Recht blok 1

xx

Doel van recht (6)

Recht moet samenleving mogelijk maken door: orde en veiligheid, bescherming van rechten en vrijheden, rechtvaardigheid, voorspelbaarheid en zekerheid, oplossen van conflicten, sturen van gedrag

Wat is recht

In juridisch opzicht wordt het begrip recht vaak omschreven als een geheel van gedragsregels die door de overheid afdwingbaar zijn en die toto doel hebben het maatschappelijk leven te ordenen.

Oorsprong van recht

Primitieve samenlevingen: ongeschreven regels. 1750v.Chr. codex van Hammurabi in Babylonië. 17e eeuw verlichting (ideeën over mensenrechten, vrijheden en gelijkheden), 19e eeuw code Napoleon (als je de slaaf van iemand doodde → schadevergoeding)

Recht evolueert

Recht zal evolueren als er nieuwe noden ontstaan. Het evolueert langs 2 richtingen, onder invloed van maatschappij en sociaal kunnen verworven wetten teruggedraaid worden.

Hoe gebeurt evolutie en ontstaat recht

België heeft twee gebieden die deels overlappen. 3 gemeenschappen, 3 gewesten en 1 overkoepelend federaal niveau. Ieder deel van het grondgebied heeft een parlement (wetgevend). België heeft 6 parlementen, dus ook meer dan 1 minister bevoegd voor gezondheidszorg. Alle wetten gelden niet perse voor alle inwonders van het land.

Hoe ontstaan wetten

Er wordt gekeken naar wat we als maatschappij belangrijk vinden. In Vlaanderen gebeurt dat via decreten, die worden voorgesteld door de Vlaamse Regering die hier een ontwerp van opmaakt. Nadien volgt een heel proces van checks en balances. Wanneer het decreet wordt bekrachtigd, wordt het goedgekeurd en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.

Wat is het verschil tussen wet, decreet en ordonnantie 

Wet komt van de federale wetgever. Decreet komt van gemeenschappen en gewesten. Ordonnanties komen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Benoem de 4 bronnen van recht

wetgeving, rechtspraak, rechtsleer, algemene rechtsbeginselen

Wat is een wetgeving

Elk algemeen bindend voorschrift dat door een bevoegde overheid wordt uitgevaardigd.

Wat is een rechtspraak?

Rechter past wetgeving toe en/of interpreteert betekenis geven door ze toe te passen op een concrete situatie. Rechter moet interpreteren en aanvullen

Wat is rechtsleer

Opvattingen van toonaangevende rechtsgeleerden (beïnvloeden/adviseren wetgever en rechter). Artikelen over rechtsonderwerpen en -problemen die juristen noteren.

Wat zijn algemene rechtsbeginselen

Basisprincipes niet uitdrukkelijk opgenomen in een wet maar van essentieel beland in de samenleving.

Normenhiërarchie en superioriteitsregel

De hogere rechtsnorm stelt de lagere wet buiten werking, indien de lagere wet of norm in strijd is met de hogere, gaat de hogere voor. Dus Europees recht gaat voor op nationaal recht, ook op grondwettelijke bepalingen.

Internationaal recht, rechtstreeks of onrechtstreeks

Rechtstreekse of directe werking is met een verordening dat bindend is en in heel de EU van toepassing is. Onrechtstreekse of indirecte werking is met richtlijnen die in nationale wetgeving moeten worden omgezet.

Internationaal privaat of publiek recht

Bij privaat bepalen welke nationale wetgeving van toepassing is op een rechtsverhouding waarin elementen uit landen voorkomen. Bij publiek is er betrekking tussen staten onderling en tussen staten en internationale in stellingen.

Handhavingsmechanisme superioriteitsregel

Nationale rechter kan Belgische wet buiten toepassing laten, kan ook een prejudiciële vraag stellen aan het Hof van Justitie van de EU. Of burgers kunnen klacht indienen tegen een lidstaat dat EU-recht schendt waarna de commissie een inbreukprocedure kan opstarten en het land zijn wetgeving moet aanpassen of sancties opgelegd kan krijgen.

Wat is een grondwet

Grondrechten en organisatiestructuur van de staat

Wat zijn bijzondere wetten

Om een bijzondere wet aan te nemen, te wijzigen of af te schaffen is een bijzondere meerderheid nodig. Het wordt gebruikt om institutionele en communautair belangrijke dossiers te regelen. 

Wat doen besluiten en verordeningen

Ze maken de uitvoering van een wet mogelijk

Leg de indeling van het recht op basis van publiek- en privaat recht uit met een kort voorbeeld, welke van de 2 is gezondheidsrecht

Bij publiek recht gaat het over burger vs overheid, voorbeeld strafrecht, fiscaal recht. Bij privaat recht gaat het over burgers onderling, voorbeeld burgerlijk recht (huwelijk). Gezondheidsrecht is een combinatie van beide.

Beroepsbeschreming

Je kan niet zomaar Verpleegkunde beoefenen, uitoefening is voorbehouden aan verpleegkundige.

Leg de wettelijke basis uit, welke KB dit vervangt en hoe het gecoördineerd wordt

Wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, gecoördineerd op 10 mei 2015, BS 18 juni 2015, hierna de WUG. Vervangt het KB 78 van 10/11/1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen. Deze wet somt onder welke voorwaarden iemand in België een gezondheidszorgberoep mag uitoefenen en welke titels er voor die beroepen zijn.

Verpleegkundige handelingen

Specificeert handelingen die de verpleegkundige autonoom (B1), op medisch voorschrift (B2) of als toevertrouwde handeling door de arts (C) mag uitvoeren

Belangrijke evoluties binnen verpleegkunde

Verpleegkunde in lijn brengen met Europese regelgeving, is automatische erkenning diploma’s binnen Europa. Onderscheid VVAZ van BV, wijziging WUG op 28 juni 2022 beide hebben nu hun eigen lijst met toegelaten handelingen. De wet van 22/04/2019 inzake de kwaliteitsvolle praktijkvoering in gezondheidszorg, hierna de kwaliteitswet (visum en portfolio verplichting)

Kwaliteitswet, wanneer, welk artikel, wat bij schending

Wet 22/04/2019 inzake de kwaliteitsvolle praktijkvoering in de gezondheidszorg. Artikel 8 portfolioverplichting om expertise aan te kunnen tonen. Je moet kunnen aantonen dat je niet bevoegd en bekwaam bent. Bij schending wordt er een verbeterplan voorzien, eventuele intrekking van visum, …

Onwettige uitvoering van VPK, strafsancties

WUG artikel 124, strafsancties is een geldboete van 26 tot 2000€, gevangenisstraf van 8 dagen tot 3 maanden. 

Verschil tussen de 3 soorten handelingen

A-handelingen, globale activiteiten, autonoom onder voorschrift. B1/2-handelingenverpleegkundige verstrekkingen, B1 zonder voorschrift, B2 met voorschrift. C-handelingen toevertrouwde medische handelingen mét voorschrift en selectie-, instructie, toezichts-, begeleiding- en controleverplichting. 

Verpleegkundige handelingen door niet VPK’s (wie??)

Artsen, vroedvrouwen, BV, student vpk, zorgkundige, bekwame helper, mantelzorger, hulpverleners, ambulanciers, ADL activiteiten, praktijkassistent en in noodgevallen

Welke 3 manieren van voorschriften zijn er

Mondeling, uitsluitend in dringende gevallen, altijd en zo spoedig mogelijk schriftelijk bevestigen. Geschreven, spelregels voor een voorschrift, naam, dosis en concentratie, toedieningswijze en -frequentie. Staand order, door de arts vooraf vastgesteld schriftelijk behandelingsschema waarin ook de voorwaarden zijn opgenomen waarin VPK kan toepassen.

Het begrip aansprakelijkheid

Aansprakelijkheid is een juridisch begrip voor verantwoordelijkheid. Je bent verplicht om in te staan voor de gevolgen van je daden.

Verschil tussen burgerrechtelijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid

Burgerrechtelijke aansprakelijkheid is tussen burgers onderling, het doel hiervan is schadevergoeding, wetten zijn terug te vinden in het burgerlijk wetboek. Strafrechtelijke aansprakelijkheid is de overheid tegen een persoon, het doel hiervan is herhaling vermijden en samenleving bewaren, wetten zijn terug te vinden in het strafwetboek.

Onderscheid contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid

Bij contractuele aansprakelijkheid is er een contract tussen de veroorzaker van schade en slachtoffer. Bij buitencontractuele aansprakelijkheid is er geen contract tussen de veroorzaker van schade en slachtoffer. (6.5 en 6.6 uit het burgerlijk wetboek)

3 soorten van buitencontractuele aansprakelijkheid voor eigen daden

Schenden van zorgvuldigheidsnorm, overtreden van een reglement, misbruik van recht

Schuldbekwaamheid

6.9 BW, <12 jaar niet persoonlijk aansprakelijk maar ouders. 9.10, >12 jaar persoonlijk aansprakelijk, tot 16 jaar zijn ouders ook foutloos mee aansprakelijk. 6.11 BW, een persoon die lijdt aan een geestesstoornis die zijn oordeelsvermogen of controle over zijn daden tenietdoet of ernstig aantast, is in principe aansprakelijk voor schade die hij veroorzaakt door een fout of ander aansprakelijk feit. 6.18 BW, wet op de arbeidsovereenkomst, werknemer is gedeeltelijk schuld onbekwaam en beperkt door persoonlijke aansprakelijkheid. 

Leg het causaal verband uit, 2 soorten

De fout moet aan jou kunnen worden toegerekend, en niet aan een vreemde oorzaak. Overmacht, onvoorzienbaar en verdeling van verantwoordelijkheid.

3 soorten bij buitenaansprakelijkheid voor de schade veroorzaakt door een andere.

Gezag over minderjarige, Toezicht op anderen, aanstellers voor aangestelden

Benoem de 2 types van schadegevallen

Medische foutmet aaansprakelijkheid, de ZV hheeft een fout gemaakt

welke voorwaarden zijn er bij aansprakelijkheid

vrije wil, als je verplicht wordt iets te doen, kan je hier niet aansprakelijk voor worden gesteld. Wilsbekwaam, gevolgen kunnen inschatten van je handelingen.

Welke 3 onderdelen heeft misdrijf

Overtredingen, politiestraf en -rechtbank. Wanbedrijven, correctionele straf en -rechtbank. Misdaden, criminele straf en correctionele RB of Hof van Assisen.

Geldboetes vermenigvuldigd met factor 8, met artikelnummer

Art 422bis Sw: boete van 50-500€ of een gevangenisstraf van 8 dagen tot een jaar op het misdrijf schuldig verzuim

Benoem de 7 verpleegkundige misdrijven

opzettelijke doding en verwonding, onopzettelijke doding en verwonding, hulpverzuim, valsheid in geschrifte, onwettige uitoefeningen van de geneeskunde, schending van het beroepsgeheim, gedeeld beroepsgeheim

Art. 418 Sw

Schuldig aan onopzettelijk doden of aan onopzettelijk toebrengen van letsel is hij die het kwaad veroorzaakt door gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg, maar zonder het oogmerk om de persoon van een ander aan te randen.

Art 458 Sw

Personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd, en deze bekendmaken buiten het geval dat zij geroepen worden om in rechte getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht die geheimen bekend te maken, worden gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en met geldboete van honderd euro tot vijfhonderd euro.

art 458 bis Sw

bescherming van fysieke, psychische of seksuele integriteit van minderjarigen of nadere kwetsbare personen.

Benoem de 9 patiëntenrechten

Recht op samenwerking, respect en overleg, artikel 4. Recht op zelfbeschikking, kwaliteitsvolle dienstverlening en vroegtijdige zorgplanning, artikel 5. Recht op vrije keuze van beroepsbeoefenaar, artikel 6. Recht op informatie over de gezondheidstoestand, artikel 7. Recht op geïnformeerde, voorafgaandelijke en vrije toestemming bij iedere tussenkomst, artikel 8. Recht op patiëntendossier, artikel 9. Recht op privacy, artikel 10. Recht op klachtenbemiddeling, artikel 11. Recht op aanstellen van vertrouwenspersoon, artikel 11/1

Geef de 5 elementen bij recht op zelfbeschikking, kwaliteitsvolle dienstverlening vroegtijdige zorgplanning, artikel 5

Recht op zorg conform de huidige wetenschap, recht op de meest aangepaste pijnbestrijding, gezondheidszorgbeoefenaar mag beëindigen maar doorverwijsverplichting, recht op informatie van de arts als die weigert een ingreep uit te voeren omdat die niet aan een behoefte voldoet, recht op een zorgverlener die voldoet aan de vereisten in kwaliteitswet, waaronder bevoegd en bekwaam.

Kwaliteitswet artikel 12

gezondheidszorgbeoefenaar moet informatie over gezondheidstoestand opnemen in dossier en patiënt hierover inlichten.