secularisatie in Nederland (5)

emancipatie van het katholicisme

• voelden zich achter gesteld sinds het plakkaat van Verlatinghe (1581).

• schuil en schuurkerken volgden, katholieken waren tweederangsburgers.

• vanaf 19e eeuw frontmentaliteit. in 1860 ging de campagne het Rijke Roomsche Leven van start. hierin werd de kerkelijke organisatie opgebouwd en dringt het geloof door in het hele leven. er was veel geloofsbeleving met uiterlijk vertoon.

• ondertussen waren er ook politieke partijen opgericht om de achterstelling van de katholieken tegen te gaan.

algemene oorzaken secularisatie vanaf 1960

• welvaartsgroei, materialisme 

• jongeren met weinig idealisme 

• efficiëntie en verzakelijking kwamen in de plaats voor normen en waarden

• opleidingsniveau stijgt: in aanraking met andere ideeën 

• positie van de vrouw veranderd: trouwen én haar baan behouden 

• culturele revolutie van massamedia 

• gezag is niet meer vanzelfsprekend

• ontvoogding: men gaat zelfstandig beslissen over levensvraagstukken 

• permissive society 

specifieke oorzaken protestanten en katholieken

• gedrag en normen kerk liepen uiteen: stijging gedwongen huwelijken, buitenechtelijke geboorten, echtscheiding.

→ waarom zouden gelovigen nog aan de normen vasthouden als de kerken dat ook niet deden?

• schandalen als het het seksueel misbruik binnen de katholieke kerk hielpen ook niet mee.

• kerken gaven deels toe aan deze geloofstwijfel, de oude seksuele normen zouden onjuist zijn geweest en de pil mocht toch wel.

→ maar dit zorgde eigenlijk voor meer twijfel: wat klopte er dan wel?

politieke veranderingen als gevolg van secularisatie

• christelijke partijen verliezen leden en fuseren daarom

• kiezers stemmen niet altijd meer hetzelfde

→ meer zwevende kiezers

culturele veranderingen als gevolg van secularisatie

• greep kerk verslapte

• mensen bepaalden hun eigen weg

• ruimte voor andere geloofsbelevingen

belang van secularisatie voor de huidige, grotendeels ontzuilde, ontkerkelijkte, vrije en diverse samenleving: 

• keuzevrijheid

• niet vooraf vastgesteld waar je bij moet horen 

• minder kerk meer geloof