Basiskennis taalonderwijs hoofdstuk 4

Mentaal Lexicon

Het woordgeheugen; het maakt deel uit van het langetermijngeheugen, waarin informatie permanent ligt opgeslagen

Label

De klankvorm van een woord. De relaties tussen de klankvorm van een woord en de betekenis is willekeurig. Bijv hond

Concept

De betekenis van een woord. De relaties tussen de klankvorm van een woord en de betekenis is willekeurig. Bijv dier met 4 poten, blaft

Principes woordenschat verwerving

• Labelen

• Categoriseren

• Netwerkopbouw

Labelen

Principe voor woordenschatverwerving dat kinderen gebruiken voor het leren van woorden. Bij labelen koppel je een woord aan een voorwerp of gebeurtenis.

Categoriseren

Je combineert betekenissen met elkaar en breng je woorden onder bij overkoepelende begrippen

Netwerkopbouw

Hierbij wordt de woordenschat van een kind ontwikkeld door allerlei betekenissen in het geheugen aan elkaar te koppelen

Receptieve/passieve woordenschat

De woorden die je begrijpt of waarvan je de betekenis herkent

Productieve/actieve woordenschat

De woorden die je gebruikt om met anderen te communiceren, ook wel de actieve woordenschat genoemd

Woordleerstrategie

Werkwijze die bewust worden ingezet om de betekenis van woorden te achterhalen

Verschillende woordleerstrategieën

• Woord analyseren

• Gebruikmaken van de verbale en non-verbale context

• Gebruikmaken van een bron in de eerste of tweede taal

• Letten op overeenkomsten

Gebruikmaken van de verbale en non-verbale context

Woordleerstrategie waarbij je achter de betekenis van een woord komt door te letten op de context

Gebruikmaken van een bron in de eerste of de tweede taal

Woordleerstrategie waarbij je achter de betekenis van een woord komt door het iemand te vragen of in een woordenboek op te zoeken

Letten op overeenkomsten tussen eerste en tweede taal

Woordleerstrategie waarbij je achter de betekenis van een woord komt door te letten op de overeenkomst tussen een eerste of tweede taal

Vaktaalwoorden

Vakinhoudelijke begrippen die niet in het gewone taalverkeer voorkomen, zoals begrippen die specifiek zijn voor een bepaald vakgebied als aardrijkskunde of taalonderwijs

Schooltaalwoorden

Abstracte begrippen die de leerlingen moeten kennen om het onderwijs te kunnen volgen

Inhoudswoorden

Woorden met een duidelijk omschreven betekenis, zoals zelfstandig naamwoorden, werkwoorden en bijvoeglijke naamwoorden

Functiewoorden

Woorden die een talige relatie weergeven, zoals de voegwoorden en vraagwoorden

Analyseren van een woord

Woordleerstrategie waarbij je achter de betekenis van een woord komt door het te analyseren in bekende woorden of door te letten op bekende voorvoegsels of achtervoegsels