Theorie respiratoir stelsel

-De ademhalingsfrequentie kan ... zijn

te traag (bradypnee) - te snel (tachypnee) - te groot (hyperpnee met te grote luchtverplaatsing) - te klein (hypopnee of een oppervlakkige ademhaling)

2 klinische ziektepatronen mogelijk bij restrictieve longziekten

acute restrictieve longziekten & chronische restrictieve longziekten

2 soorten isotopenonderzoek

perfusiescan en ventilatiescan

Acute bronchitis

Een ontsteking van de middelgrote luchtwegen, veroorzaakt door microorganismen die de luchtwegmucosa aantasten.

acute restrictieve longziekten

waarbij de diffuse alveolaire schade zeer snel ontstaat en vooral gepaard gaat met oedeem en exsudatie

afkorting COLD

chronic obstructive lung- diseases

afkorting COPD

chronic obstructive pulmonary disease

Allergische prikkels (specifieke prikkels)

bij inademing: (fecale producten van de) huisstofmijt, pollen, huidschilfers (epithelen van kat, hond, vogel, ...), schimmels (oude, vochtige muren), ...

Anti-inflammatoir (ontstekingsremming)

bijnierschorshormonen of glucocorticoïden verminderen de immuunreactie

Antracose (steenkool)

is een longaandoening die ontstaat bij mensen die werken met kolen, koolstof of roet)

ARDS

alveool inhoud = Acute (Adult) respiratory distress syndrome -> een pulmonale uiting van een systemische inflammatoire respons

arteriële hypercapnie

toegenomen PaCO2 of respiratoire acidose

Asbestose

Asbestose

Aspecifieke niet-allergische prikkels

verf, luchtvervuiling, roken (50% van de rokers bereikt het klinische emfyseemstadium = genetische predispositie !), stof, mist, aërosols, vochtigheid, koude lucht, hyperventilatie,... Het rookgedrag wordt uitgedrukt in aantal pakjaren (1 pakjaar -> uitdrukken hoeveel mensen roken)

Aspecifieke prikkels vermijden

Stoppen met roken -> bewezen effect op prognose

Aspiratiepneumonie

is het gevolg van inademing van maaginhoud (bv bij slikstoornissen of bij bewustzijnsdaling of narcose) en leidt vaak tot zeer uitgesproken longschade wat respiratoire insufficiëntie kan veroorzaken.

Astma

vooral allergsche prikkels

Astma bronchiale

Hier staat de wisselende bronchusvernauwing op de voorgrond door verkrampt samentrekken van de gladde spiercellen in de wand van de kleine luchtwegen (bronchospasme, bronchoconstrictie) als reactie op specifieke of aspecifieke prikkels: astma verloopt in tegenstelling tot COPD in aanvallen van benauwdheid met in tussentijd vrijwel klachtenvrije perioden.

astma bronchiale

status astmaticus (astma aanval stopt niet)

atarre of loopneus

te wijten aan verhoogde vochtproductie door de slijm producerende klieren

Atelectase

een aandoening waarbij (een deel van) de long geen lucht meer krijgt en daardoor samenvalt

Auscultatie

zelfde gekraak als je op sneeuw stapt -> bv bij longontsteking of vochtcollectie(als het bij beide longen kraakt)

B.A.L (afkorting)

Broncho alveolaire lavage

Bacteriële pneumonie

koorts, (diep) hoesten, purulent sputum, thoracale pijn bij het hoesten door pleuraprikkeling, oppervlakkige ademhaling en dyspnee. Neusvleugelen wordt enkel bij kinderen gezien. Soms is er tevens malaise, hoofdpijn, zweten, hemoptoë, cyanose, eetlustverlies en buikpijn

Bij centrale cyanose is er ook een belangrijke hypoxemie

deze kan veroorzaakt zijn door cardiale of pulmonale aandoeningen.

bij het minimale longembool

volgt volledige genezing met minimaal longweefselverlies.

Bij pleuritis exsudativa

dyspnee en prikkelhoest. ! Geen pijnlijk pleurawrijven want door het vocht raken de pleurabladen elkaar niet.

Bij pleuritis sicca

thoracale pijn , toenemend bij hoesten en diep inademen omdat de (geïnflammeerde ruwe) pleurabladen dan over elkaar wrijven.

bloedering of sanguinolent sputum

hemoptoë

Bloedgas-analyse

Hiermee kan men op arterieel bloed (A. Radialis, A. Femoralis) een gestoorde gasuitwisseling

Blue bloater

een ernstige hypoxemie aanwezig zijn zonder dat de patiënt klaagt over kortademigheid

Bronchiëtasiën

een zeldzame, chronische longziekte waarbij de bronchiën plaatselijk verwijd zijn en de wanden van de bronchiën ontstoken en geïrriteerd raken doordat bacteriën zich in het aanwezige slijm nestelen

bronchioli

de fijnste vertakkingen

Broncho alveolaire lavage

is een longspoeling via een bronchoscoop waarbij de longen gespoeld worden met een zoutwateroplossing.

broncho pneumonie

longontsteking die ontstaan is vanuit een luchtpijpvertakking (bronchus).

Bronchografie

o Kleurstof inademen -> foto maken -> stof in bloedvaten -> 2 vergelijken - RX of CT na inbrengen (meestal met een bronchoscoop) van een jodiumhoudende contrastvloeistof in de luchtpijp en de bronchi

Bronchoscopie

kijken door de luchtwegen naar de longen

bv silicose (zand) ( Diep in de longen kunnen de kwartsstofdeeltjes bindweefselvorming veroorzaken. Dat wordt longfibrose of ook wel stoflongen (of silicose) genoemd.)

CARA

chronische aspecifieke respiratoire aandoeningen

Carina

de splitsingsplaats of bifurcatie in de 2 hoofdbronchi of stambronchi.

Cartilago arytenoïdea

2 (piramidale) bekerkraakbeentjes, die met hun basis op de bovenrand van het zegel van het ringkraakbeen staan. Zij kunnen een glij- en een draaibeweging maken en zo de stemspleet (de ruimte tussen de stembanden en de bekerkraakbeentjes) openen en sluiten

Cartilago cricoïdea

ringkraakbeen, een ringvormig kraakbeenelement dat achteraan hoger is ('het zegel') en past in de open achterzijde van het schildkraakbeen

Cartilago thyroïdea

schildkraakbeen, het grootste kraakbeenelement van de larynx, dat via lange horens aan het tongbeen is bevestigd. Het vormt de voorwand (voorste punt = de adamsappel) en zijwanden van de larynx en blijft achteraan open.

cavitas pleuralis of pleuraholte

De smalle ruimte tussen beide pleurabladen

Cellulae ethmoïdalis

zeefbeencellen in os ethmoïdale

CFTR

cystic fibrosis transmembrane conductance regulator -> iets gaat fout met deze productie Iets mis met het zoutgehalte

Cheyne-Stoke-ademhaling

een vlugge ademhaling met een regelmatige opeenvolging van apnee, hypopnee, hyperpnee, hypopnee, apnee, hypopnee, hyperpnee, ...

Chronisch ARDS

wordt gekenmerkt door progressieve dyspnee, droge prikkelhoest, cyanose, evolutie naar alveolaire hypoventilatie en cor pulmonale. Bovendien kunnen symptomen aanwezig zijn van de onderliggende pathologie (huidklachten, gewrichtsklachten, ...)

chronische bronchitis

: Bronchopneumonie - longemfyseem en respiratoire insufficiëntie - ontaarding

Chronische bronchitis

staat de toegenomen slijmproductie door overgevoeligheid van de mucosa en chronisch contact met irritantia (roken !) op de voorgrond, waardoor ook een bronchusvernauwing veroorzaakt wordt. Naast de chronische klachten van dyspnee, hoesten en sputum opgeven kunnen ook acute exacerbaties (inflammaties) optreden.

Chylothorax

lymfevocht stapelt zich op in de pleuraholte ten gevolgen van bv een letsel v/d ductus thoracius

clubbing

Verdikken van de eindkoortje van de vingers (trommelstokvingers) en het bolworden van de nagels (horlogeglasnagels) bij chronische longaandoeningen met chronische hypoxemie en weefselhypoxie

Combinatiepreparaten

LABA + ICS = formoterol + budesonide (Symbicort®), salmeterol + fluticason (Seretide®), vilandaterol + fluticason (Relvar®)

community acquired pneumonia' (CAP)

Een pneumonie kan zich voordoen buiten het ziekenhuis of in de eerste 48 uur van een ziekenhuisopname (voor een niet-respiratoire aandoening) die wordt veroorzaakt door een virus of een Streptococcus pneumoniae

compressie-atelectase of longcollaps

b.v. compressie van longweefsel door externe druk bij acuut longoedeem door linker hartfalen; longemfyseem; status astmaticus; .

Conchae nasales

3 neusschelpen, die 3 neusgangen begrenzen

COPD

= COLD

COPD

Chronische bronchitis en Longemfyseem

COPD

vooral aspecifieke prikkels

Copnograaf

gebruikt de eigenschap dat CO2 infrarood licht absorbeert

cor pulmonale

rechter hartfalen door longprobleem hart mag niet groter zijn dan 50%

Cor pulmonale

rechterhart falen door longprobleem -> alle bloedvaten kapot, bloed kan -> vergroting van de spier (verdikt) -> vochtopstapelingen

crepitaties

barstende slijmbelletjes

crepitaties

krakende, knetterende of borrelende geluiden die tijdens het ademen worden gehoord

CT

computertomografie-scanning

Cyanose

blauw verkleuring van huid en slijmvliezen (centrale cyanose van gelaat, tong en lippen of perifere cyanose)

de bronchiaalboom

De 2 hoofdbronchi vertakken zich verder als de takken van een boom

De luchtweghyperreactiviteit wordt door 2 groepen prikkels (en vaak de combinatie van beiden) veroorzaakt

allergische prikkels en aspecifieke niet allergische prikkels

De pleura visceralis

bekleedt de 5 longkwabben (3 rechts, 2 links) afzonderlijk zodat zich tussen de kwabben spleten (fissuren) bevinden. Deze viscerale bekleding gaat dan via een omslagplooi over in de pleura pariëtalis, die tegen de binnenzijde van de thoraxholte ligt.

definitie meconiumileus

een neonatale darmobstructie met uitblijven van de eerste defecatie ('meconium') tot langer dan 24 uur na de geboorte omdat de zeer kleverige meconium niet spontaan passeert.

Delen v/h mediastinum

o Het mediastinum anterius (voorste) ligt tussen het sternum en het pericard en bevat het onderste deel van de thymus.

Demping

vocht -> je hoort minder goed het ademgeruis- bij pleurauitstorting

diffusie

goede gasuitwisseling over de alveolocapillaire membraan (opname van O2 in bloed en afgifte van koolzuurgas aan de buitenwereld)

diffusiecapaciteit

het vermogen van de zuurstof in de longblaasjes om het bloed te bereiken

Diffusiestoornissen

worden veroorzaakt dr aandoeningen die de structuur & de functie v/d alveocapillaire membraan veranderen en zo de gasuitwisseling belemmeren

Door adem geactiveerde dosisinhalator (BAMDI)

waarbij de dosis reproduceerbaar is maar geactiveerd wordt door de inhalatie van de patiënt

Door de hyperreactiviteit reageren de luchtwegen op verschillende prikkels met

spasme van de gladde spiercellen van vooral de kleine luchtpijptakken (bronchoconstrictie) - zwelling van de mucosa (oedeem en inflammatie) - extra slijmvorming (met gevaar van surinfectie) door de geprikkelde slijmklieren

Dosisaërosol (pMDI, pressurised Metered Dose Inhaler)

hierbij is er een reproduceerbare dosis onafhankelijk van de inspiratoire flow.

Droogpoederinhalator (DPI)

waarbij de effectiviteit van de inhalatie wel afhangt van de inspiratoire flow en van de turbulentie die veroorzaakt wordt door de intrinsieke weerstand van het device. Bij DPI's met lage weerstand is de inspiratoire flow belangrijk ; bij DPI's met gemiddelde weerstand speelt de inspiratoire flow geen rol.

dysfunctie van de ademhalingsspieren

b.v. spierziekten (spierdystrofie, myasthenia gravis, ...); neurologische aandoeningen (poliomyelitis anterior acuta, ...)

Dysphnee d'effort/ de repos

bij inspanning/ bij rust

Dyspnee

kortademigheid (het gevoel hebben dat je niet goed kan ademen)

Een ontstekingshaard met een verkazende necrose

'koud' abces = tuberkel.

Een papilloom

een goedaardige stembandepitheeltumor.

Eerste klachten copd

hoesten, sputumprodcutie, dyspnee d'effort

Endoscopische sinuschirurgie

is een procedure die wordt gebruikt om verstoppingen in de sinussen te verwijderen die pijn, drainage, infecties, verminderde ademhaling of reukverlies veroorzaken.

Epiglottis

strotklep, een soepel kraakbeenplaatje (elastisch kraakbeen) aan de ingang van de larynx

Expiratoire dyspinee

onderste luchtwegen

Expiratoire stridor

bij astma (spieren helemaal in de luchtwegen die moeten werken -> moet normaal nie)

Exsudatieve fase

accumuleert het vocht

extrinsieke allergische alveolitis (->ontsteking van de longblaasjes door een allergische reactie op bepaalde stoffen)

fases Pleura empyeem

• Exsudatieve fase: accumuleert het vocht Fibrinopurulente fase: ontstaan er binnen de pusophoping pockets met fibrinogene schotten Organiserende : kan er compressie van longweefsel optreden door verlittekening van de pleuraholte.

Fibreuze pleuritis (droog)

is lastig want pleurabladen schuren over mekaar

Fibrinopurulente fase

ontstaan er binnen de pusophoping pockets met fibrinogene schotten

Functies larynx

het vormen van de stem, verslikken beletten zodat voedsel tijdens het slikken niet in de trachea terechtkomt

geen ademhaling

apnee

geforceerde uitademing te laten doen na maximale inspiratie.

gestoorde functie van het ademcentrum

b.v. bloeding in de medulla oblongata (verlengde merg), neurologische aandoeningen (hersenstamaantasting); geneesmiddelenintoxicatie (sedativa, narcotische analgetica)

Hemothorax

er zit bloed in de pleuraholte (bloed stolt dus niet goed) meestal door thoraxtrauma -> pleura bladen kunnen kleven(= fibrose)