Hoofdstuk 1. Over klinische psychologie en 'abnormaal' gedrag

American Psychiatric Association (APA)

Een beroepsorganisatie van psychiaters in de Verenigde Staten die onder meer verantwoordelijk is voor het opstellen en publiceren van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM), wereldwijd gebruikt als classificatiesysteem voor psychische stoornissen.

Observer discomfort

Een aspect van abnormaal gedrag waarbij anderen zich ongemakkelijk, verward of bedreigd voelen door iemands gedrag, wat kan bijdragen aan de beoordeling van dat gedrag als afwijkend of problematisch.

Somatogeen

Een verklaring van psychische stoornissen die de oorzaak toeschrijft aan lichamelijke of biologische factoren, zoals hersenafwijkingen, erfelijkheid of infecties.

Psychogeen

Een verklaring van psychische stoornissen die de oorzaak zoekt in psychologische factoren, zoals traumatische ervaringen, onbewuste conflicten of leerprocessen.

Labelling-theorie

Een theorie die stelt dat het benoemen of labelen van iemand als ‘psychisch ziek’ of ‘afwijkend’ op zichzelf invloed heeft op hoe die persoon wordt gezien en behandeld, en zo kan bijdragen aan het in stand houden of verergeren van het probleem.

Stigma

Een negatief sociaal etiket of vooroordeel dat verbonden is aan het hebben van een psychische stoornis, vaak leidend tot discriminatie, sociale uitsluiting en belemmeringen in herstel en hulpverlening.

Vaardigheidstekorten

Het ontbreken of onvoldoende beheersen van bepaalde cognitieve, sociale of emotionele vaardigheden die nodig zijn voor effectief functioneren, waardoor problemen in gedrag en aanpassing kunnen ontstaan.

Demarcatie- of afgrenzingscriterium

Een criterium om het terrein van de klinische psychologie en psychische stoornissen af te bakenen van normale variaties in gedrag en emoties, met als doel onderscheid te maken tussen gezond en pathologisch functioneren.

Continuüm

Het idee dat normaal en abnormaal gedrag niet strikt te scheiden zijn, maar dat er een glijdende schaal bestaat van gezond functioneren tot ernstig pathologische stoornissen.

Gedeelde besluitvorming

Een samenwerkingsproces tussen cliënt en behandelaar waarbij beslissingen over diagnostiek en behandeling gezamenlijk worden genomen, met respect voor de expertise van de behandelaar en de voorkeuren en waarden van de cliënt.