Parasitaire ziekten: kat

Darmcoccidia

-Cystoisospora felis
-Cystoisospora rivolta
-Zeer gastheerspecifiek

Kenmerken Cystoisospora (5)

-TGH kunnen betrokken zijn, maar meestal verloop de cyclus direct.
-Vooral jonge katten scheiden oöcysten uit.
-Gesporuleerde oöcysten zijn zeer resistent.
-Hygiënische maatregelen zijn belangrijk .
-Vaak ziekte bij kittens, dus meestal zonder TGH.

Cyclus Cystoisospora

-Directe cyclus: kat wordt besmet door opname van gesporuleerde oöcysten --\> vermeerdering in de darm.
-Indirecte cyclus; kat wordt besmet door opname van een TGH.
-PPP \= 5-9d

Symptomen Cystoisospora

* Vaak is infectie subklinisch
* Klinische coccidiose bij hoge infectiedruk → veel katten en/of slechte hygiëne
* Diarree bij kittens (voor speenleeftijd). Verder anorexie, gewichtsverlies en dehydratatie.
* Strikte leeftijdsdistributie = kittens van max 3 maanden oud

Diagnose Cystoisospora

-Anamnese; leeftijdscategorie en veel kittens samen
-Mestonderzoek; oöcysten aantonen met sedimentatie-flotatie. Hiervoor meerdere stalen nemen.

Behandeling Cystoisospora

-Geen geregistreerd product
-Toltrazuril p.o.
-Geven dit eenmalig in combinatie met hygiënische maatregelen

Controle Cystoisospora

-Doel is verlagen van de infectiedruk
-Hygiënische maatregelen; feces dagelijks verwijderen, grondig reinigen, stoomreiniger, ontsmettingsmiddelen en laten drogen

Kenmerken Toxoplasma gondii (6)

-Facultatief heteroxene cyclus
-EGH \= katachtigen en TGH \= alle warmbloeddieren
-Indirecte cyclus en directe cyclus
-Oöcysten zijn zeer resistent in de omgeving.
-Bij entero-hepatische cyclus wordt immuniteit opgebouwd.
-Zoönose; van belang voor zwangere vrouwen en immunodeficiënte patiënten. Ook abortus bij kleine HKW.

Infectie Toxoplasma gondii

-Meestal door opname van weefselcysten.
-PPP \= 1-3w

Cyclus Toxoplasma gondii

-Entero-epitheliale cyclus
-Ongeslachtelijke vermenigvuldiging in de epitheelcellen van de dunne darm. Hierna seksuele vermenigvuldiging met vorming oöcysten.
-PPP \= 3-9d
-Als kat optreedt als TGH zien we een extra-intestinale cyclus. Hierbij is er verspreiding van de darm naar andere weefsels. Soms kan dit nog gevolgd worden door een entero-epitheliale cyclus.
-PPP \= 18-36d

\

\

Symptomen Toxoplasma gondii

-Meestal subklinisch
-Entero-epitheliale cyclus; celdestructie, necrose darmepitheel, diarree bij jonge kittens
-Extra-intestinale cyclus; necrosehaarden in verschillende organen (vaak longen, lever en ogen). Afhankelijk van lokalisatie koorts, anorexie, dyspneu, polypneu, icterus, uveïtis en retinochoroiditis

Bij een combinatie van ADH problemen en oogproblemen zeker denken aan toxoplasma

Diagnose Toxoplasma gondii

-Moeilijk -\> klinische symptomen vrij vaag
-Mestonderzoek waardeloos want komt te laat
-Serologie; IgM is het meest interessant -\> actieve infectie.
-Immunohistochemie is ook een optie, maar dit is minder interessant

Behandeling Toxoplasma gondii

-Geen efficiënte geneesmiddelen
-Clindamycine of gepotentialiseerde sulfonamiden

Preventie Toxoplasma gondii

-Willen dat oöcysten niet verspreiden
-Sporulatie is om de 2-3 dagen --\> dagelijks feces verwijderen
-Kokend water doodt oöcysten
-Verder knaagdierenbestrijding en geen rauw vlees voederen

Giardia assemblages

* Voornamelijk F
* Kan ook besmet raken met A en soms B. Deze komen ook voor bij de mens.

Symptomen Giardia

-Meestal asymptomatisch. Ziekte bij hoge infectiedruk en jonge dieren.
-Chronische diarree, steatorrea. Vaak intermitterend.
-Verder braken en gewichtsverlies.

Diagnose Giardia

-Anamnese en klinische tekens; jonge kat met intermitterende diarree.
-We kunnen proberen trofozoïeten in de feces te vinden; kleine kans maar eenvoudige diagnose als het lukt.
-Aantonen cysten in feces met sedimentatie-flotatie. Is wel omslachtig, veel werk en weinig betrouwbaar door intermitterende uitscheiding.
-Voorkeur voor diagnose met antigen detectie; ELISA, immunofluorescentie en rapid immunoassay

Behandeling Giardia

-Voorkeur voor fenbendazole p.o. voor 3 opeenvolgende dagen, dit is off-label
-Andere optie is metronidazol p.o. voor 5-7 dagen
-Als we geen klinische verbetering zien, was het waarschijnlijk geen klinische giardiosis. Was dan eerder een toevalsbevinding.
-Vaak 1 week na de behandeling een 2e kuur om hervallen te voorkomen.
-Hygiënische maatregelen zijn ook belangrijk.

DD Giardia

Tritrichomonas

Kenmerken Tritrichomonas foetus (4)

-Komt voor in dikke darm
-Transmissie door direct contact en fecaal-oraal contact
-Niet resistent in buitenwereld
-Enkel trofozoïeten, geen cysten

Symptomen Tritrichomonas foetus

-Klinische tekens zijn vaak afwezig
-Evt. chronische diarree bij jonge katten (

Diagnose Tritrichomonas foetus

-Trofozoïeten aantonen in cultuur op verse feces -\> beweegt sneller en chaotischer dan Giardia en kunnen hier ogen niet zien.
-Voorkeur naar PCR

Behandeling Tritrichomonas foetus

Ronidazole p.o. 1x per dag voor 2w
Niet geregistreerd

Kenmerken Toxocara cati (6)

-Veel meer bij kat dan hond
-Geen transplacentaire transmissie i.t.t. hond
-Dunne darm
-Zoönose
-Minder pathogeen dan bij de hond
-Eieren zeer resistent in omgeivng

Besmetting Toxocara cati

-Altijd oraal
-Lactogene infectie; kan gedurende hele lactatie plaatsvinden. PPP \= 3-4w
-Bij oudere dieren door opname paratenische gastheer. PPP \=3w
-Opname infectieuze eieren

Symptomen Toxocara cati

-Meestal subklinisch
-Matige infecties zorgen voor diarree en een gezwollen buik.
-Zware infecties zijn zeldzaam en kunnen zorgen voor slijmerige diarree, braken, gezwollen buik, vermageren en een ruw haarkleed.

Diagnose Toxocara cati

-Eieren aantonen in feces
-Wormen aantonen in braaksel of feces

Behandeling Toxocara cati

Volwassen wormen:
-Benzimidazoles p.o.
-Pyrantel) p.o.
-Selamectine spot-on
-Milbemycine oxime p.o.
-Moxidectine spot-on
-Eprinomectine spot-on
-Emodepsine spot-on

Larvaire stadia:
-Eprinomectine spot-on
-Emodepsine spot-on

Preventie Toxocara cati

-Hygiënische maatregelen zijn het belangrijkst.
-Preventief ontwormen; op 3 weken ontwormen en vervolgens elke 2w,tot 2w na het spenen. Hierna maandelijks tot 6m.
-Best volwassen katten regelmatig controleren of 4x per jaar ontwormen.

Kenmerken Ancyclostoma tubaeforme (4)

-Haakworm die leeft in de dunne darm
-Vooral bij zwerfkatten
-Hematofaag
-Matig pathogeen

Besmetting met Ancyclostoma tubaeforme

-L3 gaat oraal of percutaan infecteren -\> tracheale of somatische migratie
-Opname paratenische gastheer -\> ontwikkeling in de darm zonder migratie

Symptomen Ancyclostoma tubaeforme

-Bij chronische ziekte zien we diarree, slechte groei en ruige pels
-Bij zware infecties zien we anemie en gewichtsverlies (eerder zeldzaam)

Diagnose Ancyclostoma tubaeforme

-Aantonen eieren in feces -\> kunnen van TGH zien aangezien deze er exact hetzelfde uitzien.
-Postmortem onderzoek; wormen in dunne darm

Behandeling Ancyclostoma tubaeforme

* Benzimidazoles p.o.
* (Pyrantel) p.o.
* Selamectine spot-on
* Milbemycine oxime p.o.
* Moxidectine spot-on
* Eprinomectine spot-on
* Emodepsine spot-on

Lintwormen

-Dipylidium caninum; meest voorkomende lintworm
-Echinococcus multilocularis; weinig patente infecties bij de kat
-Taenia taeniaeformis

Kenmerken Taenia taeniaeformis (6)

-TGH \= knaagdieren
-EGH besmet door carnivorisme
-Prevalentie hoogst bij zwerfkatten
-PPP \= 1-3m
-Geen opbouw van immuniteit -\> volwassen katten kunnen meerdere keren besmet raken
-Geeft grote aantallen resistente eieren

Symptomen Taenia taeniaeformis

-Meestal subklinisch
-Zware besmettingen zijn zeldzaam en geven abdominale klachten, diarree en vermagering bij jonge of ondervoede dieren

Diagnose Cestodosis

-Aantonen proglottiden -\> grote kans dat het Dipylidium is, tenzij het gaat om een zwerfkat.
-Kunnen ook eieren aantonen via feces onderzoek of kleefband methode. Kunnen eieren van Taenia en Echinococcus niet onderscheiden.

Behandeling Cestodosis

Praziquantel

Controle Cestodosis

-Dipylidium: vlooienbestrijding
-Taenia; knaagdierenbestrijding

Kenmerken Notoedres cati (5)

* Volledige cyclus op kat
* Volwassen mijten leven 4-5 weken
* Graafmijten
* Overleven slechts enkele dagen in de omgeving
* Niet seizoensgebonden

Besmetting met Notoedres cati

Direct contact -\> zeer besmettelijk

Symptomen Notoedres cati

-Jeuk: kan door mechanische prikkel en overgevoeligheidsreacties.
-Huidletsels beginnen vaak aan de oorranden en gaan zo richting kop en hals.
-Papillaire dermatitis, alopecie, erythema en schilfers.
-In latere fase ook uitbreiding naar de poten en de rest van het lichaam. Zien dan ook plooivorming en droge korsten.
-Kunnen ook asymptomatische dragers hebben.

Diagnose Notoedres cati

-Symptomen
-Aantonen mijten; huidafkrabsel ter hoogte van letsels. Hierop direct en ev.t. indirect onderzoek.

Behandeling Notoedres cati

-Alle katten in directe omgeving behandelen.
-Eprinomectine + fipronil spot on
-Moxidectine spot on

Infectie met Otodectes cynotis

Direct contact of besmette omgeving

Kenmerken Otodectes cynotis

-Veel voorkomende parasiet in gehoorgang
-Unilateraal of bilateraal
-Er kunnen ook secundaire bacteriële infecties ontstaan

Symptomen Otodectes cynotis

-Jeuk en een donkerbruin korrelig of vloeibaar cerumen
-Er bestaan ook asymptomatische dragers

Diagnose Otodectes cynotis

-Symptomen
-Aantonen mijten; otoscopisch onderzoek of microscopisch onderzoek van oorsmeer

Behandeling Otodectes cynotis

-Selamectine (+ sarolaner) spot-on: na 1 maand controle.
-Moxidectine spot-on: na 1 maand controle
-Ivermectine oorgel: Herhalen na 1 en 2 weken
-Fluralaner spot-on: na 1 maand controle
-Oliehoudende zalf of oordruppels (met acaricide): langdurige behandeling

Essentieel om alle dieren in directe omgeving te behandelen. Ook verblijfplaatsen reinigen en desinfecteren.
Essentieel om oren te reinigen.

Wanneer ontstaan problemen door Demodex cati?

Enkel bij een te lage immuunrespons

Demodeciosis

-Lokale demodeciosis; milde aandoening met huidletsels op 1 of meerdere (

Symptomen Demodex cati

-Intensieve jeuk, erythema, alopecie en schilfers
-Vaak zonder huidletsels
-Ook asymptomatische dragers

Diagnose Demodex cati

-Symptomen
-Aantonen mijten.
-Voor Demodex catis en felis nemen we diepe huidafkrabsels. Voor Demodex gatoi nemen we oppervlakkige afkrabsels.
-Enkel meerdere mijten en meerdere stadia bevestigen de diagnose.

DD Demodex gatoi

Luizen, vlooien en Cheyletiella

Behandeling veralgemeende demodecosis

-Moxidectine (+imdacloprid) spot-on: off label, 10 x met 1 week ertussen
-Fluralaner per os 1x: off label \= eerste keus
-Ivermectine SC: 2 x met 2 weken tussen, niet geregistreerd
-Doramectine SC: 2 a 3 x met 1 week ertussen, niet geregistreerd

Behandeling Demodex gatoi

-Kalkzwavel (lime sulpher) topicale behandeling: 6x met 1 week ertussen
-Moxidectine (+ imidacloprid) spot-on: 10 x met 1 week ertussen, off label
-Fluralaner per os 1x: off labell: voorkeur

Kenmerken Cheyletiella blakei (4)

-Zoönose
-Dorsaal distributiepatroon; kop, schouders en rug
-Grote individuele variatie qua symptomen
-Predispositie bij langharige katten

Symptomen Cheyletiella blakei

-Schilferige huid en/of jeuk
-Losse haren
-Alopecie
-Miliaire dermatitis
-Ook asymptomatische dragers

Behandeling Cheyletiella blakei

-Fipronol spot-on
-Selamectine spot-on
-Alle katten in directe omgeving behandelen
-Ook omgeving behandelen; stofzuigen en insecticide spray

Bijtluis

Felicola subrostratus

Ziektebeeld luizen

-Jeuk
-Schilfers
-Alopecie
-Miliaire dermatitis

Diagnose luizen

Aantonen luizen of neten. Kan macroscopisch of met oppervlakkig huidmonster

Behandeling luizen

-Selamectine spot-on
-Fipronil spot-on