Liberalen

Unionisme en de Vroege Jaren

De rol van liberalen in de Belgische Revolutie en de samenwerking (unionisme) met katholieken, gevolgd door het heropkomen van meningsverschillen na het Verdrag van de 24 Artikelen. De invloed van de vrijmetselarij wordt benadrukt.

Doctrinairen vs. Progressisten

De interne ideologische verdeeldheid binnen de liberale partij vanaf haar oprichting in 1846.

• Doctrinairen (gematigden) waren economisch georiënteerd en vermeden confrontatie met de Kerk

• progressisten (radicalen) voor sociale veranderingen en lekenonderwijs waren.

De Schoolstrijd en het Schoolpact

De periode van conflict tussen liberalen/socialisten en christendemocraten over het onderwijs. Het Schoolpact (1958) markeert een einde aan deze levensbeschouwelijke strijd en dwingt de liberalen tot een heroriëntering.

De Koningskwestie

De verdeelde houding van de liberalen ten aanzien van Leopold III na de Tweede Wereldoorlog en de "politiek van l'effacement" als poging om de nationale eenheid te bewaren.

Heroriëntering en Partijhervorming

Na het wegvallen van de levensbeschouwelijke breuklijn verschuift de focus van de partij naar sociaaleconomische en communautaire thema's. Dit leidt tot organisatorische hervormingen en de oprichting van de PVV/PLP in 1961.

De Splitsing van de Partij

Het proces van splitsing van de liberale partij in een Vlaamse (PVV, later Open VLD) en een Franstalige (PLP, later MR) vleugel, voornamelijk gedreven door communautaire spanningen en de positie van Brussel.

Radicaal-liberalisme (Vlaamse Zijde)

De opkomst van het radicaal-liberalisme onder invloed van Guy Verhofstadt in de jaren '80, gericht op fiscale sanering en het bekritiseren van zuilen en drukkingsgroepen. De oprichting van de VLD (Vlaamse Liberalen en Democraten).

Guy Verhofstadt

Sleutelfiguur in de Vlaamse liberale partij, pleitbezorger van radicaal-liberalisme, voorzitter van PVV en eerste voorzitter van VLD, later premier.

Roger Motz

Partijvoorzitter die initiatief nam voor de partijhervorming in 1958

Omer Vanaudenhove

Eerste voorzitter van de PVV/PLP, pleitte voor behoud van nationale eenheid.

Willy De Clerq

Eerste voorzitter van de PVV na de splitsing in 1971.

Jean Gol:

Voorzitter van de PRL, verenigde de Franstalige liberalen.

Louis Michel

Voorzitter van de federatie PRL/FDF/MCC.

Didier Reynders

Voorzitter van de MR, leidde de partij in diverse verkiezingen

Charles Michel

Voorzitter van de MR, later premier.

Alexander De Croo

Voorzitter van Open VLD, later minister en premier.

Tom Ongena

Voorzitter van Open VLD na ontslag Lachaert

Eva De Bleeker

Nieuwe voorzitter van Open VLD na ontslag Ongena

Unionisme

De samenwerking tussen katholieken en liberalen in België, met name tijdens de Belgische Revolutie.

Verdrag van 24 artikelen

Verdrag uit 1839 waarbij België internationaal werd erkend, wat leidde tot het heropkomen van politieke meningsverschillen tussen liberalen en katholieken

Vrijmetselarij

Een besloten genootschap dat door de katholieke kerk werd gezien als een bedreiging voor de traditionele orde en aan de basis lag van de liberale ideeën.

Doctrinairen

De gematigde vleugel binnen de liberale partij in de 19e eeuw, gericht op economische zaken en het vermijden van confrontatie met de kerk.

Progressisten

De radicale vleugel binnen de liberale partij in de 19e eeuw, voorstanders van sociale veranderingen en lekenonderwijs.

Lekenonderwijs

Onderwijs gescheiden van de kerk, gegeven door personen zonder religieuze achtergrond.

Politiek van l'effacement

De houding van de liberale partij tijdens de Koningskwestie, gericht op het bewaren van de monarchie en de nationale eenheid, ongeacht de persoon van de koning.

Schoolstrijd

De periode van levensbeschouwelijke conflicten in België over het onderwijs, voornamelijk tussen katholieken/christendemocraten en liberalen/socialisten.

Schoolpact

Een overeenkomst uit 1958 die een einde maakte aan de Schoolstrijd en de levensbeschouwelijke breuklijn op de achtergrond plaatste.

PVV (Partij voor Vrijheid en Vooruitgang)

De Vlaamse liberale partij opgericht in 1961.

PLP (Parti de la Liberté et du Progrès)

De Franstalige liberale partij opgericht in 1961.

Compromis van Luik

Een voorstel uit 1966 met betrekking tot de toevoeging van Voeren aan de provincie Luik, wat leidde tot communautaire spanningen binnen de partij.

Blauwe Leeuwen

Een eigen lijst gecreëerd door Vlamingen binnen de Brusselse Federatie na het verlaten van de federatie in 1969.

MR (Mouvement Réformateur)

De naam van de Franstalige liberale partij (een federatie van verschillende bewegingen) sinds 2002.

Radicaal liberalisme

Een ideologische stroming binnen de liberale partij in de jaren '80, gericht op fiscale sanering en het bekritiseren van zuilen en drukkingsgroepen.

Wafelijzerpolitiek

Een informele regel in de Belgische politiek waarbij investeringen of projecten in Vlaanderen en Wallonië in evenwicht werden gehouden.

Burgermanifest

Publicaties van Guy Verhofstadt over de kloof tussen burger en politiek en de noodzaak van politieke vernieuwing.

Zwarte Zondag

De parlementsverkiezingen van 24 november 1991, gekenmerkt door een grote winst voor Vlaams Blok en ROSSEM.

VLD (Vlaamse Liberalen en Democraten)

De opvolger van de PVV, opgericht in 1992 onder voorzitterschap van Guy Verhofstadt.

Paars-groene regering

Een Belgische regering bestaande uit socialisten, liberalen en ecologisten (1999-2003).

Open VLD

De nieuwe naam van de VLD sinds 2007.

Turteltaks

Een controversiële heffing voor elektriciteit, genoemd naar minister Annemie Turtelboom.

Dossier BHV

Een gevoelig dossier betreffende de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde, dat leidde tot de val van de regering in 2010.

Dossier Oosterweel

Een plan voor de verbetering van het verkeer rond Antwerpen, dat leidde tot interne conflicten binnen de VLD.