KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINO – MGA KONSEPTONG PANGWIKA

Koleksyon ng 25 flashcards na tumatalakay sa pangunahing konseptong pangwika mula sa mga napag-aralang paksa.

Bilingguwalismo

Paggamit o pagkontrol ng dalawang wika ng isang tao; kakayahang magsalita, makinig, bumasa, at sumulat sa dalawang wika.

Multilingguwalismo

Kasanayan at kahusayan sa paggamit ng higit sa dalawang wika; karaniwang nakikita sa Pilipinas; sinusuportahan ng MTB-MLE.

Homogeneous na wika

Wika na may iisang anyo o pagkakaunawa sa lahat ng gumagamit; walang malawak na barayti.

Heterogeneous na wika

Wika na may iba't ibang diyalekto at barayti dahil sa pagkakaiba-iba ng lugar, grupo, at pamumuhay.

Diyalekto

Barayti ng wika batay sa lugar o komunidad; halimbawa: Tagalog sa Batangas, Bulacan, Maynila.

Idyolek

Personal na estilo ng pagsasalita ng isang tao; natatanging bokabularyo at pagbigkas.

Sosyolek

Barayti ng wika batay sa katayuang sosyal (edad, kasarian, antas ng ekonomiya); kinabibilangan ng bekimon, conyo, jejemon.

Ekolek

Barayti ng wika na ginagamit sa loob ng tahanan; pamilya ang pangunahing yunit na naiiwan sa bata.

Creole

Wikang nabuo mula sa pagsasanib ng wika ng magkaibang grupo; halimbawa: Chavacano sa Cavite at Zamboanga.

Pidgin

Bagong wika o make-shift na wika mula sa kontak ng dalawang grupo na may ibang unang wika.

Unang wika

Wikang kinagisnan mula pagsilang; tinatawag ding katutubong wika o mother tongue (L1).

Ikalawang wika

Wikang natutuhan pagkaraan ng unang wika dahil sa exposure o pagkakalantad.

Ikatlong wika

Wikang ginagamit ng bata sa pang-araw-araw na pakikipagtalastasan; lumalawak ang kakayahang makisangkot sa mundo.

Register

Barayti ng wika na naiaangkop sa sitwasyon at kausap; mahalagang matukoy ang larangan upang tama ang kahulugan.

Barayti ng Wika

Pagkakaiba-iba ng uri ng wika—diyalekto, idyolek, sosyolek, ekolek, creole, pidgin—ayon sa konteksto.

Bekimon

BeKimon: ebolusyon ng swardspeak/gay lingo na ginagamit ng komunidad na LGBTQ+.

Jejemon

Slang o estilong pagsulat/pagsasalita online na may kakaibang baybay at estilo.

Conyo

Pansamantalang barayti ng wika na halo ang Ingles at Tagalog; madalas itinuturing na sosyal na estilo.

Hangeulog

Halong Hangul (Korean) at Tagalog; halimbawa ng sosyolek.

Taglish

Paghalo ng Tagalog at Ingles sa pang-salita o pasulat; madalas makikita sa pang-araw-araw.

Englog

Balangkas na Ingles ang nangingibabaw ngunit may Tagalog na salita; halimbawa: Can you help me with this lutuan?

Wikang Panturo

Paggamit ng Filipino at Ingles bilang midyum ng pagtuturo; ayon sa batas, Ingles at Filipino ang opisyal na wika.

MTB-MLE

Mother Tongue-Based Multilingual Education; pagtuturo gamit ang unang wika; ipinapatupad ng DepEd sa K-12.

Ethnologue

Kilalang aklat na tinala ang mga wika sa buong mundo; tinatayang may humigit-kumulang 187 wika sa Pilipinas.

Batasang Pambansa

Artikulo 15 Seksiyon 2–3 ng Saligang Batas (1973): Ingles at Filipino ang mga opisyal na wika; nagsisilbing batayan ng wikang panturo.

Code-switching

Paggamit ng dalawa o higit pang wika sa loob ng iisang pahayag o diskurso; pagpapalit ng wika sa pagitan ng mga pangungusap.