De Middeleeuwen

Geef de verschillende muzikale vormen binnen de Gregoriaanse muziek.

• Syllabisch zingen: Elke lettergreep krijgt een noot.

• Melismatisch zingen: Meerdere noten op één lettergreep, waarbij de nadruk ligt op de schoonheid van de muziek.

• Antifonen en responsoria: Complimenten voor andere liturgische gezangen die in de dienst plaatsvinden en de diepgang van de muzikale praktijk vergroten.

Som de verschillende genres van het Gregoriaans op.

• Psalmodie

• Responsoria

• Alleluja

• Communio

• Introitus

• Antifoon

• Ordinarium Missae

• Hymnen

Wat is een psalmodie?

geestelijke oefening (door vooral monniken) met als bedoeling om God te dienen/bij God te zijn op elk moment van de dag → continu gebed: boek psalmen van voor naar achteren doornemen en dan herbeginnen

Leg de term ‘ordinarium missae’ uit.

de vaste gezangen van de mis die tijdens elke mis worden gezongen, ongeacht het tijdstip van het liturgische jaar. (5 teksten: Kyrie, gloria, credo, sanctus, agnus dei, kunnen altijd gebruikt worden)

Vanaf de 11de eeuw is er meer ruimte voor creativiteit. Welke latere ontwikkelingen ontstaan in deze periode binnen het Gregoriaans?

• Sequens: associeert op het eerste gehoor niet met het Gregoriaans, een gezang dat toegevoegd wordt aan een alleluja (vaak toont het een soort lokale creativiteit, vb: ‘Victimae paschali laudes’)

• Trope: een toevoeging aan het standaard Gregoriaans (heel breed, kan vanalles zijn) ; het kan variëren van een nieuwe melodie tot tekstuele veranderingen, waarbij vaak gespeeld wordt met de thematiek van het oorspronkelijke gezang.

Hoe kan men binnen de meerstemmige muziek harmonia cultiveren in samenklanken?

• 1) theoretische selectie van soorten samenklanken: welke klanken kan je überhaupt combineren? Welke noten als je ze samen doet klinken klinken goed of niet goed? (de selectie die de middeleeuwers gaan maken is gebaseerd op de theorie van Pythagoras)

  2) uitwerking van regels voor hun opeenvolging:

  vermijden van de parallelle stemvoering en het handhaven van een duidelijke hiërarchie tussen de stemmen, zodat elke melodische lijn zijn eigen identiteit behoudt.

  3) Notatie van ritme (controle over de tijdsduur):

  Als je met meerdere mensen tegelijk zingt, moet iedereen weten wanneer die van noot moet veranderen. Je moet een duidelijk beeld hebben van hoe de muziek zich in de tijd afspeelt.

Wat is het verschil tussen ‘Vox principales’ en ‘Vox organalis’?

• Vox principalis (hoofdstem, het Gregoriaans zoals het gewoon is)

• Vox organalis (de stem die erbij klinkt, de stem die men erbij gaat zingen, versierende stem)

Geef de 2 types stemvoering + betekenis.

• Organum= de stemmen zijn niet ritmisch gelijk, vox principalis in de onderstem steken (uitgelengd) + daarboven de vox organalis → omgekeerd

• Discantus= noot tegen noot, samenklanken die op elke lettergreep van de tekst mee veranderen (gelijkblijvend ritme)