het historisch referentiekader 10%

Ancien Regime

Frankrijk absolute vorsten

2de helft 18de eeuw crisisperiode

1789 begin Franse Revolutie

1798 begin van het einde van Ancien regime

WOI einde van ancien regime

absolute vorsten

vorsten die worden opgevolgd door hun kinderen

vorsten die volledig alleen regeren

19de eeuw

begin van een proces van industrialisering, globalisering en modernisering

Franse Revolutie --> Nieuwe en Nieuwste tijd

breekpunt tussen Nieuwe en Nieuwste Tijd

belangrijkste gebeurtenis voor breuk met eigen tijd

tweede wereldoorlog:

einde kolonisatie

bredere internationale samenwerking

ontstaan welvaartstaat

vergaande secularisatie

democratiseringsproces

vorm van grondwetten, kiesrecht, politieke partijen

Franse Revolutie

1ste scheiding tussen kerk en staat

begin secularisatieproces

chronologie

tijdleer, belangrijk om te weten welke gebeurtenissen zich wanneer voordoen, zodat oorzaken en gevolgen kunnen worden opgespoord en onderzocht

duur

elke gebeurtenis of ontwikkeling heeft een bepaalde duur

klassieke oudheid

cyclische wereldbeeld, men geloofde dat gebeurtenissen zich vroeg of laat herhalen maar anders tot uiting komen

deze tijd

lineair verloop, alles gebeurt 1 keer maar gebeurtenissen kunnen op elkaar lijken

processen

alle gebeurtenissen zijn het resultaat van processen, er is een complexere basis aan de veranderingen

teleologie

leer van doelen, de geschiedenis beweegt naar een bepaald doel

anachronistisch

wanneer een concept of object in de verkeerde tijd wordt geplaatst

vb: heksenvervolging vaak in Middeleeuwen geplaatst maar is een fenomeen uit de Nieuwe tijd

continuïteit

wanneer een situatie niet veranderd

discontinuïteit

verandering

wanneer een situatie veranderd

overgang jagers - verzamelaars naar landbouwsamenleving

mogelijk door ontdekking van landbouw

8000v.C.

neolithische revolutie

overgang landbouwsamenleving naar industriële samenleving

gevolg van de industriële revolutie

1780-1850

overgang industriële samenleving naar postindustriële samenleving

gevolg van de digitale revolutie

ontstaan microchip

doorbraken in de fysica

1970

kenmerken jagers/verzamelaars

vroegste samenlevingsvorm

kleine groepen nomaden

1 leider per groep

traditie heel belangrijk

technologie gericht op overleven

beperkt verschil man/vrouw

kenmerken landbouwsamenleving

leven in kleine nederzettingen

verbetering landbouwtechnieken

ontwikkeling materiële cultuur

vormen van bestuur ontstaan

vrouwen geen inspraak

kenmerken industriële samenleving 19de eeuw

industriële revolutie

kenmerken industriële samenleving 20ste eeuw

economie gedreven door industrie

ontstaan verzorgingsstaat

emancipatie vanaf jaren 60

democratisering onderwijs na WOII

kenmerken postindustriële samenleving

economie gedreven door de dienstensector

evolutie kennismaatschappij

research and development

didigatale kloof - armoede

officieel man/vrouw gelijk(theorie)

het centrum

de plaats waar de bestuurders van de natie zich bevinden.

modern en luxueuzer

het periferie

omvat alle gebieden rond het centrum.

hoe verder van het centrum hoe slechter de wegen en de accomodatie

maritieme natie

handelsgericht

zee creëert kansen voor handel

meer contact met andere regio's

transport over zee goedkoper

continentaal

nadruk op productie

lastiger goederen te importeren/duurder

ruraal

platteland

conservatief

houden graag de dingen zoals ze zijn

stedelijk

vrijer

minder sociale controle

open houding

nieuwe ideeën

lokaal

een klein gebied

steden en gemeenten

regionaal

groter gebied

deel van een land

provincie, een streek, een gewest

nationaal

een volledig land

Europees

Europa

Mondiaal

de wereld

de 4 maatschappelijke domeinen

het politieke domein

het economisch domein

het sociaal domein

het cultureel domein

het politiek domein

politiek-territoriaal

politiek-bestuurlijk

het economisch domein

hoe mensen hun brood verdienen?

hoe komt een land aan inkomsten?

welke economische sectoren zijn belangrijk?

het sociaal domein

hoe is de samenleving georganiseerd?

sociale groepen?

welke taken, beroepen,...hebben sociaal aanzien?

hoe groot is de ongelijkheid tussen arm en rijk?

het cultureel domein

kunst

wetenschap

techniek

godsdienst

leefgewoonten

verbanden tussen de maatschappelijke domeinen

de culturele Revolutie in China

hulp aan de Derde wereld tijdens de Koude Oorlog

alliantie

bondgenootschap, verdrag tussen staten omwille van een gemeenschappelijk voordeel

antiklerikaal

de stroming die zich keert tegen de invloed van de clerus

censuur

het gebruik van de macht van de staat

cijns

een aan onroerende goed gerelateerde jaarlijkse betaling aan de grondheer

conservatief

als men tegen snelle maatschappelijke veranderingen is

dekolonisatie

het proces waarbij kolonies zelfstandig worden van een moederland

democratie

een bestuursvorm waarin de wil van het volk de bron is van legitieme machtsuitoefening

demografie

bevolkingsleer

dynastie

opeenvolging van heersers die tot eenzelfde familie behoren

economische crisis

wanneer de conjuntuur veranderd van hoog naar laag

federalisering

een staatvorm waarin de soevereiniteit wordt gedeeld tussen het centrale, nationale of federale niveau

genocide

volkenmoord

globalisering

betekend dat alle mensen van de wereld met hun verschillende leefwerelden, culturen en economieën dichter bij elkaar komen

interbellum

periode tussen 2 oorlogen