Week 5B Verbintenissen recht Burgerlijk Recht 1

Wat zijn de kenmerken van wijziging van omstandigheden in de zin van art. 6:258 BW?

1. Gebeurtenis vindt plaats nadat overeenkomst is gesloten

2. Gebeurtenis is een uitsluitend toekomstige gebeurtenis in de zin van art. 6:228 lid 2 BW (geen verband met de overeenkomst)

3. Daardoor wordt de overeenkomst voor 1 van beide partijen zinloos of bijzonder belastend, hoewel nakomen feitelijk wel mogelijk is

Wat valt er onder onvoorzien, bij wijziging van omstandigheden in art. 6:258 BW?

Een leemte, partijen hebben geen regeling getroffen in hun overeenkomst over deze omstandigheid

Is dus niet altijd ook onvoorzienbaar

Omstandigheden dateren wel altijd van na het sluiten van de overeenkomst, art. 6:228 lid 2 BW

Art. 6:258 lid 2 BW: prijswijzigingen en veranderingen in waarde van valuta gelden niet als onvoorzien

Als iets geen onvoorziene omstandigheid is maar voor de eigen rekening komt, wat kan er dan alsnog worden gedaan met een contractuele boete en een schadevergoeding?

Matiging

Contractuele boete: art. 6:94 BW

Schadevergoeding: art. 6:109 BW

Kan een contract tussen partijen door hen zelf worden aangepast na het tekenen?

Ja, dit kan door mondelinge afspraken, emails of zelfs door gedrag

Dan staat het dus niet zo in de overeenkomst, moet je altijd goed uitzoeken

Afspraken kunnen mondeling of schriftelijk zijn en uitdrukkelijk of stilzwijgend

Wat is de rechtsregel van Haviltex?

Het gaat niet alleen over de zuiver taalkundige uitleg van bepalingen, maar ook om de zin die de beide partijen aan deze bepalingen mochten toekennen en wat zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten

Ook van belang zijn:

• De maatschappelijke kring waartoe partijen behoren

• De rechtskennis die van zodanige partijen kan worden verwacht

• De aannemelijkheid van gevolgen van een bepaalde uitleg

Wanneer wordt er wel meer naar de taalkundige uitleg van de tekst gekeken ipv dat de Haviltex norm wordt toegepast?

Bij CAO’s en bij overeenkomsten tussen grote bedrijven omdat hier uitgebreid wordt onderhandeld (door juristen) over wat er precies in de overeenkomst moet komen te staan

Maar dan nog betekent dit niet dat Haviltex geen rol speelt, het blijft een invulling van de Haviltex norm die beslissend is: zelfs bij een Entire Agreement Clause die zegt dat niets dan de overeenkomst bindend is, HR negeert dat eigenlijk een beetje

Op basis waarvan wordt de redelijkheid en billijkheid vastgesteld door de rechter?

Art. 3:12:

• Algemeen erkende rechtsbeginselen

• In Nederland heersende rechtsovertuigingen

• Maatschappelijke en persoonlijke belangen

Geen onderlinge rangorde, zo objectief mogelijk

Wat zijn twee opties voor de rechter met de redelijkheid en billijkheid?

1. Aanvullende werking

   -Opvullen leemte in overeenkomst

   -Art. 6:248 lid 1 BW

2. Beperkende werking

   -Contractueel beding is niet van toepassing

   -Beding blijft dan wel bestaan, maar in deze concrete omstandigheden mag je het niet toepassen (dus niet vernietigd of nietig)

   -Art. 6:248 lid 2 BW

Wat is de rechtsregel van Kuunders/Swinkels?

Je kan je sowieso niet beroepen op een exoneratiebeding als er sprake was van opzet of bewuste roekeloosheid.

Maar als hier geen sprake van is, betekent dit niet direct dat je je er wel op kan beroepen: dan moet je nog kijken naar alle omstandigheden van het geval, zoals:

• Hoe verwijtbaar het verzuim was

• Wat de gevolgen zijn

• Of de schade door verzekering was gedekt

Mag Haviltex ook worden toegepast bij mondelinge overeenkomsten?

Ja

Mag je onder alle omstandigheden beroep doen op een exoneratieclausule?

Nee, als redelijkheid en billijkheid zich ertegen verzet kan je geen beroep doen op de exoneratieclausule, art. 6:248 lid 2 BW

• Bij eigen opzet en bewuste roekeloosheid van degene die het contract opstelt kan het niet, want niet redelijk en billijk

• Geldt net zo voor leidinggevenden, ook bij hun opzet en bewuste roekeloosheid is het niet redelijk en billijk om je te beroepen op de exoneratieclausule en kan dit dus niet

• Bij lager personeel kan het wel. Art. 6:67 (aansprakelijkheid hulppersonen) is regelend recht dus daar kan je van afwijken

Als schade is ontstaan door schuld van een werknemer en de baas kan zich beroepen op een exoneratieclausule, kan de werknemer zich hier dan ook op beroepen als hij vervolgens wordt aangesproken tot vergoeding?

Ja, dit is de blokkering van de paardensprong, art. 6:257 BW

Voorwaarde: je moet zelf niet opzettelijk/bewust roekeloos hebben gehandeld

Wat zijn de twee mogelijkheden voor een schadevergoeding bij schade veroorzaakt door een werknemer?

1. Wanprestatie - hulppersonen: art. 6:74 jo. 6:76 BW

2. Onrechtmatige daad - ondergeschikten: art. 6:170 BW

Wanneer kan er worden ontbonden op grond van onvoorziene omstandigheden?

1. Onvoorziene omstandigheid

2. De wederpartij mag naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid geen ongewijzigde instandhouding verwachten

3. Iemand moet zich er op duidelijke wijze op beroepen (op vordering van een der partijen)

Art. 6:258 BW

Wanneer kan je bevrijdend betalen?

Als je er op redelijke grond vanuit kon gaan dat je aan persoon A moest betalen, hoef je niet dubbel te betalen als dit de verkeerde persoon was, art. 6:34 lid 1 BW. Als je maar wel te goeder trouw bent, art. 3:11 BW

Art. 6:36 BW, de ware gerechtigde kan dan verhaal doen op degene die de betaling heeft ontvangen