Biomedische Wetenschappen - De hersenschors (H10)

Hoe noemt de spleet tussen de twee hersenhelften?

Fissura longitudinalis

Wat bevind zich onder de Fissura longitudinalis?

Vezels die beide hemisferen verbinden → vormen corpus callosum

Wat bekleed er het oppervlakte van de hersenhemisferen?

Grijze stof

Uit wat bestaat grijze stof?

Bestaat uit cellichamen van neuronen

Hoe kunnen we het hersenoppervlakte vergroten?

Door de sulci en gyri

Hoe verdelen we de hemisferen?

• De frontale kwab

• De pariëtale kwab

• De temporale kwab

• De occipitale kwab

Voor wat is het limbische systeem verantwoordelijk?

Voor emoties, dit is belangrijk voor geheugenfunctioneren in de hippocampus

Waar ligt de frontaalkwab?

Meest vooraan gelegen hersenkwab

Wat is de functie van de frontaalkwab?

Hogere cognitieve functies → oordeelsvermogen, redeneervermogen

Waar en door wat is de frontaalkwab begrensd?

• Achteraan door de sulcus centralis

  • Frontaalkwab / pariëtale kwab

• Onderaan door de fissura lateralis

  • Frontaalkwab / temporale kwab

Welke regio’s zijn betrokken bij het voortbrengen van spraak & de uitvoeringen van slikbewegingen?

• Area van Broca

• Primaire motorische schors

• Premotorische schors

• Prefrontaalkwab

Waar ligt de area van Broca?

Gelegen in de onderste frontale gyrus

Welk cijfer heeft de area van Broca?

Area 44

Wat is de functie van de area van Broca?

Genereren van motorische patronen voor het voortbrengen van spraak & is betrokken bij de syntax

Hoe werkt de area van Broca?

• Neuronen genereren motorische programma’s voor spraak

• Die worden uitgevoerd door de neuronen in de primair motorische schors

Wat krijg je als je een letsel hebt aan de area van Broca?

Niet-vloeiende afasie (Broca afasie)

Wat houdt Broca afasie in?

• Spreken in telegramstijl → zegt niet veel & spreekt niet vloeiend

• Inhoud = wel betekenisvol, maar grammaticale fouten

• Het begrip van taal is wel nog bewaard

Waar is de primaire motorische schors gelegen?

In de gyrus precentralis vlak voor de sulcus centralis

Welk nummer heeft de primaire motorische schors?

Area 4

Welke soort neuronen zitten in de primaire motorische schors?

Centraal motorische neuronen

Wat doen centraal motorische neuronen in de primaire motorsiche schors?

• Betrokken bij de controle van gewilde bewegingen van spieren

• Uitlopers van deze neuronen komen in de piramidebaan

Hoe is de primaire motorische schors georganiseerd?

• Somatotopische organisatie

• Aandeel op het oppervlakte van gyrus precentralis voor een bepaald deel van het lichaam

Wat is somatotopische organisatie?

Neuronen zijn geordend per spiergroep die ze bezenuwen

Hoe werkt de somatotopische organisatie in de primaire motorische schors?

• Delen van de primaire motorische schors gaan bevelen sturen naar specifieke delen van het lichaam

  • Lagere gelegen delen van het lichaam ontvangen motorische impulsen van het bovenste deel van de precentrale schors

  • Hoger gelegen delen van het lichaam ontvangen motorische impulsen van het onderste deel van de primaire motorische schors

Wat krijg je als je een letsel hebt aan de primaire motorische schors?

Contralaterale parese (krachtsvermindering) of paralyse (verlamming) van een deel of de hele lichaamshelft

Waar is de premotorische schors gelegen?

Vlak voor de primaire motorische schors

Welk nummer heeft de premotorische schors?

Area 6

Wat is een synoniem voor de premotorische schors?

Motorische associatie cortex

Wat is de functie van de premotorische schors?

Zorgt voor motorische programma’s voor uitvoeren van bewegingen
(Area van Broca negeert motorische programma’s voor spraak)

Wat krijg je als je een letsel hebt aan de premotorische schors?

Apraxie → Ontstaan van problemen met het uitvoeren van bewegingen

Waar is de prefrontaalkwab gelegen?

Meest vooraan gelegen deel

Wat is de functie van de prefrontaalkwab?

• Betrokken bij complexe cognitieve processen → oordelen & redeneren

• Hier bevinden zich ook de frontale blikcentra

  • Deze staan in voor het bewuste, exploratieve zoeken met de ogen

Waar is de pariëtaalkwab gelegen?

Gelegen achter de sulcus centralis

Waar en door wat wordt de pariëtaalkwab begrensd?

• Occipitale kwab achteraan

  • Geen duidelijke afscheiding

• Temporale kwab onderaan

  • Langs onder door de fissura lateralis

Waar is de primaire sensorische area gelegen?

Gelegen in de gyrus postcentralis vlak achter de sulcus centralis

Welk nummer heeft de primaire sensorische area?

Area 3, 1 en 2

Wat is de functie van de primaire sensorische area?

Ontvangen van sensibele informatie uit het gehele lichaam

Hoe is de primaire sensorische area georganiseerd?

Somatotopische organisatie

• Gevoelsinformatie naar bepaalde delen van de gyrus postcentralis

Waar gaat de informatie naartoe na de primaire sensorische area?

Naar de sensibele associatiecortex

Wat krijg je als je een letsel hebt aan de primaire sensorische area?

Contralaterale hypoesthesie → sensibele prikkels worden niet goed waargenomen in de tegenovergestelde lichaamshelften

Welk nummer heeft de sensibele associatiecortex?

Area 5-7

Wat is de functie van de sensibele associatiecortex?

De sensibele associatiecortex is in staat tot meer gedetailleerde analyse & fijnere discriminatie dan de primaire sensorische area

Waar is de gyrus angularis gelegen?

Vormt het dielandenpunt tussen de occipitaalkwab, temporaalkwab en pariëtaalkwab

Welk nummer heeft de gyrus angularis?

Area 39

Wat is de functie van de gyrus angularis?

Betrokken bij het herkennen van visuele symbolen

Waar is de gyrus supramarginalis gelegen?

Gelegen aan de fissura lateralis

Welk nummer heeft de gyrus sypramarginalis?

Area 40

Wat is de functie van de gyrus supramarginalis?

Speelt een rol bij de taalverwerking

Wat zijn de verdere functies van de pariëtaalkwab?

• Aandachts- en geheugenprocessen

• Bewust handelen

• Herkenning

• Taal

• Oriëntatie in tijd en ruimte

• Inzicht in eigen lichaam

• Rekenen

Deze functies kunnen gestoord zijn na een letsel in de pariëtaalkwab

Waar is de temporaalkwab gelegen?

Gelegen onder de fissa lateralis en voor de occipitale kwab

Wat is de functie van de temporaalkwab?

• Betrokken bij semantiek/ woordbetekenis

• Belangrijke functie bij geheugenprocessen

• Geassocieerd met waarneming van geluid en kleur

Welke gebieden zitten er in de temporaalkwab?

• Hersenschors

• Primaire auditieve cortex

• Auditieve associatieschors

Waar is de hersenschors gelegen?

Gelegen aan de mediale zijde van de temporaalkwab

Wat is de functie van de hersenschors?

• Bewustwording van reukinformatie

• Belangrijk voor emoties → deel van limbisch systeem

• Hippocampus → grote rol bij het geheugen

Welk nummer heeft de primaire auditieve cortex?

Area 41 & 42

Wat is de functie van de primaire auditieve cortex?

Waarneming van geluiden (gehoorsbaan komt hier terecht)

Aankomst akoestische informatie van beide oren in elke hemisfeer

Hoe is de primaire auditieve cortex georganiseerd?

Tonotopische organisatie → verwerken van bepaalde toonhoogtes in bepaalde gebieden

Wat krijg je als je een letsel hebt aan de primaire auditieve cortex?

(Centraal) auditieve stoornissen (vb. geluidslokalisatie)

Welk nummer heeft de auditieve associatieschors?

Area 21 & 22

Wat is de functie van de auditieve associatieschors?

Herkennen van geluiden

Wat krijg je als je ene letsel hebt aan de auditieve associatieschors?

Auditieve agnosie = onvermogen om betekenis te verlenen aan geluiden terwijl het gehoor bewaard is

Welk nummer heeft de area van Wernicke?

Area 22

Wat is de functie van de area van Wernicke?

Kritische rol in vermogen om verstaan en betekenisvolle taal te produceren

Waar is de area van Wernicke gelegen?

In de dominante hemisfeer voor taal
Begint in de bovenste temporale gyrus

Wat krijg je als je een letsel hebt aan de area van Wernicke?

Wernicke afasie → vloeiende afasie

• Patiënt spreekt vloeiend & vaak ook veel meer dan normaal

• Grammatica van de zinnen is gestoord

• Men kan weinig uitmaken uit wat hij zegt

• Begrip van taal is ernstig gestoord

Waar is de occipitaalkwab gelegen?

Gelegen achteraan de hersenhemisfeer

Wat is de functie van de occipitaalkwab

Betrokken bij visuele waarneming

Welke gebieden zitten er in de occipitaalkwab?

• Primair visuele area

• Visuele associatieschors

• Occipitale blikcentra

Welk nummer heeft de primaire visuele area?

Area 17

Wat is de functie van de primaire visuele area?

Ontvangen van visuele informatie en doorsturen naar de visuele associatieschors

Welk nummer heeft de visuele associatieschors?

Area 18 & 19

Wat is de functie van de visuele associatieschors?

Integreren van visuele informatie

Wat is de functie van de occipitale blikcentra?

Zorgt voor onwillekeurige, automatische fixatie- en volgbewegingen door externe stimuli

Wat krijg je als je een laesie hebt aan de occipitale blikcentra?

Je krijgt een dwangstand naar homo- en blikparese naar heterolateraal

De patiënt kan de vinger van de onderzoeker niet meer volgen naar de gekruiste zijde

Waar is het schorsgebied voor lezen gelegen?

Gelegen op de overgang tussen de visuele schors en de pariëtale en temporale taalgebieden

Wat krijg je als je een letsel hebt aan het schorsgebied voor lezen?

Alexie en/of agrafie

Welke hemisfeer draagt bij aan het lees- en schrijfproces?

De rechter hemisfeer

Wat krijg je als je een occipitaal letsel hebt?

• Visusproblemen

• Geheugen- en oriëntatieproblemen

• Problemen met lezen en/of schrijven

Wat is de functie van verbindingsvezels?

Verbinden de corticale areas met elkaar

Wat verbind de 2 hersenhelften

Corpus callosum

Wat is de functie van associatievezels?

Verbinden corticale areas binnen 1 hersenhelft

Wat verbind het gebied van Wernicke en Broca?

Fasciculus arcuatus (= eenrichtingsbaan)

Wat is de functie van slagaderlijk bloed?

Brengt zuurstof naar de hersenen

Waarom is constante toevoer van bloed via slagaders naar de hersenen noodzakelijk?

Noodzakelijk voor her overleven van de hersencellen

Wat is de functie van de aders (venen)?

Afvalstoffen wegbrengen van de hersenen

Hoeveel procent van ons lichaamsgewicht zijn de hersenen?

2%

Hoeveel procent zuurstof verbruiken onze hersenen van ons lichaam?

25%

Hoeveel procent bloed gaat van ons hart naar de hersenen?

20%

Wat vormt de arteria basilaris?

Beide vertebrale arteriën (aterae vertebrales) smelten samen op de middellijn aan de onderzijde van de hersenen

In wat splitst de arteria basilaris?

In 2 arteriae cerebri posterior

Welke takken geven de halsslagaders (artaeriae corotides internae) af?

• Arteriae cerebri anterior

• Arteriae cerebri mediae

Via wat staan de twee arteriae cererbri anterior in verbinding met elkaar?

Via de arteria comminicans anterior

Via wat staan de twee arteriae cererbri mediae in verbinding met elkaar?

Via de arteria communicans posterior

Welke twee arteriën ontspringen uit de aorta, en staan dus in rechtstreekse verbinding met het hart?

• Vertebrale arteriën (arterae vertebrales) 2x

• Halsslagaders (arteriae corotides internae) 2x

Wat is de circulus van Willis?

Vorming van een ring & is basis van de hersenen

Wat is de functie van de circulus van Willis?

Belangrijke bescherming voor de hersenen

• Als er een bloedvat verstopt zit, kan het bloed via een andere weg stromen

• = Collaterale circulatie

Welke arteriën zorgen voor de bloedvoorziening van de hersenen?

• Arteria cererbri anterior

• Arteria cererbri media

• Arteria cerebri posterior

In wat verloopt de arteria cerebri anterior?

Verloopt in de fissura longitudinalis medialis

Wat bevloeit de arteria cerebri anterior?

Bevloeit de mediale oppervlakte van de hersenhemisferen

In wat verloopt de arteria cerebri media?

Verloopt in de sulcus lateralis