Fiszki: Rak jelita grubego | Quizlet

Epidemiologia raka jelita grubego

M:

- zachorowania 12.4% (3 miejsce)

- zgony 13,2% (2 miejsce)

K:

- zachorowania 9,6% (4 miejsce)

- zgony 11,8% (3 miejsce)

Patomorfologia raka jelita grubego

w większości gruczolakorak rozwijający się z polipa gruczołowego

stany przedrakowe:

nieswoiste zapalenia jelit, gruczolaki, FAP

Jaka jest najczęstsza lokalizacja raka jelita grubego

- odbytnica (30-50%),

- esica (15-20%),

- wstępnica (14%),

- okrężnica poprzeczna (9%),

- zstępnica (6%).

Uwaga - jak pytają, to czasami wszystko oprócz odbytnicy jest razem jako okrężnica, i wtedy najczęściej łącznie jest w okrężnicy

Gdzie najczęściej daje przerzuty rak jelita grubego

wątroba, potem płuca

Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka jelita grubego

- starszy wiek,

- mała aktywność fizyczna,

- papierosy, alkohol,

- dieta wysokotłuszczowa, dużo czerwonego mięsa,

- rak w krewnego I stopnia,

- polipy gruczołowe - 90% gruczolaków -> gruczolakorak,

- nieswoiste zapalenia jelit (WZJG, ChLC)

- zespoły genetyczne (Lyncha, FAP, młodzieńcza polipowatość, zespół Peutza-Jaghersa)

- pierwotnie stwardniejące zapalenie dróg żółciowych,

- akromegalia, cukrzyca.

**ASA i koksyby mają działanie protekcyjne**

Zespół Lyncha

kiedyś rodzinny niepolipowaty rak jelita grubego

Najczęstsza przyczyna uwarunkowana zespołem genetycznym

W rozpoznaniu kryteria amsterdamskie

zespół Lyncha I - tylko jelito grube

Oprócz tego predysponuje do nowotworów:

jelita cienkiego, żołądka, układu moczowego, endometrium, jajnika, trzustki, dróg żółciowych, OUN, skóry.

Objawy raka jelita grubego

charakterystyczne dla całego jelita:

- krew utajona w stolu,

- utrata masy ciała,

- ból brzucha,

- niedrożność.

dla lewej części jelita:

- świeża krew w stolcu,

- zmiana rytmu wypróżnień,

- ołówkowate stolce,

dla prawej części:

- niedokrwistość,

- wyczuwalny guz przez powłoki,

- brak apetytu.

Diagnostyka raka jelita grubego

Kolonoskopia

krew utajona w kale

niedokrwistość

wzrost stężenia antygenu rakowo-płodowego (CEA)

TK, MRI, USG do oceny przerzutów i rozległości

Badania przesiewowe raka jelita grubego

- od 50-65 rż - co 10 lat

- gdy krewny I stopnia z rakiem to od 40-49 lat - co 10 lat

- z zespołem Lyncha od 25-49 lat

- z FAP od 20-49 lat

skrining ma udowodnione znaczenie od 48rż kolo co 10 lat, a krew utajona co 2 lata

Diagnostyka różnicowa raka jelita grubego

- uchyłkowatość,

- owrzodzenie przez NLPZ,

- nieswoiste zapalenia jelit,

- hemoroidy,

- choroba zrostowa,

- inne nowotwory.

Leczenie raka jelita grubego

Leczenie operacyjne

Resekcja odcinka jelita z guzem + limfadenektomia.

Obszar resekcji zależy od lokalizacji

Subtotalna kolektomia gdy nowotwory synchroniczne, FAP, zespół Lyncha, raki metachroniczne, niedrożność.

Guzy T1 (podśluzowo) i T2 (do mięśniówki) można operować od razu, T3 to radiochemioterapia neoadjuwantowa lub sama chemia

Leczenie uzupełniające raka jelita grubego

rak okrężnicy - chemioterapia w raku okrężnicy i odbytnicy po potwierdzeniu przerzutów w węzłach chłonnych lub stwierdzeniu innych niekorzystnych czynników.

rak odbytnicy - chemioterapia ma ograniczoną wartość; radiochemioterapia w przypadku, gdy nie zastosowano przedoperacyjnej RTH i występują niekorzystne czynniki ryzyka.

w zaawansowanych paliatywnie i żeby zwiększyć długość życia

Monitorowanie po raku jelita grubego

- RTG, USG

- CEA - co 3-6m przez 3 lata, potem co 6-12m do 5 roku

- TK brzucha i klaty - co 6-12m przez 3 lata, potem co 12m do 5 roku

- kolo - do 6m po operacji, potem kolejne do roku po operacji, potem 4 i 9 lat po operacji