(waarschijnlijk niet volledige) Begrippenlijst FA-BA 201

Microbiota

Alle microben die in en op een individu leven

Pathogene bacteriën

Bacteriën die een infectieziekte kunnen veroorzaken

Probiotische bacteriën

Levende bacteriën die voordelen bieden aan de gastheer wanneer ze ingenomen worden

Opportunistische bacteriën

Bacteriën die alleen een infectie veroorzaken bij een verzwakte gastheer

Pili en fimbriae

Dunne, haarachtige uitsteeksels gemaakt van eiwitten die zorgen voor binding aan het weefsel

Endotoxines

Giftige delen van de celwand van gram-negatieve bacteriën die een ontstekingsreactie opwekken

Exotoxines

Giftige eiwitten die uitgescheiden worden door zowel gram-positieve als gram-negatieve bacteriën en schade aan de gastheer toebrengen

TSST-1

Een superantigeen die t-cellen kan activeren door zich tegelijk te binden aan een TCR en MHC-II op APC's

Hyaluronidase

Enzym dat hyaluronzuur afbreekt waardoor de permeabiliteit van weefsels wordt verhoogd

Streptolysine O

Toxine die poriën kan vormen in cellen en deze daarmee kan doden

IgA protease

Enzym dat IgA afbreekt waardoor bacteriën zich makkelijker aan de slijmvliezen kunnen hechten

Adhesie eiwitten

Oppervlakte eiwitten op virussen die binden aan receptoren op gastheercellen

Capside

Eiwitmantel die het genetisch materiaal van virussen beschermt

Envelop

Membraan dat om de capside heen komt bij het verlaten van de gastheercel

Immuun onderdrukkende eiwitten

Eiwitten die immuunreacties onderdrukken

Cytotoxisch

Giftig voor cellen

Latentie

Het virus blijft inactief in de cel aanwezig

Persistentie

Het virus blijft licht actief in de cel aanwezig, maar brengt geen (grote) schade toe

Bactericide

Doden van bacteriën

Bacteriostatisch

Remmen van bacteriegroei

Transformatie

Het opnemen van vrij DNA in het genoom van een bacterie

Transductie

Het overbrengen van DNA tussen bacteriën via een bacteriofaag

Conjugatie

Het paren van twee bacteriën waarbij DNA horizontaal overgebracht wordt

Macrofagen

Fagocyten en APC's die zijn ontstaan uit monocyten, snel ter plekke

Neutrofielen

Fagocyten en APC's, zijn vaak als eerste ter plekke

Dendritische cellen

Belangrijkste APC's

Natural killer cellen

Vernietigen tumorcellen en cellen die door virussen geïnfecteerd zijn

Mestcellen

Scheiden histamine uit

Pattern recognition receptors (PRRs)

Herkennen PAMPs

Fagosoom

Ruimte in een fagocyt waar het micro-organisme zich bevindt

Lysoom

Ruimte in een fagocyt waar enzymen zich bevinden

Fagolysoom

Ruimte in een fagocyt waar het micro-organisme wordt verteerd door enzymen

DAMPs

Lichaamseigen moleculen die vrijkomen bij celdood

PAMPs

Patroon aan moleculen die op pathogenen voorkomt

B-cellen

Produceren antistoffen

CD4 T-cellen

Produceren cytokines en reguleren andere immuuncellen

CD8 T-cellen

Cytotoxische T-cellen, doden geïnfecteerde en kankercellen

Complementsysteem

Complexvormende eiwitten die fagocytose bevorderen en cellysis veroorzaken

Th1-cellen

Helpen bij de afweer van intracellulaire pathogenen

Th2-cellen

Helpen bij de afweer van extracellulaire pathogenen en veroorzaken allergische reacties

Th17-cellen

Helpen bij de afweer van schimmels en bacteriën en spelen een rol in auto-immuniteit

Treg-cellen

Onderdrukken de immuunreactie

Apoptose

Celdood

Cytokines

Signaaleiwitten die de immuunrespons reguleren

Chemokines

Chemotactische cytokines die de migratie van immuuncellen reguleren

Geheugencellen

Cellen die de kenmerken van een pathogeen onthouden, waardoor er bij een tweede infectie sneller gereageerd kan worden

Opsonisatie

Proces waarbij pathogenen worden gemerkt met antilichamen zoals IgG

Neutralisatie

Proces waarbij antilichamen zoals IgG en IgA zich binden aan pathogenen waardoor deze geen schade kunnen aanbrengen

ADCC (antibody dependent cellular cytotoxicity)

Proces waarbij antilichamen zoals IgG geïnfecteerde cellen markeren, zodat deze door immuuncellen vernietigd kunnen worden