Nederlands spreekwoorden 5vwo

-

In de melk te brokkelen hebben

te zeggen hebben

Naar iemands pijpen dansen

doen wat een ander zegt

Scheve ogen geven

jaloezie veroorzaken

Uit den boze

ongewenst

De dans ontspringen

aan het gevaar ontsnappen

Een hoge borst opzetten

eigenwijs en hoogmoedig zijn

In arren moede

ten einde raad, boos en teleurgesteld

De kluts kwijt

in de war

praten als Brugman

zeer overtuigend spreken

Zijn poot stijf houden

niet toegeven

Ten langen leste

uiteindelijk

Door de knieën gaan

met tegenzin akkoord gaan

In zijn maag zitten met

geen raad weten met

Tegen zich in het harnas jagen

door eigen toedoen boos maken

Betaald zetten

straffen

Zijn kans schoon zien

van de gelegenheid gebruik maken

Tot in de lengte van dagen

nog heel lang

Zonder slag of stoot

zonder tegenstand

Wijd en zijd bekend zijn

overal bekend zijn

Van heinde en verre

van dichtbij en veraf

Boontje komt om zijn loontje

iemand krijgt wat hij verdient

Dood en verderf zaaien

moorden op grote schaal

Gepokt en gemazeld

zeer ervaren

In kannen en kruiken

goed geregeld en voor elkaar

Kant noch wal raken

nergens op slaan

Kommer en kwel

ellende en narigheid

Mitsen en maren

voorwaarden

Schering en inslag

vaak voorkomend

Te hooi en te gras

op ongeregelde tijden

Van toeten noch blazen weten

volkomen onkundig zijn

Voor galg en rad opgroeien

crimineel worden

De lusten en de lasten

plezierige en minder plezierige zaken

Er zit kop noch staart aan

elk logisch verband ontbreekt

Ergens koud noch warm van worden

zich nergens iets van aan trekken

Hemel en aarde bewegen

alles doen om iets gedaan te krijgen

Het kan vriezen, het kan dooien

het kan alle kanten op gaan

Als puntje bij paaltje komt

als het erop aankomt

Door roeien en ruiten gaan

je door niets laten tegenhouden

Door schade en schande

door fouten te maken

Het is buigen of barsten

het moet hoe dan ook gebeuren

Kind noch kraai hebben

geen familie leden hebben

De tering naar de nering zetten

de uitgaven aanpassen naar de inkomsten

Een aardje naar zijn vaartje hebben

qua karakter op zijn vader lijken

Handel en wandel

doen en laten

Het reilen en zeilen

gang van zaken

Hutje bij mutje leggen

samen de kosten dragen

Met vallen en opstaan

door mislukkingen

Tussen hoop en vrees leven

in onzekerheid over de afloop

Zonder blikken of blozen

onbeschaamd

In geuren en kleuren

zeer uitvoerig

Slikken of stikken

iets tegen je zin accepteren of ten onder gaan

Stank voor dank krijgen

in plaats van dankbaarheid commentaar krijgen

Van de hand in de tand leven

wat je verdient hebt meteen weer uitgeven

Water en vuur zijn

tegengesteld zijn

Na lang wikken en wegen

na lang denken

Op stel en spring

zorgvuldig afwegen

Taal noch teken

in onzekerheid zitten over de afloop

Tegen heug en meug

met grote tegenzin

Zijn hele hebben en houwen

al zijn bezittingen

Zijn natje en droogje krijgen

voorzien worden van eten en drinken

De broekriem aanhalen

het zuiniger aan doen

De kous op de kop krijgen

afgewezen worden

Door de mand vallen

betrapt worden

Een duit in het zakje doen

een bijdrage leveren

Een veeg uit de pan krijgen

een berisping krijgen

Geld over de balk gooien

geld verspillen

Het mes snijdt aan twee kanten

je behaalt tegelijkertijd 2 voordelen

Iets aan de grote klok hangen

iets aan iedereen bekend maken

Iets in de doofpot stoppen

iets verzwijgen

Iets niet onder banken steken

geen geheim van je mening maken

Iets onder de loep nemen

iets onderzoeken

Iets op zijn kerfstok hebben

iets misdaan hebben

Over één kam scheren

op dezelfde manier behandelen

Uit een ander vaatje tappen

een andere aanpak kiezen

Babylonische spraakverwarring\`

men begrijpt elkaar niet meer

Een barmhartige Samaritaan

een persoon die belangeloos voor anderen zorgt

Een doorn in het oog

flinke ergernis

Zijn handen in onschuld wassen

verklaren onschuldig te zijn

Met de mantel der liefde bedekken

uit barmhartigheid verzwijgen

Een rib uit mijn lijf

het kost heel veel

Ad hoc

in het zich voordoende geval

Alter ego

andere kant van iemand

Cum laude

met lof

Nota bene

let goed op

Pro deo

voor niets

Status quo

bestaande toestand

Carpe diem

pluk de dag

In vino veritas

wie dronken is, laat zijn ware aard zien

Memento mori

onthoud dat je sterfelijk bent

Pecunia non olet

geld stinkt niet

De haren rijzen je te bergen

stomverbaasd

Heden ten dage

nu

In den vreemde

in het buitenland

Onverrichter zake

zonder hetgeen te hebben gedaan dat je wilde

Te goeder trouw

betrouwbaar

Te zijner tijd

als het een keer zo ver is

Ten laste leggen

officieel beschuldigen

Ten voeten uit

typisch

Een slag om de arm houden

iets toezeggen onder voorwaarden

Iemand op het verkeerde been zetten

iemand ergens een verkeerde indruk van geven