Młoda Polska - Sprawdzian

Ramy czasowe Młodej Polski

1890–1918

Inne nazwy Młodej Polski

modernizm, neoromantyzm, fin de siècle

Znaczenie określenia „fin de siècle”

koniec wieku, poczucie schyłku i kryzysu cywilizacji

Hasło epoki Młodej Polski

sztuka dla sztuki

Geneza nazwy „Młoda Polska”

od cyklu artykułów Artura Górskiego z 1898 roku

Stosunek do pozytywizmu

sprzeciw wobec racjonalizmu i kultu nauki

Główne nastroje epoki

pesymizm, dekadencja, niepokój, zmęczenie światem

Dekadentyzm

postawa rezygnacji, zniechęcenia i przekonania o upadku świata

Hasło dekadentyzmu

„Nie warto żyć”

Neoromantyzm

powrót do emocji, duchowości i indywidualizmu romantycznego

Modernizm

dążenie do nowoczesności, oryginalności i niezależności sztuki

Filozofia Schopenhauera

życie to cierpienie, światem rządzi ślepa wola

Filozofia Nietzschego

kult siły i jednostki, idea nadczłowieka

Filozofia Bergsona

intuicja ważniejsza od rozumu, życie to nieustanny pęd

Filozofia Freuda

człowiekiem rządzą nieświadome popędy i emocje

Wspólny motyw filozofii epoki

sprzeczność między rozumem a duchowością

Stosunek do religii

od buntu i zwątpienia po mistycyzm i potrzebę wiary

Człowiek w Młodej Polsce

istota zagubiona, wrażliwa, samotna i szukająca sensu

Artysta w Młodej Polsce

jednostka wyjątkowa, niezrozumiana, tworząca dla samej sztuki

Hasło Przybyszewskiego „sztuka dla sztuki”

sztuka nie służy celom społecznym ani moralnym

Kult artysty

artysta jako prorok, kapłan lub nadczłowiek

Postawa estetyzmu

życie traktowane jak dzieło sztuki

Postawa buntu

sprzeciw wobec mieszczaństwa, materializmu i moralności

Postawa nihilizmu

przekonanie o bezsensie istnienia i wartości

Postawa mistycyzmu

poszukiwanie sensu w duchowości, naturze i wierze

Postawa erotyzmu

fascynacja zmysłowością i cielesnością człowieka

Główne kierunki artystyczne epoki

symbolizm, impresjonizm, ekspresjonizm, naturalizm, secesja

Symbolizm

ukazywanie idei i emocji poprzez symbole i metafory

Impresjonizm

oddawanie nastrojów i ulotnych wrażeń

Ekspresjonizm

silne emocje, niepokój, deformacja rzeczywistości

Naturalizm

wierne i brutalne przedstawienie życia

Secesja

styl w sztuce o falistych liniach i dekoracyjnych formach

Cechy poezji Młodej Polski

nastrojowość, symbolika, subiektywność, muzyczność

Cechy prozy Młodej Polski

realizm psychologiczny, refleksyjność, opis nastrojów

Tematyka sztuki epoki

życie wewnętrzne człowieka, natura, miłość, śmierć, Bóg

Nastrój epoki

melancholia, tęsknota, poczucie kryzysu wartości

Stosunek do natury

natura jako odbicie uczuć i symbol sił duchowych

Kult młodości

młodość jako czas buntu i twórczej siły

Motyw śmierci

fascynacja przemijaniem i zniszczeniem

Motyw snu i marzenia

granica między rzeczywistością a wyobraźnią

Motyw wsi

idealizacja prostego życia i kontaktu z naturą

Motyw artysty

samotny twórca, niezrozumiany przez społeczeństwo

Stosunek do miasta

miasto jako symbol nowoczesności i zepsucia

Nowy sposób postrzegania sztuki

sztuka ma wyrażać duszę, nie rzeczywistość

Cel sztuki w modernizmie

wyrażenie przeżyć, emocji, intuicji artysty

Wpływ filozofii na sztukę

artyści przejmują temat cierpienia, niepokoju, duchowości

Rola muzyki w poezji

tworzenie nastroju i rytmu, połączenie słowa z dźwiękiem

Pojęcie synestezji

łączenie wrażeń z różnych zmysłów (np. słuchu i wzroku)

Rola symbolu w sztuce

pozwala mówić o tym, co niewyrażalne słowami

Znaczenie Młodej Polski

przygotowała grunt pod odzyskanie niepodległości i nowoczesną kulturę