IOSP HC7

SGM

Seksuele en gender minderheden

SOGIE

Seksuele oriëntatie, gender identiteit & expressie

Homoseksualtieit is lang gezien als …

psychische stoornis of als sterke indicatie daarvan

Als seksuele oriëntatie en gender identiteit en expressie (SOGIE) geen stoornissen zijn, kunnen LHTBIQA+ personen dan toch meer mentale problematiek ervaren? Waarom?

Het idee is dat dit met de sociale context te maken heeft

Een verandering in wetgeving heeft een verband met …

minder gezondheidsverschillen tussen heteroseksuelen en seksuele minderheden en andersom

Stigma

een kenmerk (lichamelijke kenmerken, opvattingen/gedrag en groepslidmaatschap) dat iemand ten zeerste in diskrediet brengt

Procesmodel van stigma

Labeling → stereotyping → seperation → status loss + discimination

Maniferstaties van stigma op verschillende niveaus:

• Individueel: geïnternaliseerde homo/bi/trans-negativiteit

• Interpersoonlijk: discriminatie en victimisatie in sociale situaties

• Structureel: wetgeving, beleid, sociale attitudes

Maniferstaties van stigma verschillen naar … en …

tijd, plaats

Minderheden ervaren extra stress door …

additionele stressoren (stressoren die bovenop de stress die de meeste mensen ervaren):

• Extern (distaal)

• Intern (proximaal)

Externe stressoren

Vooroordelen, geweld, discriminatie, sociale berichten

Interne stressoren

Afwijzing verwachten, je identiteit verbergen, geïnternaliseerde sociale berichten

Twee hoofdtypen interventies om gezondheidsverschillen naar seksuele oriëntatie en genderidentiteit te verminderen:

1. Aanpakken onrechtvaardige sociale structuren (voorkeur)

2. Versterken vaardigheden in omgaan met stigma
   → Nog beperkt onderzoek naar de effectiviteit

Verminderen van stressoren op verschillende niveau’s

• Individueel: educatie over vooroordeel

• Interpersoonlijk: inter-group contact

• Structureel: gender-sexuality alliances

Versterken van coping op verschillende niveau’s

• Individueel: cognitieve gedragstherapie

• Interpersoonlijk: coping in interpersoonlijke relaties

• Structureel: organiseren bijeenkomsten

3 typen interventies die in Nederland worden gebruikt:

• Informatie over de biologische basis van seksuele oriëntatie

• Raadspel: wie is de homo/lesbische-persoon?

• Theatervoorstelling of film met een homo/lesbisch personage

Theorie-gebaseerde evaluatie van de interventies in Nederland

• Informatie over de biologische basis van seksuele oriëntatie

  • Enkele studies vinden effect op begrip dat seksuele oriëntatie geen keuze is

  • Inconsistent bewijs dat begrip van biologische basis vooroordeel vermindert

• Raadspel: wie is de homo/lesbische-persoon?

  • Mensen raden vaak goed en daarmee is er geen ontkrachting van stereotypen

  • Stereotype-disconfirmatie vermindert vooroordeel onder specifieke condities

• Theatervoorstelling of film met een homo/lesbisch personage

  • Weergave moeilijke situatie van personage leidt tot empathie toeschouwer

  • Empathie leidt tot positieve attitudes en gedrag t.o.v. homo/lesbische personen

  • Dit is de enige manier die helpt

Onderzoek naar gezondheidsverschillen die samenhangen met seksuele orientatie en gender identiteit & expressie:

• Complex en cumulatief (‘wicked problems’)

• Elk onderzoek beperkt in focus en aanpak

• Vele onderzoekscycli op diverse terreinen

• Inzichten en methoden uit vele disciplines

• Interdisciplinariteit veelal niet planmatig

• Organiseren samenwerking, ook met beleid