Begrippen Ecologie

Ecologie

Specialisatie in de biologie waarbij de relatie tussen soorten organismen onderling en hun omgeving bestudeerd wordt.

Biosfeer

Gedeelte van de aarde waar leven mogelijk is. (Alle ecosystemen bij elkaar).

Bioom

Gebieden met gelijkvormige ecosystemen).

Ecosysteem

Min of meer begrensd gebied waarin biotische en abiotische factoren en geheel vormen.

Levensgemeenschap

Alle populaties in een gebied.

Populatie

Alle individuen van een soort in een gebied.

Verspreidingspatroon

De manier waarop organismen zie verspreiden over een gebied.

Groepsverspreiding

Organismen die in groepen bij elkaar blijven.

Regelmatige verspreiding

Organismen die op gelijke afstand van elkaar zich verspreiden zoals in kolonies .

Toevallige verspreiding

Verspreiding van organismen op willekeurige plaatsen.

Geboortecijfer

Het aantal organismen dat binnen een populatie sterft.

Sterftecijfer

Het aantal organismen dat binnen een populatie geboren wordt.

Immigratie

Het aantal organismen in een populatie dat uit een gebied wegtrekt.

Emigratie

Het aantal organismen van een bepaalde soort dat naar een bepaald gebied toekomt.

Exponentiële groei

Groei van een populatie waarbij er sprake is van een constante verdubbeling per tijdseenheid.

Beperkende factor

Een omgevingsfactor die groei van een populatie remt.

Biotoop

Natuurlijke leefomgeving van een plant of dier met specifieke kenmerken. Alle abiotische factoren in een gebied.

Habitat (woonplaats)

Gebied binnen een biotoop, waar een bepaald organisme voorkomt, doordat biotische en abiotische factoren voldoen aan de eisen van dat organisme om te kunnen overleven.

Niche (adres/beroep)

De functie ven een soort in een ecosysteem (Rol die het organisme speelt in de habitat).

Individu

Organisme van een bepaalde soort.

Orgaanstelsel

Groep samenwerkende organen.

Weefsel

Groep cellen met dezelfde bouw en functie.

Cel

De kleinste eenheid binnen een organisme die alle genetische informatie van dat organisme bevat.

Organel

Onderdeel van een cel met een bepaalde functie.

Molecuul

Kleinste deel van een stof met de stofeigenschappen.

Leefomgeving

Het totaal van biotische en abiotische factoren in een gebied.

Abiotische factoren

Invloeden van de levenloze natuur op de levende natuur.

Biotische factoren

Invloeden van de levende natuur op de levende natuur.

Vegetatiegordel

Plantensoorten in verschillende klimaatgebieden afhankelijk van temperatuur en neerslag.

Tolerantiegrenzen

De maximale en minimale waarden van een bepaalde omgevingsfactor waarbij een organisme nog kan overleven .

Minima

De minimale waarde van een bepaalde omgevingsfactor waarbij een organisme nog kan overleven.

Maxima

De maximale waarde van een bepaalde omgevingsfactor waarbij een organisme nog kan overleven.

Tolerantiegebied

De waarden tussen het minimum en maximum van een bepaalde omgevingsfactor.

Loofboom

Boom met blaadjes (loof).

Naaldboom

Boom met naalden.

Microklimaat

De plaatselijke waarden van de omgevingsfactoren.

Brakwater

kustgebieden waar het zoete water uit de rivieren gemengd wordt met het zoute zeewater.

Kustzone

Het zeegebied vlakbij het land, waar de zee niet dieper is dan 20 meter.

Drasland

Gebieden langs rivieren die bij veel regenval en smeltwater onder water komen te staan en vaak nat blijven.

Soort

Organismen die samen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen.

geslachtsaanduiding

Eerste deel van de wetenschappelijke naam van een soort.

soortaanduiding

Tweede deel van de wetenschappelijke naam van een soort.

Verspreidingsgebied

Het gebied waar een soort van nature voorkomt.

Biodiversiteit

Het aantal soorten in een bepaald gebied.

Genetische biodiversiteit

De variatie van erfelijke eigenschappen binnen een populatie of soort.

Populatiedichtheid

Het aantal individuen van een soort in een bepaald gebied per oppervlakte of inhoud.

kwadrantmethode

Een deel van een groter oppervlak tellen en vermenigvuldigen tot het totale oppervlak.

Vang en terugvangmethode

Organismen vangen en gedeeltelijk terug vangen waardoor een verhouding berekend kan worden.

Determineren

Het opzoeken van de naam van een organisme m.b.v. determinatie tabellen of zoekkaarten,. waarin kenmerken van het organismen staan.

Producent

Organisme dat uit anorganische stof organische stof kan maken. (zelf zijn eigen voedsel maakt).

Consument

Organisme dat organische stof opeet om in leven te blijven. (andere organismen eet).

Reducent

Organismen die organische stoffen omzetten in anorganische stoffen.

Afvaleters

Consumenten die van afval van organismen leven

Anorganische stof

Stoffen die niet door organismen zijn gemaakt.

Organische stof

Stoffen die door organismen zijn gemaakt.

Autotroof

Organismen die zelf hun voedsel kunnen maken uit anorganische stoffen.

Heterotroof

Organismen die organische stoffen eten om in leven te blijven. (andere organismen).

Biomassa

De totale hoeveelheid organische stof (energierijke stof).

Herbivoor

Planteneter

Omnivoor

Alleseter

Carnivoor

vleeseter

Voedselketen

Een reeks van organismen waarbij de ene soort als voedsel dient voor de volgende soort

Voedselweb

Een aantal Voedselketens door elkaar die samenhang vertonen (alle voedselrelaties in de levensgemeenschap)

Voedselpiramide van biomassa

Een figuur waarin de hoeveelheden biomassa in een voedselketen weergegeven worden.

Voedselpiramide van aantallen

Een figuur waarin de hoeveelheden organismen in een voedselketen weergegeven worden.

Symbiose

Organismen van verschillende soorten leven intiem met elkaar samen.

Mutualisme

Vorm van symbiose: Beide soorten hebben voordeel.

Commensalisme

Vorm van symbiose: Eén soort heeft voordeel. De andere soort heeft geen voordeel, maar ook geen nadeel.

Parasitisme

Vorm van symbiose: Eén soort heeft voordeel, (parasiet) één soort heeft nadeel. (gastheer)

Parasiet

Organisme dat leeft ten koste van een ander organisme (zijn gastheer).

Gastheer

Organisme waarin of waarbij een ander organisme langdurig leeft en bijvoorbeeld voedsel onttrekt.

Interspecifieke concurrentie

Concurrentie tussen verschillende soorten

Intraspecifieke concurrentie

Concurrentie binnen organismen van dezelfde soort.

Co-evolutie

Evolutie binnen een soort heeft invloed op de evolutie van een andere soort.

Natuurlijk evenwicht

Toestand in een ecosysteem waarbij populaties voor langere tijd stabiel blijven.

Draagkracht

Het maximale aantal individuen dat in een gebied kan voorkomen.

Pioniersecosysteem

Ecosysteem met pioniersplanten die weinig eisen stellen aan de omgeving. Eenvoudig voedselweb.

Climaxecosysteem

Stabiel ecosysteem met veel soorten en ingewikkeld voedselweb.

Successie

Ontwikkeling van een pioniersecosysteem naar een climaxecosysteem.

Primaire productie

Alle energie die planten omzetten in biomassa (organische stof)

Accumulatie

Ophoping van gifstoffen in voedselketens doordat deze gifstoffen niet biologisch afbreekbaar zijn

Resistentie

Het onvatbaar worden van bepaalde plaagorganismen voor bepaalde gifstoffen

Biologische bestrijding

Het bestrijden van plaagorganismen door middel van hun natuurlijke vijanden.

Koolstofkringloop

De cyclus die het atoom koolstof maakt vanuit de lucht door de voedselketen en de reducenten weer terug naar de lucht.

Biodiversiteit hot-spot

Gebied met een grote biodiversiteit.