Fili 101

● International standards ● Labor mobility ● ASEAN integration

● International standards ● Labor mobility ● ASEAN integration

Bahagi na ng kasaysayan ng Pilipinas ang pagbabgong bihis ng sistema ng edukasyon ng Pilipinas. Ito ay naka-angkla sa sumusunod na ideya:

International standards

Batid ng mga nagpanukala ng nasabing pagbabago ang kahingian na sumabay dito dahil ang Pilipinas ay kabilang sa iilan na lamang na mga bansa na may sampung taon lamang na basic education at ang karagdagang dalawang taon ay mabubukas ng pinto sa mas maraming opurtunidad para sa mga mag-aaral.

Labor mobility

sa ideya nito ay alinsunod ang pagtatangkang mas mapabilis ang pagkakaroon ng trabaho ng mga magaaral na magtatapos sa ilalim ng ngayon ay umiiral na na sistema ng edukasyong K to 12.

ASEAN Integration

ay kabahagi upang maging tugma ang kalakaran ng mga kasaping bansa ng organisasyon. Ito ay para sa lalong matibay na ugnayan at pagtutulungan sa pagitan ng mga miyembro

2011

taon kung saan Nagsimula ang usap-usapan sa tangkang pagaalis sa mga asignaturang may kaugnayan sa Panitikan at Filipino.

Tagapagtanggol ng Wikang Filipino o Tanggol Wika

- ay nabuo dahil sa isang konsultatibong forum sa De La Salle University-Manila (DLSU). - Ang alyansang nangunguna sa pakikibaka laban sa pagpaslang ng Comission on Higher Education (CHED) sa Filipino, Panitikan at Philippine Government and Constitution subjects sa kolehiyo.

De La Salle University-Manila (DLSU).

Bumuo ng tanggol Wika

Tagapagtanggol ng Kasaysayan (Tanggol Kasaysayan)

- Kapatid ng Tanggol Wika
-Grupong nagtataguyod naman ng pagkakaroon ng required at bukod na asignaturang Philippine History/Kasaysayan ng Pilipinas sa hayskul

Hunyo 21, 2014

- ito ang araw kung kelan nagkaroon ng konsultatibong forum sa De La Salle University-Manila (DLSU) at nabuo ang Tanggol Wika

500 delegado mula sa 40 paaralan, kolehiyo, unibersidad, organisasyong pangwika at pangkultura

ang lumahok sa nasabing konsultatibong forum.

Dr. Bienvenido Lumbera

- naging tagapagsalita sa konsultatibong forum at kinilala Pambansang Alagad ng Sining ukol sa paksang pagtatangkang pag-alis ng Filipino at Panitikan.

Virgilio S. Almario

kinilala bilang isang Pambansang Alagad ng Sining ukol sa paksang wikang pambansa o wikang Filipino.

Oktubre 3, 2012

- sinimulan ng mga instruktor ng Filipino sa kolehiyo ang pagpapalaganap ng isang petisyon

Temporary Restraining Order (TRO)

ang agad na ipinalabas ng Korte Suprema para ipahinto ang pagpaslang sa Filipino at Panitikan sa kolehiyo, bunsod ng kasong isinampa ng Tanggol Wika.

Anti-Filipinong CHED Memorandum Order (CMO) No. 20, Series of 2013

- ang isinampang kaso na inilaban at pinangunahan ng Tanggol Wika sa Korte Suprema noong 2015.

House Bill 223

ang nakahain sa Kongreso upang muling ibalik ang Filipino at Panitikan bilang mga mandatoring asignatura sa kolehiyo.

Hunyo 28, 2013

inilabas ng CHED ang CMO. No. 20,Series of 2013 na nagtakda ng core courses sa bagong kurikulum sa antas tersyarya sa ilalim ng K-12: Ang mga ito ay ang :

Posisyong Papel

- ay isang pasulat na gawaing akademiko kung saan inilalahad ang paninidigan sa isang napapanahong isyu na tumutukoy sa iba’t ibang larangan tulad ng edukasyon, politika, batas, at iba
- Karaniwang ginagamit ito ng mga organisasyon at institusyon upang ipabatid sa publiko ang kanilang paniniwala at rekomendasyon bilang isang pangkat.

“Pagtatanggol sa wikang Filipino, tungkulin ng bawat Lasalyano"

Ang pamagat ng posisyong papel ng Departamento ng Filipino ng De La Salle University noong Agosto 2014 kung saan puno ito ng kanilang saloobin

Ano ang nakapaloob sa posisyong papel? - Ang adbokasiyang itoy pagsasalba sa kolektibong identidad, sa salamin ng ating kultura, sa daluyan ng diskurong pambansa, at pagtataguyod ng nasyonalistang edukasyon na huhubog ng mga estudyanteng magiging mga kapaki pakinabang na mamamayaan ng ating bansa

San Juan Bautista De La Salle

Ang pagpapalakas sa ugnayan ng ating pamantasan at ng mga ordinaryong mamamayan ay alinsunod sa bokasyon ni ________ na nagsikhay sa paggamit ng wika ng mga ordinaryong mamamayan sa edukasyon. Dapat ang mga nagtapos sa dlsu ay may sapat ng katatasan sa paggamit ng wikang pambansa at kayang gamitin ng matatas sa pakikipagtalastasan o pakikipag usap sa ibat ibang pangangailangan o konteksto pang akademiko o pangkultura.

Wikang Filipino

- Salamin ng Kultura - Daluyan ng diskursong pambansang wikang panlahat

“Ang Paninindigan ng Kagawaran ng Filipino ng Panantasang Ateneo de Manila sa Suliraning Pangwikang Umuuugat sa CHED Memorandum Order No. 20Series of 2013”

Ang pamagat ng posisyong papel na mula sa panulat ng mga guro ng Ateneo De Manila University

Ano ang nakapaloob sa posisyong papel? - Nakapaloob dito na “hindi lamang midyum ng pagtuturo ang Filipino isa itong displina. Lumilikha ito ng sariling larangan ng karunungan na nagtatampok sa pagka Filipino sa anumang usapin sa loob at labas ng akademya. Dapat patuloy itong ituro sa antas ng tersiyaryo at gradwado bilang integral na bahagi ng anumang edukasyong propesyonal.

Filipino ay wika na “susi ng kaalamang bayan”. Buo rin ang kanilang paninindigang “nasa wika ang pagtatanyag ng kaalamang lokal – mga kaalamang patuloy na hinubog at humuhubog sa bayan.”

Isa rin sa mga pamantasang nagpahayag ng tinig ukol sa isyung pagtatanggal ng Filipino at Panitikan ang Unibersidsad ng Pilipinas, Diliman Departamento ng Filipino at Panitikan sa ilalim ng Kolehiyo ng Arte at Literatura

Ano ang nakapaloob sa posisyong papel? - Sinasabi na sa sariling wika rin ang pinakamabisang daluyan o instrumento upang mapalaganap ang dunong bayan at kaalamang pinanday sa akademya. Ang wikang filipino at paggamit nito maging ang asignatura ay napakahalaga lalo na at tayo ay Pilipino. Gawain ng mga guro sa Filipino sa antas tersarya ang sanayin ang mga mag-aaral na gamitin ang wikang Filipino upang gawing kapaki pakinabang ang napili nilang disiplina sa pang araw araw na buhay ng mga mamamayan.

UP Manila

Ganito ang karanasan ng mga mag aaral sa _______ sa pagbibigay nila ng serbisyong pangkalusugan sa mamamayan. Ang pagbibigay serbisyo sa kapwa (mainam at matatas na nagamit ang wikang Filipino sa mga pasyente. sa pakikipagtalastasan. ) gamit ang kaalamang natutunan ay higit pa sa salaping maaring matanggap ng isang propesyonal. Binibigyang-diin sa posisyong papel ng UP Diliman na dapat kaagapay ng intelektwalisasyon ay ang paggamit nito sa makataong paraan.

“Paninindigan ng Kagawaran ng Filipinolohiya ng Politeknikong Universidad ng Pilipinas (PUP), Samahan ng mga Dalubguro at Filipino (SADAFIL), Samahan ng mga Batang Edukador ng Wikang Filipino at mga Sining ng Plipinas, PUP Ugnayan ng Talino at Kagalingan”

Dito ay ipinahayag ng Polytechnic University of the Philippines, Manila na ang “umiiral sa realidad sa Pilipinas na ang Filipino ay wikang panlahat.


Ano ang nakapaloob sa posisyong papel? - Mahalaga ang pagpapaunlad nito sa bawat Pilipino kaya kung ihihiwalay sa mga mag aaral ng kolehiyo sa Pilipinas ang patuloy na pag aaral ng wikang Filipino, tinanggal narin natin ang identidad natin bilang Pilipino. Dahil kung ano ang wika mo yun ang identidad mo. ” - Kaakibat sa proseso ng pagtuturo at pagkatuto ang wikang Filipino upang lubos na maunawaan at mailapat sa paaralan ng buhay ang mga araling hindi lamang natatapos sa apat na sulok ng silid aralan

Inaasahan: - Sa kabila ng pagbabago sa napakaraming aspekto ay manatili sana ang pagmamahal sa Filipino at Panatikan. Inaasahang dadami ang mga propesyonal na magmamahal at magpapaunlad sa sariling wika matapos ang pagtatalakay sa mga posisyong papel na ito upang maibalik ang Filipino at Panitikan sa kolehiyo.

Layunin ng Fili 101

- ay matuto at masanay sa paggamit ng wikang filipino ○ Napakaraming pamantasan, grupo/ samahan na nagpakita ng saloobin sa pag tatangkang alisin ang Filipino at panitikan gamit ang posisyong papel.

PolTechArtikulo XIV, Seksiyon 6

- Ang saligang-batas na “Subject to the provisions of law and as the Congress may deem appropriate, the Government shall take steps to initiate and sustain the use of Filipino as a medium of official communication and as language of instruction in the educational system. "

Artikulo XIV, Seksiyon 6

Ang saligang-batas na “Subject to the provisions of law and as the Congress may deem appropriate, the Government shall take steps to initiate and sustain the use of Filipino as a medium of official communication and as language of instruction in the educational system. "

Dating Pangulong Corazon C. Aquino

ay nagbigay diin din sa probisyong ito sa pamamagitan ng Executive Order No. 335

Executive Order No. 335

ang batas na “Nagaatas sa Lahat ng mga Kagawaran/Kawanihan/Opisina/Instrumenta liti ng Pamahalaan na Magsagawa ng mga Hakbang na Kailangan para sa Layuning Magamit ang Filipino sa Opisyal na mga Transaksiyon, Komunikasyon, at Korespondensiya. ”

Lumbera et al. (2007)

ayon sa kanya, ang Filipino ang wikang gingamit sa paglinang at pagpapalaganap ng isang edukasyong na nagtataguyod ng kapakanan ng bansa, nagpapayaman ng diwang mapagtanong at mapanlikha at umuugat sa buhay at pakikibaka ng nakararami.

12 Reasons to Save the National Language

Sa artikulong ito ay inisa isa niya ang labindalawang dahilan kung bakit ang Filipino ay kailangan gamiting wikang panturo at dapat mapabilang sa kurikulum sa kolehiyo.

G. David Michael M. San Juan

ang gumawa ng 12 Reasons to Save the National Language noong Agosto 10, 2014.

G. Virgilio S. Almario

- naka-lathala sa kanyang akda na napakarami pang dapat gawin upang ganap na magtagumpay ang wikang Filipino. - Aniya hindi sapat ang pagdedeklara ng Buwan ng Wikang Pambansa tuwing Agosto.

Pangulong Fidel V. Ramos

- ang gumawa ng Proklamasyon Blg. 1041 noong Hulyo 5, 1997.

● pakikipag ugnayan ● pakikisalamuha ● pakikipagtalastasan sa kapuwa

Ang mga kaalamang natutuhan natin mula sa pagoobserba at pagsusuri ng lipunan sa anumang sitwasyong pang komunikasyon ay ginagamit sa mga sumusunod:

Ang mga nabatid at napaglimian nating kaalaman mula sa karanasang panlipunan

ang pumapanday sa ating karunungan na siyang gumagabay sa ating maliliit at maalaking desisyon at hakbang sa buhay.

● desisyon ● aksiyon ● komunikasyon

. Ang nakasalalay sa nabuo nating kaalaman at napanday nating karunungan ay ang ating kapasidad sa paggawa at pagsasabuhay ng mga sumusunod

Kaalaman

ay kapangyarihan at may kapangyarihang panlipunan. Sa harapang pakikipag-usap sa kapuwa o sa pagpapahayag gamit ang midya, malakas ang bias at talab ng mga ibinabahaging kaalam batay sa malalim at malawak na pag susuri at pagtatahi ng impormasyon.

Disinformation

ang madaling kumalat sa Sa kasalukuyang panahon kung kailan laganap ang kultura ng pang madlang midya at virtual na komunikasyon sa paraang ng fakenews sa mga midya gingamit sa information and communication technology (ICT).

Binary Opposition

ang bumubuo sa mundo sa kadahilanang walang neutral at ang mga bagay ay nasa pagitan lamang ng positibo at negatibo, masama o mabuti, sang-ayon o hindi.

1. Una ay ang pagbuo ng kritikal na pagtingin sa mga impormasyon. 2. Kailngan din na maging mapanuri sa pinamulan ng impormasyon. 3. Mahalaga rin na kilalanin kung sino ang pinagmulan ng impormasyon at suriin ang mga katibayan. 4. Huwag magpadala sa tinatawag na “face value” ng mga impormasyon. 5. Hindi kasiguraduhan ang magandang presenstasyon ng tama at lehitimong batis ng impormasyon 6. Higit sa lahat suriin kung “tunog tama” ba ang pahayag o impormasyon.

Anim na paraan upang malaman ang fake news, ayon sa website na MindTools

Mass Media o Pangmadlang Midya

ang ginagamit ng karamihan na mapagkukunang ng impormasyon at balita.

- pahayagan - magasin - radio - telebisyon - Internet

Ang pinaka-karaniwang pangmadlang midya ay mga sumusunod:

Pangkalahatang Publiko

ay karaniwang umaasa sa pangmadlang midya upang magbigay ng impormasyon tungkol sa mga isyung pampulitika, lipunan, libangan, at balita sa kulturang popular

Maxwell McComb at Donald Shaw

- Ayon sa kanya ang pangmadlang midya ang nagtatakda kung ano ang pag uusapan ng publiko.

George Gerbner

Ayon sa kanya ang midya, lalo na ang telebisyon, ang tagapagsalsay ng lipunan na lumilinang sa kaisipan ng mga madalas manood na ang mudoy magulo at nakakatakot

Marshall McLuhan

Ayon sa kanya binabago ng midya ang simbolikong kapaligiran ng mga tao at naiimpluwensiyahn nito ang kanilang pananaw, karanasan, ugali, at kilos kung kaya’t masasabng “ang midyum ay ang mensahe.

Stuart Hall

Ayon sa kanya ang midya ang nagpapanatili sa ideolohiya ng mga may hawak ng kapangyarihan sa lipunan (Griffin, 2012).

Mapanuri at kritikal

Dapat maging ganito para ang mpormasyong nakukuha sa midya upang magamit ang mga ito sa kapakinabangan, sa halip na kapahamakan


Mga paalala: Bukod sa batis ng impormasyon, dapat ding isaalang alang ang pamamaraan ng pagkuha ng impormasyon, ang konteksto ng impormasyon, at ang konteksto ng pinagkunan o pingmulang impormasyon. Dagdag pa, konsiderasyon din kung anong pamamaraan ang gagmitin sa pagsusuri ng impormasyon para makabuo ng sariling pahayag na magagamit sa isang tukoy na sitwasyong pangkomunikasyon. Higit sa lahat sa bawat hakbang na gagawin natin sa pagpoproseso ng impormasyon, kailangang magtiwala tayo sa kakayahan ng Filipino bilang mabisang wikang pag unawa at pagpapaunawa; gayundin, magtiwala tayo sa kaangkupan ng mga katutubong metodo sa pagkalap at pagsusuri ng impormasyon. Sa paggamit ng wikang Filipino at katutubong pamamaraan, mas magiging maigting at malaman ang komunikasyon sapagkat nagkakaintindihan ang mga kalahok at mas nakakaugnay sila sa paksa dahil ang ating wika ay “hindi lamang daluyan kundi tapagpahiwatig at imbakankuhanan ng kultura” natin bilang mga Pilipino.

Pananaliksik

- isang maingat at detalyadong pag-aaral sa isang tiyak na problema, pag-aalala, o isyu gamit ang pamamaraang pangagham. - Ito ay nagbibigay pagkakataon sa atin upang mapataas ang antas ng kaalaman sa pamamakitan ng eksperimento. Ito ang pinakamhusay na nagawa sa pamamagitan ng paggawa ng isyu sa isang katanungan, na may hangarin ng pananaliksik upang sagutin ang tanong. - Ito ay maaring tungkol sa anumang bagay, at maraming halimbawa ng pananaliksik ang abeylabol sa iba’t ibang midya. - Nabibigyang linaw ang maraming mga malalaking katanungan ng mundo.

Dapat isaalang alang ang isang mananaliksik bago pumili ng batis ng impormasyon para sa pagbuo ng kaalamang ipapahayag sa isang sitwasyong pangkomunikasyon:

- Una, kailangang malinaw ang tukoy ng paksa at layon ng pananaliksik. - Pangalwa, dapat na malinaw sa mananaliksik ang pakay niya sa paglahok sa sitwasyong pangkomunikasyon kung saan ibabahagi ang bubuong kaalaman. - Pangatlo, kailangang ikonsifera ng mananaliksik ang uri at kalakarang ng sitwasyong pangkomunikasyon. ang tatlong ito ay may imlpikasyon saisa’t-isa. Tunghayan ang bidyo na ito para sa karagdagang kaalaman.

- Una, “magpansinan muna tayo bago magpapansin sa iba. I-cite ang pananaliksik ng kapwa Pilipino paano babasahin ng ibang bansa ang gawang Pilipino kung hindi rin ito binabasa ng mga Pilipino mismo. - Ikalawa, “magbuo ng pambansang arkibo ng mga pananaliksik gaya ng narcis.nl ng Netherlands at diva-portal.org ng Sweden. - Ikatlo, “magdevelop ng katiwa-tiwalang translation software na libreng magagamit para sa mga mass translation projects. - Ikaapat, “bigyang prayoridad ang Filipinisasyon ng lalong maitaas ang edukasyon at ang mga programang gradwado. - Ikalima, “atasan ang lahat ng mga unibersidad na magtayo ng Departamento ng Filipino at/o Araling Pilipinas.”

Limang hakbangin na dapat isakatuparan sa ikauulad ng pananaliksik, ayon kay San Juan (2017)

Ilan sa mga mungkahi nina Santiago at Enriquez (1982) para sa maka-Pilipinong pananaliksik.

- Una, iugnay sa interes at buhay ng mga kalahok ang pagpili ng tukoy na paksa. - Pangalwa, gumamit ng mga pamamaraan ng pagsisiyasat na nakagawian ng mga Pilipino, angkop sa kultura, at katanggap tanggap sa ating mga kababayan - Pangatlo, humango ng mga konsepto at paliwanag mula sa mga kalahok, lalo na iyong makabuluhan sa kanila.

Batis ng Impormasyon

- ay ang pinanggagalingan ng mga katunayan (halimbawa. Facts, and figures at datos (halimbawa. Obserbasyon , berbal, at biswal na teksto, artifact fossil) na kailangan para makagawa ng mga pahayag ng kaalaman hinggil sa isang isyu, penomeno, o panlipunang realidad.

- Primaryang Batis - Sekundaryang Batis

Ang mga ito ay maikakategorya sa dalwang pangunahing uri:

Primaryang Batis

ay mga orihinal na pahayag, obserbasyon at teksto na direktang nagmula sa isang indibidwal, grupo o institusyon nanakaranas, nakaobserba, o nakapagsiyasat ng isang paksa o phenomena.

1. pagtatanong tanong 2. pakikipagkuwentuhan 3. panayam o interbyu 4. pormal, inpormal, estrukturado, o semi estrukturado talakayan 5. umpukan 6. pagbabahay bahay

Halimbawa ng mga primaryang batis ng mga sumusunod: Mula sa harapang ugnayan sa kapuwa tao

1. awtobiyograpiya 2. talaarawan 3. sulat sa koreo at email 4. tesis at diertasyon 5. sarbey 6. artikulo sa journal 7. balita sa diyaryo, radio, at telebisyon 8. mga rekord ng mga tanggapan ng gobyerno kagaya ng konstitusyon, katitikan ng pulong kopya ng batas at kasunduan, taunang ulat, at pahayagang pang-organisasyon 9. orihinal na dokumento kagaya ng sertipiko ng kasal at testament 10. talumpati at pananalita 11. larawan at iba pang biswal grapika

Mula sa mga material na nakaimprenta sa papel, na madalas ay may kopyang electroniko:

1. harapan o online na survey 2. artifact ng bakas o labi ng dating buhay na bagay, specimen pera, kagamitan, at damit 3. nakarecord na audio at video 4. mga blog sa internet na maglalahad ng sariling karanasan o obserbasyon 5. website ng mga pampubliko at pribadong ahensya sa internet 6. mga likhang sining tulad ng pelikula, musika, painting, at music video

Mula sa iba pang batis

Sekundaryang Batis

ay pahayag ng interpretasyon, opinyon at kritisismo mula sa indibidwal, grupo, o institusyon na hindi direktang nakaranas, nakaobserba o nagsaliksik sa isang paksa O penomeno. Kasama na rito ang account o interpretasyon sa mga pangyayari mula sa taong hindi nakaranas nito o pagtalakay sa gawa ng iba.

1. Ilang artikulo sa dyaryo at magasin kagaya ng editorial kuro kurong tudling, sulat sa patnugot, at tsimis o tsika 2. Encyclopedia 3. Teksbuk 4. Manwal at gabay na aklat 5. Diksyonaryo at Tesoro 6. Kritisismo 7. Komentaryo 8. Sanaysay 9. Sipi mula sa orihinal na hayag sa teksto 10. Abstrak 11. Mga kagamitan sa pagtuturo kagaya ng powerpoint presentation. 12. Sabi-sabi

Halimbawa ng sekundaryang batis ang mga suumusunod:

Kapuwa Tao bilang Batis ng Impormasyon

- Dito kailangan timbangin ang kalakasan, kahinaan, kaangkupan ng harapan at mediadong pakikipag ugnayan.

Harapang Ugnayan ng Kapwa Tao

sinasadya, tinatanong at kinakausap ng mananaliksik ang indibiwal o grupo na direktang nakakaranas ng penomenong sinasaliksik, ang mga apektado nito, nakaobserba rito, dalubhasa rito o nakaugnay, nito sa ibat-ibang dahilan (halimbawa.lider ng komunidad kung saan nagaganap ang penomeno, mananaliksik at nagsisisyasat din sa paksa).

Ilan sa mga kalakasan ng harapang ugnayan ang mga sumusunod

1. maaring makakuha ng agarang sagot at paliwanag mula sa tagapagbatid 2. makapagbigay ng angkop na angkop na kasunod na tanong (follow-up question) sa kaniya 3. malinaw niya agad ang sagot 4. maoobserbahan ang kanyang berbal at di berbal na ekspresyon.

Mediadong Ugnayan

maaari tayong makakalap ng impormasyon mula sa kapwa-tao sa pamamagitang ng ICT (halimbawa. Telepono, email, pribadong mensahe sa social media), lalo na kung may limitasyon sa panahon at distansya sa pagitan ng mananaliksik at ng natukoy ng mga indibidwal.

1. maaring makakuha ng agarang sagot at paliwanag mula sa tagapagbatid; 2. makapagbigay ng angkop na angkop na kasunod na tanong ( follow-up question) sa kaniya; 3. malinaw niya agad ang sagot; at 4. maoobserbahan ang kanyang berbal at di-berbal na ekspresion.

Ilan sa mga kalakasan ng harapang ugnayan ang mga sumusunod:

1. pagkakataong makapagbatid ang mga nasa malalayong lugar sa anumang oras at pagkakataon kung kalian nila maiisisingit ang pag responde 2. ang makatipid sa pamasahe at panahon dahil hindi na kailangang puntahan nang personal ng manananaliksik ang mga tagapagbatid 3. ang mas medaling pag oorganisa ng mga datos lalo na kung may elektonikong sistema na ginagamit ang manananaliksik sa pagkalap ng datos (halimbawa. Mga online survey tools, digital transcriber, vedio analysis, software, computer, assisted qualitive data analysis.)

Bentahe naman sa mediadong ugnayan ang:

Midya bilang batis ng impormasyon.

Midya bilang batis ng impormasyon.

- primaryang batis - angkop na uri ng midya - kredibilidad ng tukoy na midya.

Dapat unahin sa prayoritisasyon ang mga sumusunod:

Tambalan ng pangangalap at pagbabasa ng impormasyon

- Maraming disenyo ng pagsasaliksik (halimbawa. Sarbey, eksperimento, sosyomatrikong analisis) kung saan kailangan munang malikom ang bago ang pagbabasa at pagsusuri nito. Subalit mayroon ding mga disenyo kung saan pinagtatambal ang dalawang magkahiwalay na mga gawaing ito

Pangangalap ng impormasyon mula sa kapuwa tao

- Ang ating mga kapuwa tao ay mayamang batis ng impormasyon dahil marami silang maaaring masabi batay sa kanilang karanasan; maari nilang linawin agad o dagdagan pa ang kanilang mga sinasabi sa manananaliksik at may kapasidad din silang mag imbak at magproseso ng impormasyon. Sa panahon nagayon na palasak at kalat na ang teknolohiyang pangkomunikasyon, maaari silang makausap ng online bukod pa sa posibilidad na silay makasama sa isang harapang interaksyon.

Eksperimento

Ito ay karaniwang isinasagawa sa gitna ng matataong lugar kung saan ginagawang independent baryabol ang mga sitwasyon at dependent baryabol naman ang reaksyon ng mga taong inilalagay sa mga sitwasyong ito.

Interbyu o Panayam

- ay isang interaksyon sa pagian ng mananaliksik bilang tagapagtanong, at tagapoakinig, at ng tagapagbatid na siyang tagapagbahagi ng impormasyon (baxter & babbie 2004)

• Estrukturadong Interbyu

• Semi Estrukturadong Interbyu

• Di Estrukturadong Interbyu
  

3 Uri ng Interbyu

Di Estrukturadong Interbyu

gumagamit ang mananaliksik ng gabayna tanong, na ang pgkakasuynod ay mahalaga upang matiyak ang konsistensi sa lahat ng tragapagbatid

Semi Estrukturadong Interbyu

mayroon ding gabay na mga tanong ang mananaliksik, subalit maari niyang baguhin ang pagkakaayos nito depende sa takbo ng interbyu at maaari din niyang dagdagan kung mayroon siyang followup na tanong.

Di Estrukturadong Interbyu

ay hindi kahingian ang mga gabay na tanong upang mas maging natural ang daloy ng usapan, subalit makabubuti na kahit paanoy lagging tinatandaan ang manananaliksik sa layon at paksa na kaniyang sinisiyasat habang nagiinterbyu para magabayan siya ng dapat itanong at malaman.

Focus Group Discussion

- ay semi estrukturadong talakayan na binubuo ng tagapagpadaloy na kadalasay ginagampanan ng manananaliksik na , at anim hanggang sampung kalahok. Gamit ang mga gabay na mga tanong ang tagapagpadaloy ay nagbabato ng mga tanong at nangangasiwa sa usapan ng mga kalahok. Sinisiguro niyang lahat ng mga kalahok ay may pagkakataong makapag bahagi ng ideya o impormasyon.

Bentahe ng FGD

• naitatama,napapasubalian, o nabeberi[ika ng mga kalahok ang impormasyong ibinabahagi; -
  

• may naiisip, nababanggit, at napagtatanto ang mga kalahok kapag silay magkakasamang nag uusap ( na maaaring di lumabas sa indibidwal na interbyu);

• maraming aspekto at anggulo ng isang paksa ang lumalabas at napapag usapa sa isang pagtitipon.

Kahinaan ng FGD

- may dimonante sa grupo - may nag aagam –agam na sumalungat sa kasama o itama ang impormasyong ibinibigay ng iba - may lihim o hayag na hidwaan ang mga kalahok - may ayaw magbahagi ng saloobin dahil nahihiyang magkamali, mapuna, o matsismis. Sa mga ganitong pagkakataon, kailangang magaling at maparaan ang tagapagpadaloyt upang maging organisado, mahinahon, masigla, at kawili-wili ang talakayan.

Pakikisangkot habang pakapa-kapa

Isang eksplorasyon hingil sa isang paksa sa konteksto ng pamumuhay ng mga tao sa isang komunidad gamit ang mga katutubong pamamaraan ng pagkuha ng datos kagaya ng “pagmamasid, pagtatanong-tanong, pagsubok, pagdalaw, pakikilahok, at pakikisangkot( Tores. 1982, p. 171)

Pagtanong tanong

- Marami ng mga mananaliksik ang gumagamit ng pagtatanong tanong sa pagkalap ng katunayan at datos.

Ang pagtatanong tanong ay mainam sa sumusunod na pagkakataon

1. kung ang impormasyong sinisiyasat ay makukuha sa higit sa isang tagapag batid: 2. kung hindi tuwirang matanong ang mga taong may direkstang karanasan sa paksang sinisiyasat; 3. kung di pa tiyak kung sino ang may kaalaman o karanasan hinggil sa paksa : at 4. kung nais marepika ang mga impormasyong nakuha mula sa ibang tagapagbatid ( Gonzales, 1982 ).

Pakikipagkwentuhan

Ito ay isang di-estrukturadong at impormal na usapan ng mananaliksik at mga tagapagbatid na hinggil sa isa o higit pang mga paksa kung saan ang mananaliksik ay walang ginagamit na tiyak na mga tanong at hindi niya pinipilit at igaya ang daloy sa isang direksyon.

Pagdadalaw-dalaw

- Ang pagpunta-punta at pakikipag-usap ng mananaliksik sa tagapagbatid upang sila ay makakilala; matapos magpakilala at makuha ang loob ng isa’t isa

Pakikipanuluyan

Pang matagalan at masaklaw na pamamaraan dahil ginawa ito sa loob ng maraming araw sa kaakibat ng iba pang mga espesipikng amamaraan ng pagkuha ng datos.

Pagbabahay bahay

Hindi lamang pumupunta sa bahay ng tagapagbatid ang mananaliksik, nag mamasid, nagtatanong tanong, at nakikipagkuwentuhan at nakikipagpanayam din.

Pagmamasid

Ito ay pag-oobserba gamit ang mata, tainga, at pandama sa tao, lipunan, at kapaligiran. Kung kaakibat ng pakikiramdam ang pagmamasid ay maaaring matantiya ng mananaliksik kung “maari siyang magpatuloy o hindi sa mga susunod hakbangin” sa pananaliksik.

Instrumento sa pagkalap ng datos mula sa kapuwa tao

• Talatanungan at gabay na katanungan

• Pagsusulit o eksaminasyon

• Talaan sa fieldwork

• Rekorder

Pangangalap ng Impormasyon mula sa Aklatan

Paalala sa paghahanap ng batis ng impormasyon sa aklatan:

1. Alamin kung saang aklatan matatagpuan ang mga batis ng impormasyon na natukoy para sa isang pananaliksik.

2. Gumawa ng sulat sa kinauukulan at magtanong din hinggil sa protokol at patakaran na pinaiiral sa aklatang natukoy.

3. Kung hindi kinakailangan ang sulat, alamin ang mga kahingian bago makapasok at makagamit ng mga pasilidad.

4. Rebyuhin ang Dewey Decimal System at Library Congress dahil alin man sa dalawang ito ang madalas na batayan ng klasipikasyon ng aklat ng pangkalahatang karunungan. 5. Tandaan na ipinagbabawal ang pagpapa-photocopy ng buong aklat, tesis, disertasyon, at ilan pang mga printed na materyal.

6. Gamitin ang online public access catalog (OPAC)

7. Huwag kalilimutang halughugin ang pinagkunanna online ng aklatan gaya ng subkripsiyon sa journal, e-books, e-databases, at iba pang batis ng impormasyonsa Internet

Pangangalap ng Impormasyon mula sa mga online na material

1. Walang hayag na kinikilingang tao, grupo, o institusyon;

2. Pumupuna sa sarili o umaamin ng pagkakamali sa pamamagitan ng komento

3. Hindi naglalabas ng mga propagandang nagpapabango sa ngalan ng isang tao, grupo, o institusyon

Tsismisan

- ay itinuturing na isang pagbabahaginan ng impormasyong ang katotohanan ay di-tiyak. - Ito ay isang uri ng pag-uusap sa pagitan ng dalawa o higit pang magkakakilala o magkapalagayang-loob.

Haba ng oras ng tsismisan ay di rin tiyak- maaaring ito ay saglit lamang o tumagal ng isa o higit pang oras, depende kung may mailalaang panahon ang mga nag-uusap at kung kailangan ng mahabang panahon sa pag-uusap.

Tsismis

- ay maaaring totoo, bahagyang totoo, binaluktot na katotohanan, dinagdagan o binawasang kato-tohanan, sariling interpretasyon sa nakita o narinig, pawing haka-haka, sadyang di-totoo, o inimbentong kwento. - halaw sa salitang ESPANOL na chimes - ay isang uri ng usapan o huntahan na posibleng nangyayari na bago pa man dumating ang mga mananakop sa bansa (Tan, 2016).

3 Uri ng Pinagmulan at Pinanggalingan ng Tsismis

(1) Obserbasyon ng unang tao o grupong nakakita o nakarinig sa itsitsismis;

(2) Imbentong pahayag ng isang naglalayong makapanirang-uri sa kapuwa; o

(3) Pabrikadong teksto ng nagmamanipula o nanlilinlang sa isang grupo o sa madla.

Sa isang komunidad na gaya ng kapitbahayan, purok, sityo o paaralan, madalas magmula sa una at pangalawang uri ang tsismis ukol sa isa o higit pang miyembro ng komunidad.

Unang Uri ng Tsismis

- ang obserbasyon ay maaaring naipamahagi nang walang malisiya , at ito ay naging tsismis lamang, dahil kumalat ng hindi nabeberipika.

Pangalawang Uri ng Tsismis

ang pahayag ay may kaakibat na balaking maghasik ng intriga.

Intriga

- ay isang uri ng tsismis na nakasisira sa reputasyon o pagkakaibigan (Tan, 2016). - Ang pangatlong uri naman ay madalas kinakasangkapan ng naghaharing-uri kagaya ng mga politiko, negosyante at dinastiyang politikal para manira ng kalaban, lituhin ang taumbayan, o pagtakpan ang mga kabuktutan

Tsismis

Sa mga bansang English ang bernakular na wika tulad ng United States at Australia,
ito ay madalas na katumbas ng gossip, rumor, at iba pang kaugnay na salita kagaya ng hearsay, SCUTTLEBUTT, o chatty talk na dumadaloy sa pamamagitan ng grapevine

“instrumento ng kapangyarihan”

Sa politikal na pananaw, sinasabing ginagamit ng mga naghaharing uri ang tsismis bilang _____ para linlangin ang taumbayan (Dela Cruz, 2014, p. 2).