BÀI 10: TRAO ĐỔI CHẤT QUA MÀNG TẾ BÀO

Trao đổi chất qua màng tế bào là gì?

Là hiện tượng các chất đi vào hoặc ra khỏi cơ thể thông qua màng sinh chất.

Có mấy cơ chế trao đổi chất qua màng tế bào và đó là gì?

Có hai cơ chế: vận chuyển thụ động và vận chuyển chủ động.

Vận chuyển thụ động có hai loại là gì?

Khuếch tán và thẩm thấu.

Hiện tượng khuếch tán là gì?

Là hiện tượng chất tan khuếch tán từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.

Thẩm thấu là gì?

Nước di chuyển từ nơi có thế nước cao đến nơi có thế nước thấp.

Điều kiện để vận chuyển thụ động là gì?

Có sự chênh lệch về nồng độ chất tan ở bên trong và bên ngoài tế bào?

Nêu các đặc điểm của vận chuyển thụ động?

-Không tốn năng lượng.

-Cùng chiều gradient nồng độ.

-Khi đạt đến trạng thái cân bằng thì khuếch tán và thẩm thấu sẽ dừng lại.

Có mấy kiểu khuếch tán và đó là gì?

Có hai kiểu: Khuếch tán trực tiếp (lớp kép phospholipid) và khuếch tán tăng cường (kênh protein xuyên màng).

Khuếch tán trực tiếp gồm các chất có đặc điểm gì?

Có kích thước nhỏ, không phân cực, tan được trong lipid.

Khuếch tán tăng cường gồm các chất có đặc điểm gì?

Kích thước lớn hơn, phân cực.

Có mấy loại môi trường và đó là gì?

Có 3 loại: Môi trường ưu trương, môi trường đẳng trương và môi trường nhược trương.

Môi trường ưu trương là gì?

Là nồng độ chất tan ở bên ngoài tế bào cao hơn trong tế bào làm cho tế bào bị mất nước, khối nguyên sinh chất co lại, tế bào bị teo.

Môi trường đẳng trương là gì?

Là nồng độ chất tan ở trong và ngoài tế bào bằng nhau. Tế bào ổn định, giữ nguyên hình dạng.

Môi trường nhược trương là gì?

Là nồng độ chất tan ở bên ngoài tế bào thấp hơn bên trong tế bào. Vì vậy nước đi từ ngoài vào trong tế bào làm tế bào bị thừa nước và phình to.

+Nếu là tế bào động vật thì sẽ bị vỡ.

+Nếu là tế bào thực vật thì chỉ phình to, không bị vỡ (do có thành cellulose vững chắc)

Vận chuyển chủ động là gì?

Là kiểu vận chuyển các chất từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao.

Đặc điểm của vận chuyển chủ động là gì?

Cần năng lượng ATP.

Có mấy loại vận chuyển chủ động và đó là gì?

Có 2 loại: Nhập bào (thực bào, ẩm bào) và xuất bào.

Nhập bào là gì?

Là phương thức đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách biến dạng màng sinh chất, có tiêu thụ năng lượng ATP.

Xuất bào là gì?

Sự vận chuyển các chất ra khỏi tế bào bằng cách biến dạng màng sinh chất, có tiêu tốn năng lượng.