Ethiek

Normatieve functie (van het recht)

Gedragsregels waarvan grootste gedeelte van de samenleving vindt dat ze opgevolgd moeten worden.

Normen

Gedragsregels gebaseerd op waarden

Waarden

Nastrevenswaardige idealen

Recht

Norm die stelt dat anderen iets moeten doen of laten met als doel een bepaalde vrijheid van een individu te garanderen

Ethiek

Studie van de moraal

Moraal

Geheel van normen en waarden van een samenleving of groep

Inculturatie

Aanleren en verwerven van een cultuur waarin iemand is opgegroeid

Cultuur

het delen van waarden en collectieve praktijken

Referentiekader

een combinatie van persoonlijke waarden, standpunten, normen en ervaringen die bepalen hoe je iets waarneemt en beoordeelt,

Deugden

Karaktereigenschappen betreffende goed samenleven

Ondeugden

Karaktereigenschappen die zorgen voor een slechte samenleven

Moreel oordeel

Uitspraak over juist/onjuist gedrag

Vrijheid

Mogelijkheid om over jezelf en je eigen leven te beschikken

Rechtsnormen

Wetten

Vrijheidsrechten

Jij hebt het recht om te doen wat je wil zonder dat iemand bemoeit

Sociale rechten

Iemand anders moet voor jou in actie komen

Algemene rechten

Iedereen heeft er recht op

Specifieke rechten

Rechten voor groepen voor wie het belangrijk is

Morele rechten

Rechten die maatschappij vanuit ons moraal belangrijk vinden

Wettelijke rechten

Geschreven wetten/rechten

Algemene erkende rechten

Iedereen is het eens over deze rechten

Ideële morele rechten

Rechten die nog kunnen groeien

Schadebeginsel

Jouw vrijheid eindigt waar die van een ander begint

Zelfbeschikkingsrecht

Het recht om zelf te kunnen bepalen

Rechtvaardige behandeling

Gelijkwaardigheid en eerbiediging van grondrechten

Gelijkwaardigheid

Iedereen wordt in gelijke gevallen gelijk behandeld

Eerbiediging grondrechten

Erkenning specifieke rechten

Rechtvaardige verdeling

Wie krijgt wat en waarom?

Strikt gelijke verdeling

Fundamenteel gelijk (rechtvaardige verdeling)

Tijdelijke ongelijke verdeling met als doel gelijkheid te bevorderen

(rechtvaardige verdeling)

Ongelijkheidsbeginsel (rechtvaardige verdeling)

Ongelijkheidsprincipe ongelijke situaties ongelijk behandelen

Verworven rechten

Bijzondere/specifieke afspraken (kan worden afgenomen)

Verdeling naar verdienste

Ik werk hard dus ik krijg meer geld (Voorbeeld)

Verdeling naar behoefte

Iedereen heeft andere behoeftes en daar wordt naar verdeeld

Klassieke vrijheidsrechten

Rechten die vrijheid van beschermen

Vrijheid van

Vrijheid waar niemand mee kan bemoeien (vrijheid van meningsuiting etc)

Vrijheid tot

Gemeenschap/overheid heeft verplichting om vrijheid te realiseren

Verantwoordelijk (vooraf)

Plicht om te zorgen voor iets of iemand

Verantwoordelijk (achteraf)

Rekenschap afleggen, aansprakelijk voor iets zijn

Aansprakelijkheid

De wet schrijft het gedrag voor

Taakverantwoordelijkheid

Specifieke afspraken in een organisatie

Deugdverantwoordelijkheid

gebaseerd op een moreel uitgangspunt

Wettelijke verantwoordelijkheid

Wet schrijft een bepaald gedrag voor

Morele smoes

Iemand neemt zijn verantwoordelijkheid niet door middel van drogredenen en/of er omheen te draaien

Integer handelen

Goed mens die de juiste keuzes maakt en zich daarnaar gedragt

Niet-integer gedrag

Gedraging waar alleen de juiste keuzes worden gemaakt als mensen kijken

Correspondentie

Je doet wat je zegt ook bij hoge druk

Consistentie

Je oordeel blijft 1 geheel ondanks de situatie

Coherentie

In diverse situaties heb je dezelfde mening, jouw principes blijven overeind (gaat dieper dan consistentie en vooral sprake van in je functie)

Persoonlijke integriteit

Aan jezelf trouw blijven

Professionele/normatieve integriteit

Je gedraging in een professionele sfeer

Morele zelfsturing

Normatieve professionaliteit

Geschil-oplossende functie

Probleem of ruzie oplossen

Additionele functie

Wanneer burgers zijn vergeten om op sommige punten afspraken te maken heeft het recht dat al voor ze gedaan

Instrumentele functie

Zorgen voor orde en een goed werkend systeem.

Discriminatie

Het ongelijk of oneerlijk behandelen van een andere persoon op basis van persoonlijke kenmerken.

Stereotype

Een vast beeld of vaste karakterisering van iets of iemand.

Stigmatisering

Proces waarbij mensen een groep met gemeenschappelijke en afwijkende kenmerken en/of gedragingen labelt veroordeelt en uitsluit

Privaat functie van verantwoordelijkheid

Verhouding tussen burgers onderling

Publieke functie van verantwoordelijkheid

Verhouding tussen de overheid en burgers

Aanspreekbaarheid

Het in staat zijn te antwoorden en beargumenteren waarom je zo hebt gehandeld

Morele moed

De bereidheid om je morele overtuiging in gedrag aan te zetten