Aardrijkskunde Paragraaf 1 t/m 4 H6 Nederland: klimaat en duurzaamheid De Geo 2 VWO

fossiele brandstoffen

Brandstof die in miljoenen jaren gevormd is uit de resten van afgestorven planten, bomen en dieren (aardgas, aardolie en steenkool).

dampkring

de lucht om ons heen

versterkte broeikaseffect

De versterking van het natuurlijke broeikaseffect door de toename van CO2 in de lucht.

energiebesparing

minder (fossiele) energie gebruiken

energiebron

Iets wat energie oplevert

duurzame energiebron

Energiebron die bij het gebruik ervan nooit opraakt en die het broeikaseffect niet versterkt. Heet ook hernieuwbare energiebron

energietransitie

overgang van het gebruik van fossiele energiebronnen naar duurzame energiebronnen

windenergie

duurzame opwekking van elektriciteit met windmolens

zonne-energie

Duurzame opwekking van elektriciteit met zonnepanelen.

biomassa

Organische materialen, zoals plantaardige olie, hout en groente- en tuinafval.

biobrandstof

brandstof die gemaakt is uit biomassa

fotosynthese

Het onder invloed van zonlicht omzetten van water en koolzuurgas in suikers en zuurstof door planten en bomen.

stedelijk warmte-eiland

In steden is de temperatuur door de dichtheid van bebouwing hoger dan op het platteland.

waterbalans

het verschil tussen neerslag en verdamping

klimaatadaptie

Aanpassing aan de klimaatverandering om de gevolgen ervan te verminderen.

stormvloedkeringen

beweegbare waterkering in rivieren en zeearmen

primaire waterkeringen

Waterkering die bescherming biedt tegen hoogwater in de grote rivieren, het Markermeer, het Ijsselmeer en de zee.

polders

gebied waar de waterstand kunstmatig wordt beheerd

waterschap

organisatie die zorgt voor waterveiligheid, waterzuivering en genoeg zoet water

dijkring

Een gebied dat wordt beschermd door primaire waterkeringen.

overstromingsrisico

Kans op een overstroming en de gevolgen daarvan.

evacueren

een gebied verlaten, omdat het er niet meer veilig is

zeespiegel

de gemiddelde hoogte van het zeewater

bodemdaling

Daling van de bodem door ontwatering of delfstoffenwinning.

relatieve zeespiegelstijging

de combinatie van de absolute zeespiegelstijging en het effect van de bodemdaling

veen

grondsoort die bestaat uit vergane plantenresten

grondsoort

het losse materiaal aan de oppervlakte van de aardkorst

delfstof

Grond- en brandstoffen die je uit de aarde haalt.

dijkverbetering

het verhogen en versterken van dijken

zandsuppletie

toevoeging van grote hoeveelheden zand langs de kust, waardoor de kust zich richting zee kan uitbreiden

debiet

de hoeveelheid water die op een bepaald punt door de rivier stroomt in m3 per seconde

zomerdijk

kleine dijk in de uiterwaard die water tegenhoudt bij een kleine verhoging van de waterstand

uiterwaarden

Het gebied tussen de winterdijk en de rivierbedding.

winterdijk

Dijk die bij hoogwater in de rivier het water tegenhoudt.

Ruimte voor de Rivier

Maatregelen om de veiligheid te verbeteren in het rivierengebied.

ontpolderen

Gebieden die eerst binnendijks lagen, komen door het verlagen of verleggen van dijken buitendijks te liggen.

nevengeul

extra afvoerkanaal in een rivier dat gebruikt wordt bij hoogwater

waterberging

Tijdelijke opslag van water bij storm op zee en extreme waterafvoer in rivieren.

verzilting

het zout worden van de bodem en/of het water

vergroening

Meer groen in de woonomgeving: bomen, struiken en gras.

klimaatbestendige inrichting

Inrichting die wateroverlast, droogte en hitte vermindert.