Kaarten: Filosofie examen 6 december | Quizlet

Plato

Ideeënwereld; ware kennis via rede; rationalisme.

Descartes

Methodologische twijfel; cogito ergo sum; rationalisme.

Methodologische twijfel

Alles in twijfel trekken om zekerheid te vinden; Descartes.

Cogito ergo sum

Ik denk, dus ik ben; eerste zekerheid bij Descartes.

Malin genie

Hypothetische misleider die je overtuigingen kan bedriegen; Descartes.

Res cogitans

Denkende substantie (geest); Descartes.

Res extensa

Uitgebreide substantie (lichaam); Descartes.

Locke

Tabula rasa; empirisme; primaire & secundaire kwaliteiten.

Tabula rasa

De mens wordt geboren als onbeschreven blad; Locke.

Primaire kwaliteiten

Objectieve eigenschappen zoals vorm/gewicht; Locke.

Secundaire kwaliteiten

Subjectieve eigenschappen zoals kleur/geur; Locke.

Berkeley

Esse est percipi; immaterialisme; empirisme/idealisme.

Esse est percipi

Zijn is waargenomen worden; Berkeley.

Immaterialisme

Geen materiële wereld buiten waarneming; Berkeley.

Hume

Indruk-idee; causaliteitskritiek; scepticisme.

Indruk (impression)

Directe ruwe ervaring; Hume.

Idee

Zwakke kopie van indruk; Hume.

Inductieprobleem (Hume)

Je kan niet logisch bewijzen dat toekomst op verleden lijkt; Hume.

Bacon

Inductie; idola; empirisme.

Inductie

Van vele gevallen naar een algemene regel; Bacon.

Idola tribus

Denkfouten van de menselijke soort; Bacon.

Idola specus

Persoonlijke vooroordelen; Bacon.

Idola fori

Misleiding door taal; Bacon.

Idola theatri

Blind volgen van systemen; Bacon.

Aristoteles

Deductie; syllogismen; klassieke logica.

Deductie

Van algemeen naar specifiek; Aristoteles.

Syllogisme

Twee premissen leiden tot conclusie; Aristoteles.

Non-contradictie

Iets kan niet tegelijk waar en onwaar zijn; Aristoteles.

Uitgesloten derde

Een uitspraak is ofwel waar ofwel onwaar; Aristoteles.

Comte

Positivisme; wet van de drie stadia.

Wet van de drie stadia

Theologisch → metafysisch → positief; Comte.

Positivisme

Enkel wetenschap levert echte kennis; Comte.

Popper

Falsifieerbaarheid; kritisch rationalisme.

Falsifieerbaarheid

Theorie moet weerlegd kunnen worden; Popper.

Hypothetisch-deductieve methode

Hypothese → voorspelling → test → falsificatie; Popper.

Ad-hoc hypothese

Uitleg toegevoegd om theorie te redden (pseudowetenschap); Popper.

Wittgenstein

Taalspelen; betekenis als gebruik.

Taalspelen

Betekenis hangt af van gebruik in context; Wittgenstein.

Quine

Holisme; theoriegeladenheid.

Holisme

Overtuigingen vormen één netwerk; Quine.

Theoriegeladenheid

Waarneming hangt af van theorie en taal; Quine.

Correspondentietheorie

Waarheid = overeenstemming met werkelijkheid.

Coherentietheorie

Waarheid = past binnen systeem van overtuigingen.

Pragmatisme

Waarheid = wat werkt in de praktijk.

Abductie

De meest waarschijnlijke uitleg (beste gok).

Modus ponens

Als P → Q en P is waar, dan Q is waar; geldige vorm.

Modus tollens

Als P → Q en Q is onwaar, dan P is onwaar; geldige vorm.

Bevestiging van consequent

Fout: Q is waar → P is waar; ongeldige vorm.

Ontkenning van antecedent

Fout: P is niet waar → Q is niet waar; ongeldige vorm.

Hypothetisch syllogisme

P→Q, Q→R → P→R.