Kaarten: Gedragsneurowetenschappen (B-KUL-P0M09A): hoofdstuk 11 | Quizlet

Wat zegt William James over emoties?

James meent dat de lichamelijke veranderingen eerst komen en dat de bewuste emotie pas later hieruit volgt. De lichamelijke veranderingen waar James naar verwijst, zijn onder meer fysiologische veranderingen (bijv. verhoogdt hartritme) of gzichtsuitdrukkingen en hij meent dat we zonder deze lichamelijke tekens geen emoties zouden bezitten. Hij meende dat emoties adaptieve waarde hebben om gepast te reageren op de omgeving.

Wat zegt Antonio Damasio over emoties?

Dat onze hersenen bevatten bepaalde actieprogramma's die ervoor zorgen (dus ook motiverend werken) dat we essentiële fysiologische behoeften vervullen (zoals eten, drinken, seks, ouderzorg, sociaal contact). Emoties die gepaard gaan met gevoelens (zoals afkeer, vrees, verdriet) zijn volgens hem eveneens hersenprogramma's die worden uitgelokt of beïnvloed door externe stimuli (waargenomen of herinnerd).

Wat doen emoties?

Ze helpen om ons gedrag aan te passen aan de omgeving, het in de juiste richting te sturen en ongemak of schade te voorkomen - ze zijn de beweegredenen van ons gedrag. Nauw verbonden met motivatie dus. (bijv. angst doet ons vluchten of bepaalde omgevingen mijden, terwijl we plaasten die positieve emoties uitlokken, net zullen opzoeken.)

Verbinding tussen cognities en emoties?

Emoties = gerelateerd aan gevoelens, cognities = gerelateerd aan kennis. Maar ze zijn niet noodzakelijk tegengesteld aan elkaar. Toch staan cognitieve overwegingen weliswaar weinig of niet in verband met onze emoties (bijv. we voelen ons soms angstig, daardoor geremd om in het openbaar te prate, hoewel we bessefn dat er ons niets kan overkomen, en het publiek slechts uit vrienden of goed menende collega's bestaat.)

Verschil tussen het begrip emoties in spreektaal en hersenwetenschappen?

Spreektaal: emoties = zowel het specifieke gedragspatroon als de gewaarwording die ermee gepaard gaat (gevoelens). In hersenwetenschappen = emoties en gevoelens als afzonderlijke fenomenen, die beginnen wanneer een object, omgeving of situatie een specifiek gedrag uitlokt. Emoties verwijzen naar de hersenprogramma's die worden getriggerd door objectieve of subjectieve waarnemingen.

Verschil tussen emoties en gevoelens voor de hersenwetenschappen?

Emoties = hersen/actieprogramma's getriggerd door objectieve of subjectieve waarnemingen en die sturen gedragingen, gelaats- of lichaamsexpressies en onvrijwillige fysiologische reacties (bijv. versneld hartritme, blozen, zweten). Gevoelens = percepties (bijv. vrees, dorst, schaamte, pijn) die gepaard (kunnen) gaan met de actieprogramma's.

Waarom hebben emoties een verband met homeostatische regelmechanismen?

Emoties helpen organismen aldus om snel en geautomatiseerd (voorgeprogrammeerd) te reageren en gevaren te omzeilen of kansen te benutten (utilize), vandaar hun verband met homeostatische mechanismen. Ze zijn dus niet het tegengesteld aan cognitie of redelijkheid, maar evolutionaire of biologische gezien evenzzer adaptief voor ons overleven en ons welzijn. (Bijv. bevreesd om in het openbaar te praten, belemmert ons professioneel functioneren, maar biologisch wel zinvol om beducht te zijn voor onbekende en dus mogelijk gevaarlijke plaatsen en ons onbeschermd en ongeremd voor een menigte mensen te begeven.) Ja maar toch moet je dat doen, want als je onderdanig blijft dan zal je meer kans dat mensen echte menigte zou zijn, bijv studies van bully's, die meer huilende kinderen pesteren. Stand up straight w/ your shoulders back.

Wat zijn de verschillende soorten van programma's en hun geassocieerd emoties?

1) Aversie of opwingind (eenvoudige programma's), 2) Angst, verdriet, verrassing, vreugde, walging, woede, enz. (complexe emotioneel programma's), 3) Schaamte, schuld, minachting, empathie en medelijden, bewondering (hypercomplexe programma's, verband houden met sociale emoties en gevoelens.)

Wat is een emotioneel-competente stimuli + wat volgt het?

Wat triggert emoties, die de uitvoering van het actieprogramma initiëren (bijv. wenen van een baby dat ouderzorg en -liefde uitlokt). De uitvoering van de actieprogramma's (emotie) wordt gevolg door de bewuste gevoelens, op voorwaarde dat de hersenstructuur een dergelijk bewustzijnsniveau toelaat (bijv. niet bij eenvoudige organismen, hoewel ze uiteraard wel emotionele programma's tonen).

Welke algemene rol heeft de hypothalamus (ivm. ganse limbisch systeem)?

Een soort interface tussen de hogere hersengebieden en de banen en kernen in de hersenstam (en verder afdalend naar het ruggenmerg) die instaan voor wekresponsen (arousal), autonome responsen (bijv. zweten, blozen, verhoogd hartritme) en beloning (als positieve beweegreden). Dus het aanstuurt de emotionele en gemotiveerde gedragingen tot en met typische responsen (zweten, haartslag,...)

Welke rol heeft de hyopthalamus ivm. de hypofyse?

Het stuurt de hormonale functies ervan, die verschillende lichaamsfuncties en homeostatische responsen controloren (zie eerder).

Welke rol heeft de hypothalamus ivm. emotionele gedragingen en responsen?

De hypothalamus stuurt gedragspatronen zoals eten, drinken of copulatie. Het is het centrum voor de aansturing van emotionele gedragingen en responsen, onder controle van de hogere centra van het limbisch systeem en de prefrontale cortex.

Wat is de mediale voorhesenbundel?

De belangrijkste verbinding tussen de hypothalamus, het limbisch systeem, de prefrontale cortex en de hersenstam.

Van wat bestaat het limbisch systeem?

Verschillende thalamische kernen, delen van de basale ganglia, de corpora mamillaria, de amygdala, de hippocampus en delen van de cingulate en parahippocampale cortex. Groofweg, situeert ze rond het diencephalon.

Wat doet het limbisch systeem?

Uitvoering van emotionele actieprogramma's.

Wat is, groofweg, de Amygdala?

Verschillende subcorticale kernen in de diepte van de temporale kwab.

Wat doet de Amygdala?

Het ontvangt multimodale, enkelvoudige of gecombineerde sensorische input vanuit meerdere zintuigen. Vervolgens zijn emotionele programma's aangestuurd (bijv. eten, drinken, angst, vrees). De amygdala speelt aldus een belangrijke rol in de expressie van bepaalde emoties.

Hoe zijn emotionele responsen gemoduleerd en gecontroleerd vanuit de prefrontale cortex?

De prefrontale cortex stuurt uitlopers naar de hypothalamus, de basale ganglia en de amygdala en naar de gebieden in de herstenstam die instaan voor arousal en beloning. De prefrontale cortex is dus het hogere controlecentrum van emoties door het doelgerichte aansturing van ons gedrag met gebruik van emotionele en cognitieve multimodale informatie. (vanuit verschillende andere associatieve hersengebieden: pariëtaal, temporaal, occipitaal).

Wat vertonen personen met schade aan de prefrontale cortex? (bijv. tgv ongeluk of neurodegeneratieve aandoening)

Emotionele vervlakking, apathie en motivationele defecten (bijv. libidoverlies of ongepast seksueel gedrag).

Welke delen van de hersenen staan in voor de herkenning van emoties bij anderen?

Verschillende delen van de frontale cortex. Staat ook in voor de bewuste gewaarwording van gevoelens (!! als aangetast, minder dan??) en de expressie van gevoelens en emoties via de initiatie en planning van emotionele actieprogramma's.

Wat zijn de twee systemen die dopaminerge input terugsturen naar de verschillende delen van de cerebrale cortex?

1) De mesolimbische connecties (vertrekken vanuit de hersenstam naar de limbische gebieden, bijv. cingulate cortex), 2) Het mesocorticale systeem (dopaminerge verbinding vanuit de hersenstam naar de orbitofrontale cortex).

Wat dient de terugkerende corticale input van dopaminerge kernen in de hersenstam voor?

Het is bepalend voor wekresponsen en emotionele reacties op bepaalde omgevingsstimuli (bijv. de stem van een geliefd persoon als trigger voor positieve emoties).

Mogelijke stoorniseen van de dopaminerge input?

Bij personen met schizofrenie leidt tot emotionele vervlakking. Het is ook de herhaaldelijke belonende werking van dit systeem dat ervoor zorgt dat bepaalde gedragingen een verslavend of obsessioneel karakter krijgen.

Wat maakt pijn unieke van andere somatosensorische gewaarwordingen?

Het heeft ook een gevoelsmatige of emotionele component. Pijnprikkels worden geprojecteerd naar de somatosensorische cortex, maar door aftakking naar de limbische gebieden krijgen pijnprikkels eveneens een negatief gevoelsmatige aspect.

Wat gebeurt tijdens een hartaanval of CO2 inhalatie?

Pijn is veroorzaakt door chemoreceptoren in de hersenstam, die de stijging van CO2 in het bloed registreren (acidosis) en vervolgens een angstrespons uitlokken.

Wat is angst?

De voorgeprogrammeerde respons op gevaarlijke of bedreigende situaties die gepaard gaat met fysiologische reacties en onbehaaglijke gevoelens.

Wat is vrees?

Eveneens als angst verwijst het naar gevoelens van onbehagen of angst, maar zonder aanwijsbare dreiging. (Als anticipatie op situaties die nog moeteken komen bijv. examproef).

Hoe is angst geactiveerd?

De amygdala activeert angst als het bedreigende signalen vanuit verschillende stimulusmodaliteiten ontvangt. Signalen met de geschikte hoedanigheid, intensiteit en context leiden tot activatie van bepaalde kernen in de hypothalamus en de hersenstam (met name de peri-aquaductale grijze stof). Deze kernen sturen de gepaste autonome en hormonale acties (bijv. vrijstelling van cortisol, stijging van het hartritme, veranderingen in gelaatsuitdrukking) die de emotionele toestand van angst bepalen.

Hoe is afkeer geactiveerd?

Het is een emotioneel programma dat instaat voor zelfbehoud en veiligheid, bepaalde stimuli activeren dit porgramma vanuit de voorste insulaire cortex. (De insula, bevindt zich in de diepte van de groeve van Sylvius).

Wat is walging/afkeer?

Acties die deel uitmaken van de emotie programma afkeer/walging, zoals typische gelaatsespressies en vermijdingsreponsen, met doel het contact met giftige stoffen of ziektekiemen te vermijden en eveneens anderen in de omgeving hiervoor te waarschuwen.

Wat is minachting? (contempt)

Het sociale equivalent van afkeer, waarbij bepaalde gedragingen of ideeën worden afgekeurde. (afwijzing van gedragingen die nadelig zijn voor de cohesie en de verstandhouding binnen een sociale groep, duidelijk adaptieve waarde voor een sociaal organisme, soms kan te ver gaan).

Wat doet de insula?

Het is waar de verschillende gevoelens worden gedifferentieerd. Het is geactiveerd tijdens de expressie van allerhande gevoelens, positieve of negatieve, eenvoudige of complexe.

Welke hersengebieden sturen basisgevoelens?

De hersenstam en andere lage hersengebieden. Deze basisgevoelens zorgen voor toenadering of vermijding.

Welke hersengebieden sturen complexe gevoelens?

Ze zijn afgeleid van dergelijke eenvoudige gevoelens, maar met tussenkomst van hogere corticale gebieden. Subcorticale gebieden sturen informatie over prikkels vanuit het lichaam (ingewanden en intern milieu- de zenuwkernen in de hersenstam integreren informatie over de actuele toestand van het lichaam) naar de insulaire cortex, waar de verschillende gevoelens worden gedifferentieerd.

Welke hersengebieden doen planning van toekomstige gedrag ivm. gevoelens integratie en grofweg hoe?

Hogere hersengebieden, die ook instaan voor de processen van bewustzijn en hogere cognitier, ze zorgen ervoor dat aspecten van het gevoelsproce worden opgeslagen in het geheugen en later kunnen worden gebruikt bij planning van gedrag en optimale besluitvorming.

Wat gebeurt voor personen met beschadiging van de insulaire cortex?

Ze zijn wel in staat om gevoelens te ervaren, maar hun gedrag wordt vooral nog geleid door eenvoudige gevoelens (honger, dorst, irritatie). Ze zijn gericht op onmiddelijk comfort en lijken niet in staat om complexe gevoelens te ervaren.

Wat is de Theory of Mind?

Het vermogen om zich een beeld te vormen van het perspectief van anderen - verschillend van het eigen perspectief en met het besef dat de eigen emoties en gevoelens niet altijd gedeeld worden door anderen.

Wat gebeurt als ik geconfronteerd ben met de problemen van anderen (bijv. het waarnemen van een ongeluk dat leidt tot lichamelijk letsel)?

De ventrale en mediale delen van de prefrontale cortex helpen om beleving van empatische gevoelens en medelijden, omdat er vanuit deze gebieden bepaalde gelaatsexpressies of helpende acties worden geïnitieerd (met tussenkomst van lagere hersengebieden). Rechtstreeks adaptief binnen de sociale groep, maar zorgen ook voor waardering en dankbaarheid naar de empatische persoon toe.

Empatische personen in samenleving?

Vaak bijzonder geapprecieerd binnen een groep of een samenleving en kunnen hierdoor een hog status verwerven (bijv. politieke leiders). Omgekeerd heeft opportunistische empathie een erg kwalijke sociale reputatie.

Welke systeem van neuronen speelt een belangrijke rol bij het inleven in de beweegredenen van andere personen?

Systeem van spiegelneuronen in de pariëtale en frontale cortex, geassocieerd met de dorsale informatiestroom en geactiveerd wanneer we bewegingen van andere personen waarnemen.

Wat gebeurt wanneer ik zie iemand een kopje opheffen ivm twee spiegelneuronen systemen?

1) De visuele informatie wordt gerapporteerd aan de occipitale cortex en verder verwerkt door de visuele en associatieve gebieden. 2) Spiegelneuronen in de inferieure pariëtale cortex worden geactiveerd wanneer we ons voorstellen dat we dezelfde beweging zouden maken, 3) terwijl spiegelneuronen in de frontale cortex ons doen begrijpen waarom die persoon de beweging in kwestie maakt.

Spiegelneuron systeem betrokken bij hersenaandoeningen?

Ja, diegene waar mensen minder goed in staat zijn het gedrag van anderen te begijren, bijv. autisme.

Wat bepaald en stuurt prosociaal gedrag?

De emotionele hersengebieden - empatische gevoelens zorgen er immers voor dat we ons moreel gedragen naar anderen toe en hen geen schade betrokkenen. Limbische gebieden zoals de amygdala en de anterieure cingulate cortex zorgen voor de regulatie en de expressie van dergelijke sociale emoties.

Twee neurale circuits die prosociale emoties aansturen?

1) Circuit voor verhoogde sociale gevoeligheid: connecties tussen de PFC (bijzonder het ventromediale deel, vmPFC) en het limbisch systeem (bijzonder de amygdala en de anterieure gyrus cinguli), serotonine speel een belangrijke rol. 2) Circuit voor stimulatie van prosociaal gedrag: connecties tussen de hypothalamus en de amygdala. Neuropeptiden oxytocine en vasopressine spelen een belangrijke rol.

Welke neuropeptiden bevorderen prosociale gevoelens en hoe krijgen deze emoties een lichamelijke component?

De neuropeptiden oxytocine en vasopressine bevorderen prosociale gedrag, bijv. empathie, generositeit, bezorgdheid. Projecties vanuit de amygdala via de hypothalamus naar de hersenstam zorgen ten slotte voor de autonome emotionele responsen, waardoor deze emoties een lichamelijke component krijgen (expressies, acties).

Hoe kan het dat mensen met spinale dwarslaesie nog steeds kunnen ejaculeren?

Mechanische ejaculatie is een autonome en reflexmatige aspect van copulatie die wordt aangestuurd door circuits in de hersentam en het ruggenmerg. Die mensen hebben geen meer connecties tussen de hogere gebieden van het CNS en de lagere delen van het ruggenmerg. Toch blijven de spinale reflexen verantwoordelijk voor ejaculatie intact.

Seksualiteit bij mensen?

Omvat emotionele, motivationele, opwinding, seksuele preferentie, vertrouwen en liefde, sociale interactie enz. Complexe emoties en gedragingen die bestaan uit verschillende componenten met verschillende drijfveren en besturingsmechanismen. Temporale associatiegebieden en vooral frontale cortex ook hier belangrijk om acties van lagergelegen hersengebieden te coördineren en te moduleren. Hypothalamus speelt centrale rol hierin als autonome en hormonale hub of interface. Mediale amygdala speelt ook in (voornamelijk mannelijke) seksuele responsen.

Meest consistente seksueel dimorfisme?

Gevonden in de hypothalamus: de suprachiasmatische kern (SCN) die een rol speelt in het bioritme en ook in de voortplantingscyclus is eerder langgerekt bij vrouwen en meer afgerond bij mannen. Daarnaast is het mediale preoptische gebied (mPOA) ongeveer dubbel zo groot en dubbel zoveel cellen te bevatten bij mannen als bij vrouwen. Dus veronderstelling is dat dit gebied eerder mannelijke responsen uitlokt.

Hoe zijn vrouwelijke responsen gestuurd?

Door een systeem dat bestaat uit de ventromediale hypothalamus in samenwerking met gebieden in de hersenstam. Tijdens hun ontwikkeling worden de hersenen onder involed van inwendige - bijv. hormonen - en externe factoren voorbestemd om min of meer consistente de ene of de andere respons uit te lokken.

Is de hersenen in absolute zin seksueel dimorf?

Nee, want de neurale circuits om mannelijke en vrouwelijke seksuele responsen te sturen aanwezig zijn bij beide geslachten. De specifieke seksuele responsen zijn wellicht het gevolg van een proces van activatie van sommige hersengebieden en inhibitie van andere. Bijv. de grotere mPOA van mannelijke hersenen zorgt niet zozeer voor exclusieve sturing van mannelijke copulatoire gedragingen, maar zal eerder zorgen dat dit proces van excitatie en inhibitie in mannelijke richting overhelt, en dus die responsen eerder uitvoeren, maar niet dat ze de emoties en gedraginen van andere geslacht helemaal niet kunnen vertonen.