzy publicznej jak sądy i w dalszej kolejności prywatne np. Spółki czy stowarzyszeni
Funkcja prawa- organizacyjna
– prawo działa ze względu na obawę dolegliwości, które mogą spotkać naruszycieli norm.
Funkcje prawa- represyjne i wychowawcze
rezultatem działania prawa jest poddanie zachowań ludzkich społecznej kontroli poprzez eliminowanie odstępstw od obowiązujących norm. Wzrasta poczucie pewności i bezpieczeństwa
Funkcja prawa - kontrolna
prawo przyczynia się do rozdziału w społeczeństwie różnego rodzaju dóbr i ciężarów (materialnych, moralnych). Widoczne w prawie administracyjny czy podatkowym. Wartościami chronionymi mogą być sprawiedliwość, równość.
Funkcja prawa- dystrybutywna
Powstaje w drodze utrwalonej praktyki określonego postępowania w społeczeństwie. Długotrwałość i powtarzalność zwyczaju sprawia, że towarzyszy temu powszechne przekonanie, iż zwyczaj ten charakter wiążący
Aby zwyczaj przekształcił się w prawo zwyczajowe wymagane są dwa elementy: doktryna prawnicza musi zaakceptować wiążący charakter zwyczaju oraz organ władzy publicznej (np. Sąd) musi podjąć decyzje na podstawie normy zwyczajowej.
Prawo zwyczajowe
zwyczaj jest traktowany jak prawo
consuetudo pro lege servatur
Dogmatyka prawa stanowi ważną i najbardziej rozbudowaną część prawoznawstwa. Powszechnie przyjmuje się, że podmiotem badań dogmatyki prawa jest prawo aktualnie obowiązujące, zarówno wewnątrz państwa (prawo krajowe), jak i w stosunkach pomiędzy państwami (prawo międzynarodowe). A także można przyjąć, iż przedmiotem badań dogmatyki prawa jest prawo wspólnotowe czyli unijne.
Dogmatyka prawa
Nauki dogmatyczne koncentrują się ustaleniu obowiązywania przepisów prawnych ich interpretacji i systematyzacji. Przedmiotem badań są co do zasady przepisy prawne ustanowione przez ustawodawcę, dlatego też prawo będące podmiotem badań dogmatyki jest pojmowane przede wszystkim jako zespół (system) należycie ustanowionych ,wysłowionych, opublikowanych i zaopatrzonych w sankcje norm postępowania skierowanych do nieoznaczonych co do swej tożsamości adresatów
Nauki dogmatyczne
Precedensem określa się decyzję stanowienia prawa, przede wszystkim w orzeczeniach sądowych, której orzeczenie staje się wzorcowe lub wiążące na przyszłość przy rozstrzyganiu innych spraw.
W teorii prawa wyróżnia się dwa precedensy prawotwórcze. Jednym z nich jest precedens de facto, który jest precedensem formalnie niewiążącym. Oznacza to, że nie posiada on mocy wiążącej, ale posiada moc argumentacyjną rozstrzygnięć, widoczne szczególnie w sądownictwie. Na ogół mówi się o nim w kontekście systemów prawa stanowionego.
Co to jest precedens de facto?
1. Jedność państwa i prawa – w konsekwencji funkcjonowanie i działanie organów państwa związane jest przez obowiązujące prawo.
2. Prawa jednostki – zapewnienie ochrony wolności jednostki. Wolność jednostki jako podstawa państwa, realizowana jednak w granicach wyznaczonych przez prawo i rozsądek.
Co to znaczy “państwo prawa”?
1. istnieje trójpodział władzy: ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej;
2. zgodność ustaw z konstytucją podlega kontroli;
3. wolności i prawa jednostki są gwarantowane w konstytucji;
4. władza sądownicza jest niezawisła;
5. prawa człowieka są przestrzegane;
6. obowiązuje zakaz retroakcji prawa (prawo nie działa wstecz);
7. obywatele nie mogą podlegać dyskryminacji; są równi wobec prawa;
8. obywatele mają prawo do niezależnego i bezstronnego sądu;
9. obywatele mają prawo do informacji publicznej;
10. władza kieruje się w swoich działaniach zasadą legalizmu.
Najważniejsze założenia teorii państwa prawa.
Normy moralne to zasady postępowania wynikające z systemu wartości, przekonań i sumienia danej jednostki lub społeczności. Określają, co jest dobre, a co złe i odnoszą się do wewnętrznego przekonania człowieka o słuszności określonego działania
Normy moralne
Normy prawne to zasady ustanowione przez władzę państwową i obowiązujące wszystkich obywateli danego państwa
Normy prawne
Charakterystyczną różnicą między dwiema normami jest sposób sankcjonowania. Norma prawna jest objęta sankcją prawną. Natomiast za naruszenie normy moralnej sankcja nie jest prawna i jest dużo łagodniejsza (np. Wyrzuty sumienia, potępienie społeczne).
Normy moralne zwykle nie są formalnie ogłaszane, a prawne ogłasza się w odpowiednim dzienniku urzędowym.
Różnica mdz normą moralną, normą prawną.
Teza została sformułowana przez Herberta L.A. Harta i dotyczy nieuniknionej nieprecyzyjności języka prawnego. Hart argumentował, że nawet najbardziej precyzyjne przepisy zawierają pewien stopień nieokreśloności, który ujawnia się w sytuacjach granicznych (tzw. ,,trudnych przypadkach”). Powodem tej nieokreśloności jest:
-ograniczenie języka
-nieprzewidywalność przyszłości
-elastyczność norm prawnych
Teza o otwartej tekstowości kwestionuje ideał pewności prawa, czyli pogląd, że prawo może być w pełni jasne, jednoznaczne i przewidywalne.
Proszę objaśnić treść tezy o otwartej tekstowości i jaki ideał dotyczący prawa poddaje ona w wątpliwość?
Przed II wojną światową niemiecki filozof prawa Gustav Radbruch sformułował trójelementową koncepcję idei prawa - jego zdaniem opiera się ona na pewności, celowości i sprawiedliwości. Pomiędzy tymi trzema wartościami może jednak dochodzić do konfliktów i wówczas, prawnik co do zasady, powinien przyznać pierwszeństwo pewności prawa, nawet kosztem sprawiedliwości. Jednak przez wpływ nazistowskiego prawa Radbruch po wojnie zmodyfikował swoje stanowisko, przyjmując trzy tezy, zwane formułą Radbrucha.
Wyjaśnij co to jest i kiedy została sformułowana formuła Radbrucha
1. Teza o rażącej sprzeczności - sprzeczność pomiędzy pewnością prawa i sprawiedliwością może osiągnąć taki poziom, że pewność prawa powinna ustąpić przed sprawiedliwością
2. Teza o braku charakteru prawnego - ustawa może nie dążyć do sprawiedliwości i przeczyć zasadzie równości;
3. Teza o bezbronności prawników - Radbruch argumentował, że ścisłe trzymanie się zasady legalizmu, bez odwoływania się do wartości moralnych prowadzi do sytuacji, w której prawnicy i sędziowie nie są w stanie sprzeciwić się najbardziej niesprawiedliwym ustawom.
Formuła Radbrucha, trzy tezy
prawo niesłuszne nie jest prawem
lex iniusta non est lex
ogólność prawa
ogłaszanie prawa
zakaz wstecznego działania
jasność prawa
unikanie sprzeczności
zakaz nakładania obowiązków niemożliwych do zrealizowania
względna trwałość w czasie
zgodność prawa i działalnością administracji publicznej
Wymień osiem warunków wewnętrznej moralności prawa L. L. Fullera
• sposób rozumienia prawa charakterystyczny dla kontynentalnej kultury prawnej;
• prawo pozytywnie wyrażone, sformułowane, najczęściej spisane;
• prawo jako wytwór człowieka;
• prawo obowiązujące tu i teraz z mocy ustanowienia lub uznania przez władcę / władzę, prawo państwowe;
• przeciwstawiane niepisanym, naturalnym koncepcjom prawa
Co to znaczy “prawo pozytywne”?
• sprzeciw wobec synkretyzmu metodologicznego prawoznawstwa;
• jedność poznania: prawo jako całość musi dać się poznać jedną metodą;
• prawo składa się wyłącznie z norm;
• teza o rozdziale sfery bytu (sein) od sfery powinności (sollen);
• teza o rozdziale prawa i moralności;
• stufenbaulehre (stopniowa budowa porządku prawnego);
• koncepcja normy podstawowej (grundnorm);
• Jakość panstwa i prawa;
• monizm prawa państwowego i prawa międzynarodowego.
Wymień główne postulaty czystej teorii prawa Hansa Kelsena
Trudny przypadek (hard case) to według Dworkina taki kazus, w którym dzięki jedynie analizie samych reguł prawnych możliwych jest kilka rozstrzygnięć, równie dobrze i racjonalnie uzasadnionych. Sędzia nie jest w stanie podjąć decyzji na podstawie reguł, zatem w rezultacie podejmuje ją arbitralnie. Dworkin postuluje, że każdy hard case powinien mieć tylko jedno słuszne rozwiązanie. Wobec braku reguł sędzia musi uciekać się do pewnych standardów nie należących do prawa lecz tkwiących w polityczno-moralnych podstawach danej społeczności.
Pojęcie trudnego przypadku według Ronalda Dworkina
Norma prawna to wypowiedź władzy publicznej zawierająca żądanie, aby wskazany w niej adresat, w określonych w niej okolicznościach, zachował się w wyznaczony w niej sposób.
Norma składa się z hipotezy (adresat, okoliczności), dyspozycji (opisu pożądanego zachowania, zakazu, nakazu, upoważnienia) oraz sankcji (nie tylko kara, ale też po prostu konsekwencje)
Przepis prawny + wykładnia prawa = norma prawna
Norma prawna
Przepis prawny to najmniejsza jednostka aktu prawodawczego, która jest podstawą do zrekonstruowania normy prawnej. Wyodrębniony jako artykuł, ustęp, punkt itp. Jeden przepis może zawierać elementy potrzebne do rekonstrukcji jednej lub wielu norm, albo nie zawierać ich w ogóle. W logicznym sensie przepis to zdanie.
Przepis prawny
Norma prawna powstaje w procesie wykładni przeprowadzonej na podstawie przepisów prawnych. Jeden przepis może stanowić podstawę do wyprowadzenia wielu norm prawnych, lub nie zawierać ich w ogóle.
Przepisy to „zdania” aktów prawnych, tworzą je. Normy umożliwiają stosowanie prawa, wskazują kto i jak ma się zachować oraz czy jest to polecenie, czy opcja.
Proszę omówić rozróżnienie między normą prawną a przepisem prawnym.
konkretne dyrektywy zachowania bez możliwości zmiany przez strony stosunku prawnego; złamanie tego zachowania jest objęte sankcją. Praktycznie jedyne występujące w prawie publicznym. Normy imperatywne. Przez nakaz lub zakaz wyznaczają określony (i tylko ten) sposób zachowania.
Przykład: Art. 163 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń: Kto w lesie rozgarnia ściółkę i niszczy grzyby lub grzybnie, podlega karze grzywny albo karze nagany.
Normy bezwzględnie wiążące (ius cogens)
Pozostawiają adresatom różne możliwości zachowania. Określają sytuacje, w których adresaci mogą zachować się w sposób odmienny od tego określonego w przepisie, ale jedynie wówczas, gdy wcześniej ustalili, że tak zrobią, w innym przypadku zastosowane zostaną normy określone przepisami.
Przykład: Art. 360 Kodeksu cywilnego: W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek są one płatne co roku z dołu, a jeżeli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok — jednocześnie z zapłatą tej sumy.
Normy względnie wiążące (ius dispositivum)
Normy o charakterze pośrednim między dwoma poprzednimi. Strony mogą modyfikować zachowanie wyznaczone przez przepisy w drodze umowy, jednak takie modyfikacje ulegają ograniczeniom wobec jednej ze stron.
Przykład: Art. 18 par. 1 Kodeksu pracy: Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na podstawie których powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy.
Normy semidypozytywne
Lex imperfecta (dosł. prawo niedoskonałe) – norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji. Naruszenie takiej normy nie spowoduje na gruncie przepisów prawnych negatywnych skutków dla osoby, która ją złamała.
Np: art. 96 Kodeksu rodzinnego - Rodzice są obowiązani należycie przygotować dziecko do pracy na rzecz społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.
Co to jest lex imperfecta? Proszę podać przykład
Norma prawna to dyrektywa postępowania, którą interpretujemy z przepisów prawnych.
Rodzaje: norma reguła i norma zasada, norma względnie wiążąca, imperatywna i semiimperatywna, indywidualne i generalne, konkretne,abstrakcyjne.
Rodzaje norm prawnych
1. Hipoteza: Określa adresata normy oraz warunki lub okoliczności, w których dana norma ma zastosowanie.
. 2. Dyspozycja: Wyznacza wzór zachowania oczekiwanego od adresata w sytuacjach opisanych w hipotezie.
. 3. Sankcja: Określa negatywne konsekwencje prawne, które spotkają adresata w przypadku nieprzestrzegania dyspozycji w warunkach przewidzianych w hipotezie. Sankcje mogą mieć charakter represyjny, egzekucyjny lub polegać na nieważności czynności prawnej
Trójczłonowa budowa normy prawnej.
Koncepcja norm sprzężonych to teoria w nauce prawa, która zakłada, że pełna norma prawna składa się z:
1. Normy sankcjonowanej: Określa właściwe zachowanie adresata w określonych warunkach. 2. Normy sankcjonującej: Skierowana do organów państwowych, określa sankcje w przypadku naruszenia normy sankcjonowanej.
nie każda norma sankcjonowana musi mieć przypisaną normę sankcjonującą.
Koncepcja norm sprężonych
Normy prawne to ogólne reguły postępowania ustanowione lub uznane przez państwo.
Zasady prawa, to normy o wyższym stopniu ogólności i doniosłości aksjologicznej, które wyrażają fundamentalne wartości i cele systemu prawnego.
Podczas gdy normy prawne precyzyjnie regulują konkretne zachowania, zasady prawa stanowią fundament aksjologiczny systemu prawnego, kierując interpretacją i stosowaniem tych norm w praktyce
Czym się różnią zasady prawa od zwykłych norm prawnych?
Klauzule generalne to zwroty o charakterze wartościującym, celowo niedookreślone, zawarte w aktach normatywnych
-zasady współżycia społecznego
-dobre obyczaje
-słuszność
-społeczno - gospodarcze przeznaczenie prawa
Co to są klauzule generalne? +przykłady
Definicja legalna to określenie zawarte w przepisie prawnym, które wiążąco ustala znaczenie danego pojęcia na potrzeby konkretnego aktu normatywnego. Jej celem jest zapewnienie jednoznaczności i spójności interpretacyjnej terminów użytych w przepisach.
Przykłady: • Kodeks karny: Art. 115 § 16: “Osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.”
Definicje legalne + przykłady
Język prawny to język, w którym formułowane są akty normatywne, takie jak ustawy, rozporządzenia czy dekrety. Jest to język przepisów i norm prawnych, używany przez prawodawcę do tworzenia prawa. Charakteryzuje się precyzyjnością i dążeniem do jednoznaczności, aby zapewnić klarowność i pewność prawa. Przykładem języka prawnego jest treść artykułów w ustawach czy konstytucji.
Język prawny
Język prawniczy to język używany przez prawników oraz osoby stosujące i interpretujące prawo. Służy do opisywania, analizowania i komentowania przepisów prawnych oraz do komunikacji w ramach praktyki prawniczej. Jest to metajęzyk, który odnosi się do języka prawnego i obejmuje terminologię oraz zwroty stosowane w orzecznictwie, doktrynie prawniczej czy podczas sporządzania opinii prawnych.
Język prawniczy