Burgerechtelijke aasprakelijkheid

1. Burgerechtelijke aansprakelijkheid

• Wordt geregeld in Burgerlijk Wetboek (B.W.)

• Regels inzake burgerrechtelijke aansprakelijkheid uit B.W. regelen de verantwoordelijkheid tussen burgers

1.1. Contractuele aansprakelijkheid

• Schadeverwekker is juridisch bekwaam om een contract aan te gaan

  • Bij gezondheidszorgbeoefenaar doet dat zich voor als hij zelfstandig werkt

• Er is een contract/ overeenkomst afgesloten tussen beide partijen

  • Contract niet behoorlijk uitgevoerd → contractuele aansprakelijkheid

• Gezondheidszorgbeoefenaar en patiënt sluiten een zorgverleningscontract af (niet persé op papier)

• Bewijs van de contractuele fout is afhankelijk van de aard van de verbintenis

  • Inspanningsverbintenis komt meestal voor, resultaatsverbintenis komt uitzonderlijk voor

• Voorziene schade komt in aanmerking voor vergoeding

1.1.1. Inspanningsverbintenis

• Gezondheidszorgbeoefenaar belooft geen resultaat, maar wel de nodige inspanningen te leveren om dit resultaat te bereiken, zonder dat hij belooft dat hij daarin gaat slagen

• VB: bevalling, chemobehandeling

• Bewijs: schadelijder moet aantonen dat de nodige inspanningen niet zijn geleverd om het beoogde resultaat te verkrijgen

1.1.2. Resultaatsverbintenis

• Beide partijen beloven elkaar een bepaald resultaat

• Gezondheidszorgbeoefenaar engageert zich er toe om ene bepaald resultaat te behalen

• VB: weghalen van medisch materiaal na heelkundige ingreep

• Bewijs: beide partijen moeten bewijze dat het resutaat niet behaald is

1.1.3. Fout

• Eisende partij moe bewijzen dat bepalingen uit het contract niet of niet-tijdig zijn nageleefd

  • Beoordeling fout: inhoud contract bekijken en nagaan over welke verbintenis het gaat

• Sommige fouten in het contract kunnen worden uitgesloten (bedrog of opzet)

• Aansprakelijkheid ontlopen:

  • Inspanningsverbintenis: aantonen dat je goede huisvader bent

  • resultaatsverbintenis: aantonen dat resultaat tijdig is bereikt

1.2. Buitencontractuele aansprakelijkheid

• Zodra iemand (na 12jaar) bewust is van zijn daden

• Er is geen contract afgesloten tussen de schadelijder en de schadeverwekker, wel als er schade is ontstaan t.a.v. een fout

• VB: een patiënt wordt naar de spoed van een zikenhuis gebracht

• De regels van burgerechtelijke aansprakelijkheid uit B.W. zijn van toepassing

• Schadelijder moet 3 zaken bewijzen:

  • Schade is ontstaan door een fout van de schadeverwekker

  • Schade bij schadelijder

  • Oorzakelijk verband tussen schade en fout

• Met dit bewijs kan de gezondheidszorgbeoefenaar gedwongen worden om een schadevergoeding te betalen

• In medisch aanprakelijkheidsrecht kan een fout ook een misdrijf zijn dat een nauw verband heeft met strafrechtelijke aansprakelijkheid:

  • Men kan bij ene contract een buiten contractuele aansprakelijkheidsvordering instellen

  • Fout kan van materiële, morele en niet-materiële aard zijn

  • Voorziene en niet voorziene schade komen in aanmerking voor schadevergoeding

1.2.1 Wat is een fout

• Aansprakelijk kan me worden als de eisende partij aantoont dat de zorgverstrekker een fout heeft begaan

• Zelfs de lichtste fout volstaat

• Beoordeling fout:

  • Zorgvuldigheidsbeginsel: wat zou iemand, een zorgvuldig persoon, geplaatst in deze omstandigheden doen?

• Zelfs iets nalaten is een fout

• VB: maagsonde in de longen

1.2.2. Soorten BA

• BA voor eigen daden:

  • Je bent verantwoordelijk voor je eigen daden

• Ba voor andermans zaken:

  • In sommige gevallen is men verantwoordelijk voor de daden/ fouten van iemand anders

  • VB: aansteller en aangestelde:

    • Aansteller (werkgever) is verantwoordelijk voor de fouten die de aangestelde (werknemer) heeft begaan

    • Foutloze aansprakelijkheid: aansteller is verantwoordelijk voor een fout die hij niet heeft begaan

  • VB: persoon die toezicht heeft over anderen (leerkracht) is verantwoordelijk voor de schade die onder zijn toezicht gebeurd

• Ba voor gebrekkige zaken

1.2.3. Schade

• Lichamelijke schade:

  • Tijdelijke of blijvende arbeidsongeschiktheid, verlies schooljaar, ethische schade (liteken)

• Morele schade:

  • Genegenheidsschade, genotsschade

• Materiële schade:

  • Bril, kledij

1.2.4. Oorzakelijk verband

• Schadeverwekker kan enkel aansprakelijk worden gesteld als de schade ontstaat door foutief handelen

• Meerdere oorzaken → equivalentieleer

• Elke fout geeft aanleiding tot schade indien bewezen is dat de schade niet ontstaan zou zijn zonder die fout

1.3. Aansprakelijkheid van de gezondheidszorgbeoefenaar

1.3.1. Zelfstandige gezondheidszorgbeoefenaar

• Sluit een zorgverleningscontract af

• Indien fout → schadeverwekker aanspreken o.b.v. contractuele aansprakelijkheid

• Indien fout een misdrijf is → schadeverwekker aanspreken o.b.v. buiten contractuele aansprakelijkheid

• VB: huisarts, zelfstandige VPK

1.3.2. VPK als werknemer

• Contract tussen werkgever en patiënt:

• Ziekenhuis kan contractueel aansprakelijk worden gesteld als de VPK het contract niet of onvoldoende naleeft:

  • Werkgever is contractueel aansprakelijk

  • VPK is buitencontractueel aansprakelijk in uitzonderlijke gevallen

    • Deze bescherming heet quasi-immunitiet

  • 1 januari 2025: einde quasi-immunitiet

    • Patiënt kan een buitencontractuele aansprakelijkheidsvordering instellen tegen VPK voor elke fout die hij maakt

  • Bescherming:

    • Ziekenhuis kan afspreken met patiënt om geen vordering in te stellen tegen de VPK voor elke fout die hij maakt

    • Bescherming door arbeidsovereenkomst

• Geen contract tussen werkgever en patiënt:

  • Situatie waarin patiënt geen mogelijkheid heeft om ziekenhuis te kiezen, kan de contractuele aansprakelijkheid niet worden toegepast

    • Patiënt doet beroep uit buitencontractuele aansprakelijkheid

    • Artikel 18 AOW: een werknemer die bij de uitvoering van de arbeidsovereenkomst schade berokkent is niet aansprakelijk tenzij:

      • De werknemer bedrog pleegt

      • Zware schuld heeft aan de feiten

      • Een lichte fout maakt die hij meermaals heeft gemaakt

1.3.3. Aansprakelijkheid van de stagair

• Buitencontractueel aansprakelijk

• Als stagair als lln wordt beschouw, speelt buiten eigen aansprakelijkheid ook die van de stagebegeleider, stagementor en onderwijsinstelling een rol

• Geen bescherming door arbeidsovereenkomst, wel door Vlaamse Codex Hoger Onderwijs

• Stagair is niet aansprakelijk tenzij:

  • Hij bedrog pleegt

  • Zware schuld heeft aan de feiten

  • Een lichte fout maakt die hij meermaals heeft gemaakt