begrippen levensbeschouwingen

rebelleren tegen absurditeit door toch te leven en te handelen

absurdisme

afwijzing van alle vormen van hiërarchische autoriteit, vooral de staat

anarchisme

alles is onderdeel van de natuur en kan door natuurwetenschappen worden verklaard

naturalisme

zin ligt in het begrijpen en volgen van natuurlijke processen

naturalisme

God is enkel immanent (in de wereld aanwezig), daardoor wordt de natuur als heilig gezien

pantheïsme

menselijke waardigheid en welzijn staan centraal

humanisme

strikte scheiding van het immanente en transcendente zorgt voor een duidelijke scheiding tussen wetenschap en geloof

deïsme

geen absolute waarheid

relativisme/pluralisme

alles is uiteindelijk zinloos

nihilisme

het leven heeft geen inherente zin of waarde

nihilisme

‘alles is in god’ - God omvat het universum maar is er meer dan

panentheïsme

ontstaan uit vormen van Joods en Christelijk monotheïsme en Arabische religies

Islamitisch Monotheïsme/Islam

‘bestaan gaat vooraf aan essentie’ - mensen definiëren zichzelf door hun keuzes

existentialisme

geloof dat de profeet de laatste zegel is en er hierna geen nieuwe openbaringen meer zullen zijn

Islamitisch Monotheïsme/Islam

het universum bestaat binnen God

panentheïsme

geloof in meerdere Goden, elk met eigen domein en eigenschappen

polytheïsme

het maakt niet uit of God bestaat - de vraag is irrelevant voor het dagelijks leven

apatheïsme

God = natuur = kosmos. zin ligt in harmonie met deze allesomvattende realiteit

pantheïsme

God(en) bestaat en is/zijn persoonlijk en actief betrokken bij de wereld. God(en) kan/kunnen ingrijpen in de natuurlijke orde en beantwoordt(en) gebeden

theïsme

God als ‘grote horlogemaker’ die de wereld schiep maar daarna (nu) niet meer ingrijpt

deïsme

gelooft in Jezus als zoon van god en verlosser

Christelijk Monotheïsme/Christendom

ontkenning van of ongeloof in het bestaan van God(en)

atheïsme

individuele verantwoordelijkheid voor het scheppen van eigen levenszin

existentialisme

het leven is absurd door conflict tussen menselijke behoefte aan zin en een zinloze wereld

absurdisme

oudste monotheïstische religie. geloof in één God die een verbondsloot met het Joodse volk

Joods Monotheïsme/Jodendom

geloof dat er ‘iets’ bestaat tussen hemel en aarde, maar afwijzing van traditionele godsconcepten

ietsisme

acceptatie van de zinloosheid en daardoor paradoxaal toch zingeving

absurdisme

God is zowel immanent (in de wereld) als transcendent (boven de wereld)

panentheïsme

geen bovennatuurlijke krachten, maar een materialistische wereldbeschouwing

naturalisme

‘alles is God’ - God en het univerum zijn identiek

pantheïsme

zin in vrijheid van autoriteit en autonome gemeenschappen

anarchisme

benadrukt menselijke waardigheid, rede en ervaring

humanisme

God omvat alles maar is meer dan de kosmos. zin in mystieke eenheid

panentheïsme

waarheid en waarden zijn relatief ten opzichte van cultuur, tijd of individu

relativisme/pluralisme

praktische onverschilligheid tegenover religieuze kwesties

apatheïsme

het leven, waarden en kennis hebben geen objectieve basis of betekenis

nihilisme

ieder bepaalt zelf wat waardevol en zinvol is. de tolerantie voor verschillende perspectieven is zeer groot

relativisme/pluralisme

vaak vaag spiritueel gevoel zonder georganiseerde religie

ietsisme

geen onderscheid tussen schepper en schepping

pantheïsme

benadrukt individuele vrijheid en vrijwillige samenwerking

anarchisme

positie dat de waarheid over God’s bestaan onkenbaar is. verschillende vormen: men kan het niet weten, of men weet het momenteel niet

agnosticisme