hoofdstuk 9: Heidegger, het zijn en het er-zijn

welk boek schreef Heidegger, en wat stond hierin ?

• "zijn en tijd"

• het was een poging om de gehele geschiedenis van de filosofie te herdenken en te deconstrueren

het boek "zijn en tijd" beïnvloedde 2 denkers, wie?

Husserl en Sartre

eigenlijk is "zijn en tijd" geen boek, maar waarom?

1. ze verliezen een thematische eenheid

2. beiden zijn te divers (vele boeken)

3. in de rapte geschreven want Heidegger had geld nodig

welke drie filosofen hebben geprobeerd een totaliserende uitleg van de geschiedenis van de wijsbegeerte te geven, en wie daarvan was de laatste?

Nietzche, Marx, Heidegger= laatste

wat is de drievoudige negatie?

poging van Marx, Nietzsche en Heidegger om aan te tonen dat de metafysica een vergissing is geweest die de menselijke natuur in gevaar bracht

wat zijn de drie centrale ideeën van de drievoudige negatie?

1. vatten de verleden tijd op in de vorm van een geschiedenis van de filosofie als een eenvormig continuüm van een grote vergissing

2. ze vatten hun respectieve tegenwoordige kijk op als een noodsituatie van vervreemding waar de werkelijkheid en de mogelijkheid van de menselijke natuur in gevaar zijn

3. elke filosoof richt zijn kritiek tot een specifiek tijdperk van de geschiedenis van de filosofie, zodat de drie kritieken het geheel van de westerse metafysica omvatten

welke tijdsperiode bekritiseerd Marx?

de moderne wijsbegeerte

welke tijdsperiode bekritiseerd Nietzsche?

de middeleeuwse filosofie

welke tijdsperiode bekritiseerd Heidegger?

de Griekse filosofie

wat is Heideggers destructie?

het is een poging om de metafysica af te breken

Vul aan: Husserl en Heidegger doen beiden ... onderzoek

fenomenologisch

bij wie hoort: "zijn fenomenologie richt zich op de kern van de metafysica & op de existentiële mogelijkheden voor de mens die elke metafysische interpretatie van het zijn afsluit"?

Heidegger

bij wie hoort: "zijn fenomenologie richt zich op de verhouding tussen de voorwetenschappelijke wereld en de wetenschappen die deze wereld op een wetenschappelijke manier hebben ontplooid"?

Husserl

wie was Husserl en wat vond hij over wetenschappelijke kennis?

• Joodse filosoof die zich later heeft bekeerd tot protestantisme

• geen Duitser, maar schreef in het Duits

• vond dat je moet terugkijken naar hoe de wereld echt is, niet laten beïnvloeden door wetenschappelijke kennis

Heidegger noemde de mens het "er-zijn" maar waarom?

• als je mens zegt= impliceert dat je er al alles over weet

• er-zijn= bestaan

beschrijf Heidegger

• noemde de mens het er-zijn

• zei dat de filosofen te veel weten

• was een nazi

• goede leerling maar slechte volgeling

wat zijn de drie vanzelfsprekende definities van de metafysica?

1. het zijn is het algemeenste begrip

2. het zijn is ondefinieerbaar

3. het zijn is het vanzelfsprekendste begrip

wat is Heideggers' kritiek op de definities van de metafysica?

1. het zijn is het meest donkere begrip

2. de ondefinieerbaarheid mag niet leiden tot het feit dat je niet verder mag zoeken

3. we gebruiken het zijn steeds als een vaag begrip

wat is da-sein?

er zijn/bevindelijkheid, hoe ik in de wereld en tijd besta

wat is "men" van Heidegger, waar lijkt het op?

men= idioot (Heraclitus)

• meest natuurlijke gedrag van mensen

• men komt altijd als eerst (opvoeding)

• er zijn geen problemen, men weet alles al

Heidegger noemt het men ook wel ...

oneigenlijkheid

wat is het tegenovergestelde van oneigenlijkheid?

authenticiteit

vul aan: "je kan nooit een ... hebben zonder ooit een ... te hebben, maar je kan wel een ... hebben zonder ooit een ... te hebben."

ik-men-men-ik

het ik van Heidegger verwijst naar iets anders dan het ik van Descartes & Kant, leg uit

• ik Heidegger → toestand binnen de wereld

• ik Kant en Descartes → toestand buiten de wereld

hoe kan ik van het men naar het ik gaan?

via een existentiële crisis

wat is de kritiek op Heidegger?

• onderschatting gemiddelde mens en klassendiscriminatie

• was een nazi

• praat over 2 soorten gedragingen ipv 2 soorten mensen

wat vond Heidegger van techniek?

• dat techniek ons leven bepaalt, we denken niet over techniek, maar door techniek.

• er is een vervreemding van de mens, door en in techniek

wat is de moderniteit?

• de drievoudige negatie die niet stopte en leidde tot wat men nu de moderniteit noemt.

• Heidegger was hiervan de laatste mislukte poging, en zo eindigde de moderniteit dus