Kaarten: Nederlands CE begrippen | Quizlet

Betogende tekst (betoog)

Schrijver neemt een beargumenteerd standpunt in. Het doel is om de lezer te overtuigen/tot actie aan te zetten.

Beschouwende tekst (beschouwing)

De schrijver biedt interpretaties, verklaringen en opinies ter overweging. Het doel is om de lezer over een kwestie te laten nadenken. Er kunnen ook standpunten in voorkomen, maar niet met het doel om te overtuigen.

Uiteenzettende tekst (uiteenzetting)

De schrijver beschrijft, verklaart of legt iets uit. Het doel is om de lezer te informeren.

Hoofdgedachte

Eén mededelende zin die het belangrijkste weergeeft wat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt (géén vraag!)

Enkelvoudige argumentatiestructuur

Een argumentatie bestaat uit 1 argument met 1 standpunt

Onderschikkende argumentatiestructuur

Een argumentatie waarin een argument wordt ondersteund door 1 of meer subargumenten

Nevenschikkende argumentatiestructuur

Een argumentatie bestaat uit een standpunt met 2 of meer argumenten (afhankelijk of onafhankelijk)

Argumentatieschema

Het verband tussen een standpunt en een argument

Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg

Er worden één of meer gevolgen gegeven om de waarschijnlijkheid van een oorzaak of gevolg te onderbouwen
Onjuist beroep: oorzaak en gevolg zijn niet voldoende aangesloten

Argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap

Er worden één of meer kenmerkende eigenschappen van een persoon, object of verschijnsel gegeven om een standpunt over een andere eigenschap te onderbouwen

Onjuist beroep: bepaalde kenmerken/eigenschappen worden toegekend, maar andere genegeerd

Argumentatie op basis van voor- en nadelen

Er worden voor- en/of nadelen van een voorgestelde actie of handeling gegeven om een standpunt over de (on)wenselijkheid ervan te onderbouwen
Onjuist beroep: Overdrijven: de gevolgen worden heel erg overdreven
Onjuist beroep: Vals dilemma: er wordt gesuggereerd dat we moeten kiezen uit twee mogelijkheden met grote gevolgen, terwijl er nog andere mogelijkheden zijn

Argumentatie op basis van voorbeelden

Er worden voorbeelden van het optreden van een verschijnsel gegeven om het algemener voorkomen van dat verschijnsel te onderbouwen
Onjuist beroep: Overhaaste generalisatie: het voorbeeld is niet-representatief of mager

Argumentatie op basis van vergelijking

Er wordt een vergelijking tussen twee situaties gemaakt
Onjuist beroep: de vergeleken situaties verschillen op relevante punten van elkaar

Argumentatie op basis van autoriteit

Er wordt beroepen op een uitspraak van een deskundige en betrouwbare bron om een standpunt te onderbouwen
Onjuist beroep: de bron is ondeskundig, belanghebbend of spreekt zichzelf tegen

Feitelijke uitspraken

Er is sprake van een feit

Waarderende uitspraken

Een uitspraak over wat goed of slecht, mooi of lelijk, waardevol of waardeloos, wenselijk of onwenselijk, gepast of ongepast is (niet-feitelijk)

Argumentatie is aanvaardbaar als:

de argumenten onderling aanvaardbaar zijn en de argumenten samen toereikend zijn

Aanvaardbaarheid van feitelijke uitspraken

- In overeenstemming met je kennis van de wereld
- Direct controleerbaar en blijkt daarbij waar te zijn
- Afkomstig van een betrouwbare bron

Betrouwbaarheid van bronnen

- Deskundig op het terrein van de uitspraak
- Geen belang bij de acceptatie ervan
- Spreekt zichzelf niet tegen

Drogreden

Onjuist gebruik van een argumentatieschema of een overtreding van een discussieregel

Persoonlijke aanval

De discussiant gaat niet in op de argumentatie van zijn tegenstander, maar beschuldigt hem van onkunde, onbetrouwbaarheid of slechte persoonlijke eigenschappen

Ontduiken van bewijslast

De discussiant wil geen argumenten geven voor het ingenomen standpunt

Cirkelredenering

De discussiant onderbouwt een standpunt door het in andere woorden weer te geven. Als de discussiant geen andere argumenten geeft, is het tegelijkertijd het ontduiken van de bewijslast

Vertekenen van een standpunt

De discussiant geeft het standpunt of een argument van een tegenstander onjuist weer of legt deze een standpunt of argument in de mond dat niet is ingenomen

Bespelen van publiek

De discussiant doet een beroep op de emoties van het publiek om het te winnen voor een standpunt

Samenvatten

Een tekst(gedeelte) reduceren tot de hoofduitspraak(en) met belangrijke ondergeschikte uitspraken