Konsepto ng Bayani at Kabayanihan/Pilipinas noong Dantaon 19

Konsepto ng Bayani at Kabayanihan

Peninsulares

Mga Kastila na ipinanganak sa Espanya at dito nanirahan sa Pilipinas

Insulares

Mga Kastila na ipinanganak sa Pilipinas.

Creole (Mestiza/Mestizo)

Binubuo ng dalawa o higit pang lahi at ipinanganak sa Pilipinas.

Principalia

Mga may - ari ng lupa at mga pinuno ng pamahalaang lokal na galing sa angkan ng mga datu, maharlika at mayamang haciendero.

Principalia

Binigyan ng mga Kastila ng karapatang panlipunan at pampulitika kabilang ang mga karapatang bumoto sa halalan at humawak ng tungkulin sa pamahalaang lokal.

Indio/ Indyo o katutubo

Pinakamababang uri ng tao sa lipunan na kinabibilangan ng nakakaraming Pilipino.

illustrados

Mga edukadong Pilipino na nakakabatid ng kaliwanagan sa ideya ng liberalismo at nasyonalismo.

sistemang polo y servicios

pinairal ng sapilitan sa bansa ng mga Kastila kung saan ang mga kalalakihang edad 16 hanggang 60 na maglingkod sa pamahalaan sa loob na 40 araw .

polista

mga taong naglilingkod sa sistemang polo y servicios

Polista

Sila ang mga Pilipinong gumagawa ng tulay, simbahan , paggawa at pagkukumpuni ng galyon.

Falla

ang tawag sa kabayaran ng hindi nila paglilingkod sa polo.

Kolehiyo ng San Ignacio (1589)

Kolehiyo ng San Idelfonso sa Sebu (1599)

Ateneo de Municipal (1865)

Itinatag ng mga Heswita

Kolehiyo ng Sto. Tomas (1611)

itinuring na pinakamatandang unibersidad sa Pilipinas

Kolehiyo ng San Juan de Letran (1630)

itinatag ng mga paring Dominikano.

Kolehiyo ng Sta. Isabel (1596)
Santa Catalina (1696)
Santa Rosa (1750)
La Concordia (1868)

Itinatag din nila ang paaralan para sa mga babae

1863

pagbukas ang mga paaralang bayan

Bachiller en Artes (Bachelor of Arts)

ay katumbas lamang ng haiskul sa kasalukuyang panahon na kung saan ang antas ng katalinuhan ng mga taong nagtapos nito ay ikinumpara sa isang buriko.

Ministro de Ultramar

ng tawag sa namamahala ng Espanya sa Pilipinas na itinatag sa Madrid noong 1863.

gobernador - heneral

tumatayong pinakamataas na pinuno ng mga Kastila sa Pilipinas at siya ring kumakatawan sa Hari ng Espanya.

Royal Audiencia

Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas ay pinamamahalaan din ng gobernadorheneral.

gobernador-heneral

maykarapatanna ipagpaliban ang pagpapatupad ng batas kung ito ay hindi pa napapanahon.

cumplace

May karapatan ang gobernador-heneral na ipagpaliban ang pagpapatupad ng batas kung ito ay hindi pa napapanahon.

alcalde mayor

Ang pamahalaang panlalawigan na pinamumunuan ng———————ang siyang naging tagapangalaga para sa pagbibigay pahintulot sa mga mamamayan na nais magnegosyo at siya ring nangongolekta ng buwis.

pueblo

ay pinamumunuan ng gobernadorcillio na siya ring nangongolekta ng buwis at nagsisilbing hukom ng bayan.

gobernadorcillio

Ang pamahalaang pambayan o pueblo ay pinamumunuan ng ————— na siya ring nangongolekta ng buwis at nagsisilbing hukom ng bayan.

cabeza de barangay

. Ang pamahalaang barangay ay pinamumunuan ng —————————— na siya ring nangongolekta ng buwis at tagapamayapa sa lugar na kanyang nasasakupan.

pamahalaang barangay

ay pinamumunuan ng cabeza de barangay na siya ring nangongolekta ng buwis at tagapamayapa sa lugar na kanyang nasasakupan.

sistema ng kawalan ng katarunungan

nangyari mismo sa pamilya ni Rizal noong nakulong ang kanyang ina dahil pinaratangan ito na naglason sa asawa ng kanyang kapatid na si Jose Alberto Alonso.

Gobernador Heneral Antonio Ma. Blanco

Pinalaya lamang si Donya Teodoralabis itong nasiyahan sa pagkakasayaw sa bunsong kapatid ni Rizal na si Soledad na noon ay apat na taong gulang pa lamang.

merkantilismo

para mapalakas ang kapangyarihan ng Espanya sa Pilipinas .

Kalakalang Maynila- Acapulco.

Itinatag ang Kalakalang Galyon noong ika -16 siglo at tumagal hanggang 1815.

Gobernador Heneral Jose Basco y Vargas

Itinatag niyaang Monopolyo ng Tabako noong 1781.

Gobernador Heneral Jose Basco y Vargas

Noong panahon ng kanyang pamumuno ay umunlad ang agrikultura na naging daan para mabuksan ang malayang kalakalan sa pagitan ng mga Europeo at ng mga Pilipino.

sistemang encomienda

umusbong noong panahon na umunlad ang sistema ng agrikultura sa Pilipinas.

"Frailocracia" o Frailocracy

tawagsaprayle

prayle

naging makapangyarihan dahil sila ay nagkaroon ng malakas na pulitikal na kapangyarihan.

prayle

Sila ay naging katulong sa lokal na eleksyon, tagapamahala sa mga paaralan, tagakolekta ng buwis, mga gawaing pampubliko at naging tagapangasiwa ng kaayusan at kapayapaan.

prayle

naging makapangyarihan dahil sila ay nagkaroon ng malakas na pulitikal na kapangyarihan.

prayle

nagmamay-ari ng mga naglalakihang hacienda mula sa mga iba’t ibang orden ng mga misyonaryo.

obispo

ang namumuno sa mga parokya na itinatalaga ng mga kura-paroko.

kuraparoko

ang namumuno sa mga parokya.

dantaon 19

naglalarawan ng iba’t - ibang pagbabago sa iba’t - ibang larangan sa Pilipinas at sa buong mundo . Ang mga pagbabagong ito ay nagkaroon ng malaking impluwensiya sa naging pilosopiya, ideolohiya at kaisipan ni Rizal.

peninsulares

insulares

creole

mestiso espanyol

mestiosong instik

indio

6 uri ng lipunan sa panahon ng espanyol

Hari ng Espana

1565 - 1898 Istruktura ng Pamahalaang Kolonyal noong Panahong ng Espanyol

Claveria Decree of 1849

issued by Spanish Governor-General Narciso Claveria, mandated the adoption of Spanish surnames by Filipinos.

Governor-General Narciso Claveria

who issued the Claveria Decree

Viceroy ng Nueva Espana

Mexico - 1565 - 1821

Gobernador Heneral

isla ng filipinas

magpalanbas ng dekreto

ipatupad ang batas ng hari ng espana

ibinbin ang batas ng hari ng espana (cumplase)

presidente ng royal audiencia

visita - lihim ng pagsisiyasat

residencia (juez) - hayag na pagsisiyasat sa paalis na gobernador heneral

Alcalde Mayor

provincia/lalawigan

payapang provincia

karapatang mangalakal

Corregidor

corregimiento

Alcalde de Ordinario

Ciudad/Cabldo/Ayuntamiento

Gobernador Cillio

Pueblo/Bayan

Pinakamataas na posisyon para sa isang indyo

Cabeze De Barangay

Tungkulin likumin ang buwis sa kanyang nasasakupan

Kumuha ng kalalakihan para sa polo y servicio

Isabella II

reigning queen 1801-1899

bayani

nakaugnay sa bayan na nagkakaroon ng pagbabago batay sa pangangailangan ng bayan.

bagani

ginamit din bilang pantukoy sa salitang mandirigma na siyang naging tagapagtanggol sa lugar na kanilang nasasakupan.