Bài 5 :CPR

Ngừng tuần hoàn - hô hấp là gì?

Là sự mất đột ngột hoạt động của tim, dẫn đến mất ý thức, không còn nhịp thở bình thường và không có dấu hiệu của tuần hoàn.

Nếu không thực hiện cấp cứu kịp thời khi ngừng tuần hoàn - hô hấp, hậu quả là gì?

Sẽ dẫn đến tử vong.

Nguyên nhân phổ biến nhất của ngừng tuần hoàn - hô hấp ở người lớn là gì?

Bệnh tim thiếu máu cục bộ dẫn đến rối loạn nhịp tim và tử vong.

Chuỗi sống còn trong cấp cứu ngừng tuần hoàn - hô hấp bao gồm những bước nào?

1. Nhanh chóng nhận diện các trường hợp ngừng tuần hoàn - hô hấp và kích hoạt hệ thống cấp cứu.

2. Tiến hành hồi sinh tim phổi cơ bản (CPR).

3. Sử dụng máy phá rung tim sớm.

4. Thực hiện hồi sinh tim phổi nâng cao (ACLS).

5. Tiến hành đồng bộ các biện pháp chăm sóc sau ngừng tim.

Hồi sinh tim phổi cơ bản (BLS) bao gồm những mắt xích nào trong chuỗi sống còn?

1. Phát hiện ngừng tuần hoàn - hô hấp và kích hoạt hệ thống cấp cứu.

2. Tiến hành hồi sinh tim phổi chất lượng cao.

3. Khử rung bằng máy phá rung tự động (AED).

Khi nào thực hiện hồi sinh tim phổi cơ bản?

Thực hiện ngay khi tiếp xúc với người bệnh tại nơi xảy ra ngừng tuần hoàn - hô hấp và khi trang thiết bị cấp cứu hạn chế hoặc chỉ có nhân viên không chuyên.

Trình tự hồi sinh tim phổi cơ bản trước đây được quy ước như thế nào?

Theo thứ tự A-B-C (Airway/Đường thở - Breathing/Hô hấp - Chest compressions/Ép tim).

Từ năm 2010, Hội tim mạch Hoa Kỳ thay đổi trình tự hồi sinh tim phổi cơ bản thành gì?

Thay đổi thành C-A-B (Chest compressions/Ép tim - Airway/Đường thở - Breathing/Hô hấp).

Mục đích của việc thay đổi trình tự hồi sinh tim phổi thành C-A-B là gì?

Để ép tim ngoài lồng ngực được thực hiện sớm hơn, giảm thiểu trì hoãn và gián đoạn trong hồi sinh tim phổi.

Các dấu hiệu để chẩn đoán ngừng tuần hoàn - hô hấp là gì?

• Mất ý thức: Không đáp trả khi gọi hỏi, không có phản xạ thức tỉnh.

• - Ngừng thở hoặc thở ngáp: Lồng ngực và bụng không cử động hoặc thở rời rạc kiểu ngáp cá.

• Mất mạch: Không có mạch cảnh hoặc mạch bẹn.

Tại sao cần cấp cứu ngay lập tức khi ngừng tuần hoàn - hô hấp?

Vì chỉ sau vài phút thiếu máu, tế bào não sẽ tổn thương không hồi phục, dẫn đến tử vong sớm hoặc di chứng thần kinh lâu dài.

Bước đầu tiên khi tiếp cận hiện trường trong hồi sinh tim phổi là gì?

Kiểm tra hiện trường có an toàn hay không, nếu không an toàn, di chuyển người bệnh tới nơi an toàn.

Làm thế nào để đánh giá người bệnh có đáp trả trong hồi sinh tim phổi?

Vỗ mạnh vào vai và gọi to để kiểm tra phản ứng.

Nếu người bệnh ngừng thở hoặc thở ngáp, bước tiếp theo là gì?

Tiến hành ngay bước tiếp theo của quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản.

Khi phát hiện người bệnh bất tỉnh và không thở, cần làm gì?

Gọi hỗ trợ ngay, ngoài bệnh viện gọi 115, trong bệnh viện gọi bác sĩ và điều dưỡng trực, cố gắng lấy máy khử rung tự động (AED).

Thời gian kiểm tra mạch cảnh trong hồi sinh tim phổi là bao lâu?

Kiểm tra trong ít nhất 5 giây nhưng không quá 10 giây.

Nếu không có mạch hoặc nghi ngờ không có mạch, người cấp cứu cần làm gì?

Ngừng kiểm tra và tiến hành hồi sinh tim phổi ngay.

Tư thế đúng khi thực hiện ép tim ngoài lồng ngực là gì?

• Người bệnh nằm ngửa trên mặt phẳng cứng.

• - Người cấp cứu quỳ/đứng bên cạnh, đặt tay vào chính giữa 1/2 dưới xương ức, hai tay đan nhau, khuỷu tay duỗi thẳng, vai và cánh tay vuông góc với lồng ngực.

Yêu cầu kỹ thuật khi ép tim ngoài lồng ngực là gì?

• Ép mạnh (sâu 5-6 cm).

• - Ép nhanh (100-120 nhịp/phút).

• - Không tỳ lên ngực, để lồng ngực nở hoàn toàn sau mỗi nhịp.(ko đè ,để nguyên vị trí thực hiện ép nhưng vẫn nhấc cổ tay 1 chút để xem ngực đàn hồi trở lại )

• - Hạn chế tối đa dừng ép tim.

Kỹ thuật ngửa đầu - nâng cằm được sử dụng để làm gì?

Để mở thông đường thở trong hồi sinh tim phổi cơ bản.

Khi nào sử dụng kỹ thuật đẩy hàm dưới?

Khi nghi ngờ có chấn thương cột sống cổ vì ít làm cột sống cổ di chuyển.

Nếu có dị vật trong miệng nạn nhân, người cấp cứu nên làm gì?

Móc dị vật ra nếu có thể, không cố lấy dị vật sâu để tránh tắc đường thở hoàn toàn.

Khi thổi ngạt trực tiếp, nên sử dụng thiết bị gì?

Màng lọc hoặc mặt nạ thổi (nếu có) để bảo vệ cá nhân.

Cách thực hiện bóp bóng qua mask trong hồi sinh tim phổi là gì?

• Úp mask khít lên mũi và miệng. - Giữ mask bằng 1 hoặc 2 tay. - Nối bóng bóp với oxy 10-15 lít/phút (nếu có). - Mỗi nhịp bóp kéo dài 1 giây, lồng ngực nhô lên.

Tại sao cần tránh tăng thông khí quá mức khi bóp bóng hoặc thổi ngạt?

Làm tăng áp lực trong lồng ngực, giảm dòng máu về tim, giảm hiệu quả ép tim, và có thể gây trào ngược vào phổi.

Khi nào được phép dừng ép tim trong hồi sinh tim phổi?

Chỉ khi kiểm tra mạch, thổi ngạt/bóp bóng, hoặc sốc điện.

Phân suất ép tim (chest compression fraction) là gì và mục tiêu là bao nhiêu?

Tỷ lệ thời gian ép tim/tổng thời gian CPR, mục tiêu > 60%.

Vai trò của máy khử rung tự động (AED) trong hồi sinh tim phổi là gì?

Giúp khử rung an toàn, hiệu quả để phục hồi tuần hoàn tự nhiên trong rung thất hoặc nhịp nhanh thất vô mạch.

Máy khử rung tự động (AED) thường được đặt ở đâu tại các quốc gia phát triển?

Các nơi công cộng như sân bay, nhà ga, trường học, rạp chiếu phim.

Khi sử dụng AED, bước đầu tiên là gì?

Đặt máy bên cạnh người bệnh, không cản trở người đang ép tim.

Các bước sử dụng máy khử rung tự động (AED) là gì?

1. Bật máy AED. 2. Gắn điện cực vào ngực người bệnh. 3. Phân tích nhịp (tránh chạm người bệnh). 4. Nếu nhịp có thể sốc, hô “tránh xa” và ấn nút sốc điện.

Vị trí gắn bàn điện cực của AED là ở đâu?

• Một bàn dưới xương đòn phải. - Một bàn dưới núm vú trái.

Thời gian phân tích nhịp của AED là bao lâu?

Từ 5-10 giây.

Nếu AED phát hiện nhịp có thể sốc, người cấp cứu làm gì?

Hô to “tránh xa”, đảm bảo không ai chạm người bệnh, và ấn nút sốc điện.

Sau khi sốc điện bằng AED, người cấp cứu làm gì?

Tiếp tục CPR ngay, bắt đầu bằng ép tim, kiểm tra nhịp tim sau 2 phút.

Khi nào dừng chu kỳ CPR?

Khi bệnh nhân có mạch và hô hấp trở lại hoặc chuyển giao cho đội cấp cứu chuyên nghiệp.

Vai trò của làm việc nhóm trong hồi sinh tim phổi cơ bản là gì?

Thực hiện đồng thời nhiều bước: một người gọi hỗ trợ/lấy AED, người thứ hai ép tim, người thứ ba hỗ trợ hô hấp.

Tại sao không kiểm tra thở bằng “nhìn - nghe - cảm nhận”?

Vì có thể làm trì hoãn ép tim ngoài lồng ngực.

Biện pháp đấm ngực trong cấp cứu ngừng tuần hoàn có hiệu quả không?

Không hiệu quả và không được khuyến cáo.

Thủ thuật ấn sụn nhẫn (Sellick) có được khuyến cáo không?

Không được khuyến cáo vì không ngăn ngừa khí vào dạ dày, có thể gây tắc nghẽn đường hô hấp.

Khi có đường thở nâng cao (ống nội khí quản), ép tim được thực hiện thế nào?

Ép liên tục 100-120 lần/phút, không dừng khi bóp bóng.

Tốc độ bóp bóng khi có đường thở nâng cao là bao nhiêu?

10 lần/phút.

Thổi ngạt miệng - miệng hoặc miệng - mũi có bắt buộc trong hồi sinh tim phổi cơ bản không?

Không bắt buộc, có thể thực hiện ép tim đơn thuần (hands-only CPR) nếu không có màng lọc thổi ngạt.

Nếu bệnh nhân còn mạch nhưng ngừng thở, người cấp cứu làm gì?

Không ép tim, thực hiện thổi ngạt hoặc bóp bóng với tốc độ 10 lần/phút.

Tóm tắt quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản: Dấu hiệu phát hiện ngừng hô hấp - tuần hoàn là gì?

• Mất ý thức. - Ngừng thở hoặc thở ngáp.

Tóm tắt quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản: Bước đầu tiên khi phát hiện ngừng hô hấp - tuần hoàn là gì?

Gọi hỗ trợ cấp cứu ngay.

Tóm tắt quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản: Cách kiểm tra mạch cảnh là gì?

Kiểm tra trong ít nhất 5 giây, không quá 10 giây.

Tóm tắt quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản: Nếu không có mạch, làm gì?

Ép tim ngay tại 1/2 dưới xương ức, tần số 100-120 lần/phút, sâu 5-6 cm.

Tóm tắt quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản: Sau mỗi nhịp ép tim, cần đảm bảo gì?

Lồng ngực nở lên hoàn toàn.

Tóm tắt quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản: Cách hỗ trợ hô hấp là gì?

• Mở thông đường thở bằng tay hoặc dụng cụ cơ bản. - Thổi ngạt hoặc bóp bóng qua mask.

Tóm tắt quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản: Chu kỳ ép tim/thổi ngạt là gì?

30 ép tim/2 lần thổi ngạt hoặc bóp bóng.

Tóm tắt quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản: Nếu có nội khí quản, cách thực hiện là gì?

• Bóp bóng 10 lần/phút. - Không dừng ép tim khi bóp bóng.

Tóm tắt quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản: Khi nào cần khử rung sớm?

Khi có chỉ định, đặc biệt trong rung thất hoặc nhịp nhanh thất vô mạch.

Làm thế nào để chẩn đoán được người bệnh ngừng tuần hoàn - hô hấp?

Quan sát: - Mất ý thức (không đáp trả khi gọi/vỗ vai). - Ngừng thở hoặc thở ngáp (lồng ngực không cử động hoặc thở ngáp cá). - Mất mạch (mạch cảnh/mạch bẹn trong 5-10 giây).

Các bước chính để nắm được quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản là gì?

1. Tiếp cận hiện trường, nhận diện ngừng tim phổi. 2. Kích hoạt hệ thống cấp cứu, lấy AED. 3. Kiểm tra mạch (5-10 giây). 4. Thực hiện C-A-B: Ép tim, mở đường thở, thổi ngạt/bóp bóng. 5. Khử rung sớm nếu có chỉ định.

Làm thế nào để thực hiện thành thạo quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản trên mô hình hoặc bệnh nhân?

• Đặt tay đúng 1/2 dưới xương ức. - Ép tim sâu 5-6 cm, tần số 100-120 lần/phút. - Đảm bảo lồng ngực nở hoàn toàn. - Thực hiện C-A-B chính xác, liên tục.

Làm thế nào để thể hiện sự khẩn trương, chính xác, kịp thời trong hồi sinh tim phổi cơ bản?

• Nhanh chóng nhận diện ngừng tuần hoàn - hô hấp. - Thực hiện C-A-B chính xác, không trì hoãn. - Hạn chế dừng ép tim, đảm bảo phân suất ép tim > 60%.

Khi nghi ngờ chấn thương cột sống cổ, cần lưu ý gì khi lật người bệnh?

Lật người bệnh trong khi kiểm soát di chuyển của đầu, cổ, thân, chân cùng lúc.

Tóm tắt quy trình hồi sinh tim phổi cơ bản đầy đủ là gì?

• Phát hiện ngừng hô hấp - tuần hoàn: Mất ý thức, ngừng thở hoặc thở ngáp. - Gọi hỗ trợ cấp cứu ngay. - Hỗ trợ tuần hoàn: Kiểm tra mạch cảnh (5-10 giây). Nếu không có mạch, ép tim tại 1/2 dưới xương ức, tần số 100-120 lần/phút, sâu 5-6 cm, để lồng ngực nở hoàn toàn. - Hỗ trợ hô hấp: Mở đường thở (ngửa đầu - nâng cằm hoặc đẩy hàm dưới), thổi ngạt/bóp bóng qua mask (30 ép tim/2 lần thổi ngạt). - Nếu có nội khí quản: Bóp bóng 10 lần/phút, không dừng ép tim. - Kiểm tra nhịp tim và khử rung sớm khi có chỉ định.