HOOFDSTUK 13.docx

Sperma

Het mannelijke voortplantingsproduct dat bij de vrouw wordt afgeleverd.

Testikels

Organen die sperma produceren en kort voor de geboorte afdalen in het scrotum.

Scrotum

Uitstulping van huid en gladde spieren die de temperatuur van sperma regelt voor optimale ontwikkeling.

Zaadleiders

Verbinden zich tot de bijbal en uiteindelijk met het kanaal van de zaadblaas om de ejaculatiebuis te vormen.

Bijbal

Een opgerolde buis buiten de testis waar zaadcellen nog niet volledig rijp zijn.

Zaadblaasjes

Produceren zaadvocht met fructose en prostaglandines om sperma te helpen overleven.

Testosteron

Steroïdhormoon dat de groei en functie van mannelijk voortplantingsweefsel regelt en de snelheid van spermavorming bepaalt.

Eierstokken

Primaire vrouwelijke voortplantingsorganen die eicellen en hormonen afscheiden.

Baarmoeder

Hol, peervormig orgaan waarin het embryo groeit en zich ontwikkelt.

Endometrium

Binnenste laag van de baarmoeder waar een bevruchte eicel zich kan implanteren.

Vulva

Bestaat uit de grote schaamlippen, kleine schaamlippen, clitoris en de opening van de urinebuis.

Menstruatiecyclus

Bestaat uit ovarische en baarmoedercyclus, waarbij veranderingen in de eierstokken en baarmoeder plaatsvinden.

PMS en dysmenorroe

Optreden als gevolg van hormonale en fysieke veranderingen tijdens de cyclus.

Hormonale regulatie

GnRH, FSH en LH spelen een rol in het reguleren van de ovarium- en uteriene cyclus bij vrouwen.

Seksuele respons bij vrouwen

Opwinding, plateau, orgasme, resolutie.

Bevruchting

Proces waarbij een zaadcel de eicel binnendringt na zwemmen door de baarmoederhals, baarmoeder en eileiders.

Geboortebeperkingsmethoden

Verschillende methoden zoals sterilisatie, pillen, injecties, pleisters, ringen, IUDs, pessariums, zaaddodende middelen, condooms, natuurlijke methoden.

Morning-after pillen

Ella en Plan B, die ovulatie of innesteling voorkomen.

Onvruchtbaarheid

Onvermogen om zwanger te worden na een jaar proberen, met oorzaken zoals sperma kwaliteit, PID, abnormale hormoonproductie, endometriose.

Kunstmatige inseminatie

Injecteren van sperma in de vagina of baarmoeder tijdens ovulatie om zwanger te raken.

Voortplantingstechnologieën

Methoden zoals IVF, GIFT, ZIFT voor behandeling van onvruchtbaarheid.

SOA's

Overdraagbare aandoeningen door seksueel contact, inclusief bacteriële SOA's zoals syfilis en gonorroe.

Chlamydia

Veroorzaakt door de bacterie Chlamydia trachomatis, vaak niet gediagnosticeerd vanwege milde symptomen zoals penisafscheiding en branderig gevoel bij mannen, en vaginale afscheiding en jeuk bij vrouwen. Onbehandeld kan het leiden tot bekkenontstekingsziekte en besmetting van pasgeborenen.

HIV

Een van de gevaarlijkste SOA's die het immuunsysteem vernietigt en AIDS veroorzaakt. Behandeling kan remissie veroorzaken maar geen genezing bieden.

Hepatitis B

Besmettelijker dan HIV, tast de lever aan. Vaccin beschikbaar ter preventie.

Genitale Herpes

Veroorzaakt door het Herpes Simplex Virus, met periodieke pijnlijke blaasjes. Medicijnen onderdrukken uitbraken maar bieden geen genezing.

Humaan Papillomavirus (HPV)

Kan wratten in de genitaliën veroorzaken en twee typen veroorzaken baarmoederhalskanker. Vaccins zoals Gardasil en Cervarix beschikbaar ter preventie.

Gistinfecties

Veroorzaakt door Candida albicans, kan pijn, ontsteking en afscheiding veroorzaken. Kan seksueel worden overgedragen en volgen op antibiotica behandeling. Behandeling met lokale of orale antischimmelmedicatie.