statistiek in de criminologie

begrippenlijst

onderzoekseenheden/subjecten

statistische eenheden

eenheden over wie/wat je op basis van een onderzoek een uitspraak over doet

variabelen

kenmerken v/d onderzoekseenheden die je hebt verzameld, variëren over statistische eenheden

onderzoekspopulatie

verzameling van individuen waarover we een uitspraak willen doen

steekproef

staal v/d onderzoekseenheden die we nemen uit onderzoekspopulatie

respondenten

personen die bevraagd worden in het onderzoek

representatief

kenmerk komt evenveel voor in steekproef als in onderzoekspopulatie

statistiek

geheel van regels en procedures om gemeten kenmerken te verwerken

beschrijvende statistiek

overzichtelijk/samenvattende of synthetische wijze weergeven van kenmerken die voorkomen in onderzoekspopulatie of steekproef

inductieve of inferentiële statistiek

veralgemenen van geg voor een steekproef naar onderzoekspopulatie waaruit ze getrokken werden

hypothesen

specifieke toetsbare stellingen betreffende de relatie tussen 2 of meer concepten

onderzoekshypothese

formuleert de betrokken stelling in richting v/d verwachtingen vn de onderzoeker

nulhypothese

omkering v/d onderzoekshypothese, geen verband tussen de kenmerken die men onderzoekt

alternatieve hypothese

besluit gekomen nulhypothese te verwerpen, kan men onderzoekshypothese aanvaarden, deze wordt alternatieve hypothese

beschrijvende onderzoeksvraag

kwantitatieve beschrijving van een fenomeen onder studie: centraliteit , spreiding, vorm

verkennende onderzoeksvraag

betrekking tot het aftasten van veronderstellingen, tussen beschrijvende en verklarende

verklarende onderzoeksvraag

verschillen of veranderingen in uitkomstvariabelen te gaan verklaren vanuit kenmerken die eigen zijn aan een theoretisch paradigma, statistische verklaring voor de geobserveerde verschillen tussen eenheden

univariate analyse

analyse van 1 kenmerk dat varieert

bivariate analyse

analyse van 2 kenmerken, samenhang en variatie

multivariate analyse

relatie tussen meer dan 2 kenmerken, sociale wereld is multivariaat

meetniveau

manier waarop een kenmerk gemeten wordt

exclusief

elke onderzoekseenheid kan maar tot 1 categorie behoren

exhaustief

elke onderzoekseenheid moet tot een categorie behoren

categorisch meetniveau

nominaal+ ordinaal

metrisch meetniveau

interval en ratio niveau

nominale meetniveau

kenmerken van onderzoekseenheden in categorieën, betekenis is enkel een naam of categorie, voldoen aan regels van exhaustiviteit en exclusiviteit

→ bv: ja of nee, nationaliteit

ordinale meetniveau

ordenbaarheid van categorieën

→ bv: meer of minder, groter of kleiner, ouder of jonger (bv onderverdeling in ongelijke leeftijdsgroepen)

dichotomie

variabele die slechts 2 waarden kan aannemen

trichotomie

variabele die slechts 3 waarden kan aannemen

interval meetniveau

waarden op kenmerk classificeren, ordenen en is er een vaste meeteenheid tussen verschillende waarden

→bv: even grootte leeftijdsgroepen

ratio meetniveau

waarden kenmerk, classificeren, ordenen, vaste meeteenheid en is er een absoluut minpunt

→ bv km/h

continue meetschaal

alle mogelijke waarden kunnen de uitkomst zijn van een meetprocedure

discrete meetschaal

gehele getallen gebruikt, tussenliggende waarden hebben geen betekenis

kruistabel

categorieën van 2 variabelen tegen over elkaar uitgezet en waargenomen frequentie van elke combinatie van categorie staat vermeld

frequentietabel

aantal elementen met een bep waarde van variabele, eerste kolom de verschillende waarden,2e hoeveelkeer elke categorie voorkomt

absolute frequentie

aantal elementen met een bep waarde van een variabele, som is het totaal aantal elementen

percentages

van 0-100

geldige percentages

percentages berekend op degene die een geldig antwoord hebben gegeven

relatieve frequentie

verhouding tussen het aantal keer dat een waarde voorkomt ten opzichte van de totale steekproef

proportie

absolute frequentie/aantal waarnemingen

cummulatieve percentages

bij elk percentage tellen we het volgende op, kunnen zien hoeveel waarnemingen kleiner dan of gelijk zijn aan een bep waarde

intervallen/ klassen

groepen van geg

klassengrenzen

grenzen van de intervallen

klassenmidden

gem van beide grenzen van interval, waarden van beide grenzen samentellen en delen door 2

frequentiepolygoon

lijndiagram voor in klassen gegroepeerde geg

modus

frequentie die vaakst voorkomt

mediaan

midden van statistische verdeling, 50% boven en onder, 2 gelijke stukken

kwantielen

geordende rij elementen in om het even welk aantal groepen met een gelijk aantal elementen verdelenkw

kwartielen

geordende rij uitkomsten verdelen in 4 stukken, bevat ieder een kwart van de uitkomsten

het rekenkundig gem

alle waarden op tellen en totaal delen door aantal respondenten

deviatiescore

afwijking ten opzichte van gem

spreidingsmaat

of waarden in verdeling dicht of juist ver uit elkaar liggen

variatie ratio

proportie waarnemingen die niet tot de modale categorie behoren: 0 als alle waarnemingen tot modale categorie behoren, geen vaste bovengrens

index van diversiteit

concentratie van waarnemingen over de categorieën van variabele, gebaseerd op relatieve frequenties van de categorieën, rekening houdend met de proportie v/d waarnemingen

spreidingsmaat ‘d’

afwijking van modus, wanneer alle eenheden zich in de modale klasse bevinden

variatiebreedte

verschil tussen kleinste en grootste waargenomen waarde

interkwartiel afstand

verschil tussen 3de en 1ste kwartiel, bevat helft totaal aantal waarnemingen

interdeciel afstand

verschil tussen 9de en 1ste deciel

gemiddelde absolute afwijking

spreidingsmaat, som van de absolute waarden van afwijkingen van elke waarde ten aanzien tot rekenkundig gem gedeeld door aantal waarnemingen

variatie of “sum of squares”

som van de gekwadrateerde afwijkingen van elke waarde ten opzichte van het gem

steekproefvariantie

metrische spreidingsmaat, variatie gedeeld door het aantal steekproefeenheden minus 1

steekproefstandaardafwijking

vierkantswortel van de steekproefvariantie

variatiecoëfficiënt

gestandaardiseerde spreidingsmat, standaardafwijking delen door gem, niet afhankelijk van meeteenheid

empirische coëfficiënt van Pearson

parameter voor symmetrie

Kurtosis

mate van afplatting van gegevens rond het rekenkundig gemiddelde

Gauss-verdeling

standaardnormaalverdeling

Celfrequentie

aangeven hoeveel keer een bep categorie van variabele voorkomt

steekproefomvang

som van alle celfrequenties

assymetrische

ene variabele oefent causale invloed uit op andere variabele

symmetrische relatie

samenhang tss variabelen, geen causale relatie: samenhang in beide richtingen

percentageverschil

vergelijking van 1 categorie van de afhankelijke variabele voor de verschillende categorieën van de onafhankelijke variabele

odds (ratio)

verhouding tussen voorkomen van gebeurtenis en niet voorkomen van gebeurtenis, te beschrijven

chi²

nagaan of een verband al dan niet op toeval berust is, als 0 is er geen samenhang tussen variabelen

Phi

gebaseerd op chi², waarde 0 bij afwezigheid van associatie, 1 bij perfecte associatie (gebruikt met 2×2 tabellen)

Cramers’ V

associatiemaat gebaseerd op chi², varieert van 0-1, wordt gebruikt bij tabellen groter dan 2×2

Gamma

0 is geen samenhang, -1 is perfect negatief, 1 perfect positief

→ bij ordinaal meetniveau

consistent paar

ieder paar van onderzoekseenheden waarbij waarde van ene onderzoekseenheid op beide variabelen hoger is dan de waarde van het andere onderzoekseenheid

inconsistent paar

ieder paar van onderzoekseenheden waarbij waarde van ene element op ene variabele hoger is en de andere variabele lager is dan het andere element

rangcorrelatiecoëfficiënt van Spearman

afgeleid van Pearson, productmomentcorrelatiecoëfficiënt : 0 betekent geen lineaire samenhang, loopt van -1 tot 1 (1 perfect positieve lineaire samenhang en -1, perfecht negatieve lineaire samenhang)

→ ordinaal niveau

de rangcorrelatiecoëfficiënt van Kendall’s Tau

van -1 tot 1 en hier ook 0= geen lineaire samenhang

→ ordinale maat voor samenhang

centrale punt van de puntenwolk

zwaarte punt van tweedimensionale verdeling punt dat als coördinaten in het assenstelsel het rekenkundig gem van beide variabelen bevat

covariatie

saenhang metrisch niveau, mate waaruit 2 kenmerken variëren, som van kruisproducten van deviatiescores X en Y

covariantie

som van kruisproducten van deviatiescores X en Y gedeeld door n-1

correlatiecoëfficiënt

bivariate samenhang tussen kenmerken op metrisch niveau, van -1 tot 1

regressieconstante of intercept (a)

verwacht of voorspelde waarde die de afhankelijke variabele aanneemt, wnr de onafhankelijke variabele 0 is

ongestandaardiseerde richtingscoëfficiënt

toename in de voorspelde waarde van afhankelijke variabele, wanneer de waarde van onafhankelijke variabele met 1 eenheid stijgt

foutenterm/ residuele variatie

residuele term verschil tussen werkelijke waarde van afhankelijke en de voorspelde waarde van afhankelijke variabele

homoscedasticiteit

regressieassumptie voor lineaire regressie, variatie van afhankelijke variabele voor elke waarde van onafhankelijke gelijk dient te zijn

heteroscedasticiteit

variantie van fouten (residuen) niet constant is over de waarden van de onafhankelijke variabele(n).

z-score

op hoeveel standaardafwijking een bep waarde van het gemiddelde verwijderd ligt

de kansdefinitie van Laplace

aantal uitkomsten waarin je geïnteresseerd bent gedeeld door aantal mogelijke uitkomsten van kans experiment

subjectieve kans

resultaat van eigen inschatting

voorwaardelijke kans

kans op bep uitkomst als je al gedeeltelijke informatie hebt over de uitkomst van het kansexperiment

Permutaties

aantal manieren waarop je verschillende objecten ten opzichte van elkaar kan plaatsen

combinaties

bij een groep, meerdere subgroepen waarvan de elementen niet van elkaar te onderscheiden zijn, tellen aantal manieren op waarop de verschillende objecten ten opzichte van elkaar geplaatst kunnen worden

verdelingsfunctie

overzicht van de uitkomsten van een kansvariabele met de hierbij behorende gecumuleerde kansen

aselecte steekproef

toevalssteekproef

puntschatting

schatting van een kenmerk in de populatie op basis van hun steekproefgegevens

intervalschatting

marges waarbinnen we met een zekere graad van onzekerheid een puntschatting inschatte

overschrijdingskans

significantietoets meet de kans op het krijgen van een uitkomst die even extreem of nog extremer is als de waargenomen uitkomst, de kans hierop

hypothesetoetsing

aan de hand van een significantietoets een hypothese in steekproef toetsen.