układ moczowy

z czego zbudowany jest uk. moczowy(wydalniczy)?

-nerki
-moczowód
-pęcherz
-cewka

co wydalają nerki?

końcowe, głównie azotowe, produkty przemiany materii jak również toksyny i leki

jaką równowagę utrzymują nerki?

równowagę osmotyczną organizmu (regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej)

dzięki jakim procesom nerki pełnią swoje funkcje?

na drodze:
-filtracji krwi
-resorpcji
-wydzielania wody, drobnych cząsteczek(peptydów, aminokwasów, glukozy) i jonów (Na+, Cl-,Ca2+, PO-)

w jaki sposób nerki wpływają na ciśnienie krwi?

poprzez sekrecje reniny (RAA, układ renina-angiotensyna-aldosteron)

W jaki sposób nerki pełnią funkcje dokrewną?

poprzez wydzielanie erytropoetyny i prostaglandyny

w jaki sposób nerki biorą udział w regulacji metabolizmu?

poprzez aktywacje pochodnych wit. D

Do czego służą moczowód, pęcherz moczowy i cewka?

do odprowadzania, magazynowania i wydalania moczu przez organizm

gdzie leżą nerki?

na tylnej ścianie jamy brzucha po obu stronach kręgosłupa poniżej otrzewnej

co pokrywa pojedynczą nerke?

łącznotkankowa torebka włóknista, za zew. której jest warstwa tk. tłuszczowej (torebka tłuszczowa)

co to wnęka nerki?

jej zwrócona dośrodkowo powierzchnia, która jest miejscem wejścia do nerki tętnic, wyjścia żył i moczowodu

co to zatoka nerkowa?

przestrzeń prowadząca do wnętrza nerki, ograniczona przez miąższ nerki

co zawiera zatoka nerkowa?

miedniczkę nerkową

do uchodzi do miedniczki nerkowej?

2 lub 3 kielichy nerkowe większe

do uchodzi do kielichów nerkowych większych?

kielichy nerkowe mniejsze

co wpukla się do każdego kielicha nerkowego

brodawka nerkowa

jakie dwie strefy widać na przekroju nerki?

-korę (ciemniejsza)
-rdzeń (jaśniejszy)

z czego zbudowany jest rdzeń nerki?

z piramid nerkowych-jej szeroka podstawa graniczy z korą, a wierzchołek jest zakończony brodawką nerkowa

co tworzą słupy nerkowe?

pasma kory wnikające do rdzenia między piramidami

co tworzy promienie rdzenne?

pasma istoty rdzennej wnikające od podstaw piramid do części korowej

co stanowi tzw. część promienną kory nerki?

suma promieni rdzennych

co to labirynt nerki?

obszar kory nerki pomiędzy promieniami rdzennymi utworzony z licznych kanalików o krętym przebiegu oraz ciałek nerkowych

co budują labirynty nerki?

tzw. część skłębioną kory nerki

z czego wynikają nie mające odniesienia anatomicznego określenia używane w topografii nerki "płat" i "płacik nerkowy"?

rozwoju nerki i sposoby jej unaczynienia

co stanowi płat nerki?

obszar miąższu nerki złożony z piramidy nerkowej i przylegającej do niej kory

co stanowi płacik nerki?

to obszar kory nerki obejmujący jeden promień rdzenny oraz przylegające do niego po obu stronach labirynty nerki

z czym ma ścisły związek budowa i funkcja nerki?

z jej unaczynieniem

co świadczy o istotności przepływu krwi przez nerki?

fakt, że obie nerki przyjmują ok. 25% objętości wyrzutowej krwi->przez jedną nerkę przepływa ok. 1,2l krwi na minute

z czego składa się system unaczynienia tętniczego nerki?8

1. t. nerkowa
2. tt. międzypłatowe
3. tt. łukowate, tętniczki proste prawdziwe
4. tt. międzypłacikowe->tętniczki doprowadzjące
5. kłębek naczyniowy
   6.tętniczka odprowadzająca
   7.sieć naczyń włosowatych tętniczo-tętniczych (sieć dziwna)
6. tętniczki proste rzekome

skąd się bierze i na co rozwidla t. nerkowa?

to odgałęzienie aorty brzusznej. wchodzi do wnęki nerki->rozwidla się na dwie gałęzie:górną i dolna, z których każda rozszczepia się dalej na kilka tętnic między płatowych

gdzie wnikają tętnice międzypłatowe?

w miąższ nerki i biegną między piramidami->dochodzą do granicy rdzenia z korą, gdzie rozwidlają się na tętnice łukowate przebiegające równolegle do powierzchni nerki

co odchodzi od tętnic łukowatych?

-prostopadle w głąb kory tętnice międzypłacikowe
-w kierunku rdzenia tętniczki proste prawdziwe

gdzie dochodzą tętnice międzypłacikowe?

pod torebkę nerkową, gdzie każda z nich formuje gwiaździste tętniczki podtorebkowe i splot naczyń włosowatych

co tworzą tętnice międzypłacikowe w obszarze kory nerki?

szereg prostopadłych odgałęzień, czyli tętniczek doprowadzających

gdzie wnikają tętniczki doprowadzające?

do ciałek nerkowych na biegunie naczyniowym

z czego formuje się kłębek naczyniowy?

z niezależnej sieci naczyń włosowatych wytworzonych przez każde z 5 odgałęzień tętniczki doprowadzającej, która rozdziela się w ciałku nerkowym

w co zlewają się naczynia włosowate kłębka naczyniowego?

w tętniczkę odprowadzającą (odpuszcza ona ciałko nerkowe na biegunie naczyniowym)

jaka sieć wytwarza się w obrębie ciałka nerkowego?

sieć naczyń włosowatych tętniczo-tętniczych =sieć dziwna

na co w obszarze kory rozszczepia się tętniczka odprowadzająca po opuszczeniu ciałka nerkowego?

na wtórną sieć naczyń włosowatych oplatających kanaliki nerkowe

jaki jest przebieg tętniczki odprowadzającej ciałka nerkowego umieszczonej GŁĘBOKO na obszarze kory (ciałka przyrdzeniowe)?

naczynia te wnikają jako tętniczki proste rzekome do rdzenia gdzie rozgałęziają się na naczynia włosowate oplatające kanaliki nerkowe w części rdzennej

jakie systemy naczyń włosowatych występują w miąższu nerki?

1. tworzący kłębek naczyniowy(miejsce filtracji krwi)
2. tworzący sploty okołokanalikowe i uczestniczący w wymianie gazowej i metabolicznej nerki

co odzwierciedla struktura unaczynienia żylnego nerki?

unaczynienie tętnicze, ale nie posiada odpowiednika naczyń kłębka

Co zbiera się w żyłach gwiaździstych?

krew pod torebką nerki. te żyły łączą się tworząc żyły międzypłacikowe

co robią żyły międzypłacikowe?

prowadzą krew z kory nerki oraz żyłki proste zbierające krew z rdzenia uchodzącą do żył łukowatych

w co zlewają się żyły łukowate?

w biegnące między piramidami żyły międzypłatowe. one łączą się we wnęce nerki w żyłę nerkową opuszczającą nerke

z miliona jakich kanalików zbudowana jest każda nerka?

kanalików moczotwórczych - są jednostką strukturalno-funkcjonalną i składają się z 2 elementów o różnym pochodzeniu:
-nerfon
-cewka zbiorcza

co wchodzi w skład nefronu?

ciałko nerkowe i kanaliki nefronu:
-kanalik proksymalny
-pętle nefronu
-kanalik dystalny

co to ciałko nerkowe?

kulista struktura w obecna w korze nerki. ma biegun naczyniowy i biegun kanalikowy

co dochodzi do bieguna naczyniowego ciałka nerkowego?

tętniczka doprowadzająca i wychodzi t. odprowadzająca

co bierze swój początek na biegunie kanalikowym ciałka nerkowego?

system kanalików nerkowych

z czego zbudowane jest ciałko nerkowe?

kłębka naczyniowego(Malpighiego)
torebki Bowmana/kłębka

co stanowi torebka kłębka?

rozszerzony początkowy odcinek nefronu. składa się z blaszki ściennej i trzewnej oddzielonych przestrzenią moczową

co buduje blaszkę ścienną torebki kłębka?

nabłonek jednowarstwowy płaski, który spoczywa na grubej błonie podstawnej otaczającej ciałko nerkowe

co buduje blaszkę trzewną torebki kłębka?

wysoko wyspecjalizowane kom. nabłonka nazywane (przez wypustki) PODOCYTAMI. blaszka ta przylega do naczyń włosowatych kłębka naczyniowego

na czym spoczywają wypustki podocytów?

na wyjątkowo grubej błonie podstawnej,która jest wytworem podocytów i komórek śródbłonka

co się dzieje z nabłonkiem blaszki ściennej na biegunach?

-na b. naczyniowym przechodzi on w nabłonek blaszki trzewnej
-na biegunie kanalikowym w nabłonek początkowego odcinka kanalików(kanalik kręty proksymalny)

co to przestrzeń moczowa?

miejsce gromadzenia się przesączu krwi=moczu pierwotnego skąd spływa on do systemu kanalików nerkowych. przestrzeń moczowa ograniczona jest przez obie blaszki torebki bowmana

co buduje kłębek naczyniowy?

liczne pętle naczyń włosowatych (śródbłonek typu okienkowego). te pętle podtrzymują system komórek i substancji poza komórkowej nazwany MEZANGIUM ŚRÓDKŁĘBKOWYM

co to bariera filtracyjna kłębka?

to bariera pomiędzy krwią wpływającą do nerki, a przestrzenią moczową

jakie elementy składają się na barierę filtracyjną kłębka?3

1. komórki śródbłonka naczyń włosowatych kłębka naczyniowego(tworzy je płaska blaszka cytoplazmatyczna z licznymi okienkami ok. 70nm)
2. błona podstawna kłębka
3. warstwa podocytów

jaka jest błona podstawna kłębka?

wyjątkowo gruba. (310-350nm). jest wspólna dla podocytów i kom. śródbłonka. zbudowana jest z 3 warstw utworzonych głównie z kolagenu IV( który formuje włóknistą sieć zatrzymującą duże cząsteczki przenikające z krwi) a także fibronektyny, lamininy i siarczanu heparanu

jakie warstwy ma błona postawna kłębka?

1. blaszka jasna wew -granicząca z kom. śródbłonka. jasna elektronowo.
2. blaszka ciemna - elektronowo gęsta
   3.blaszka jasna zew. - granicząca z podocytami elektronowo jasna

co posiadają blaszki jasne błony podstawnej kłębka?

ujemnie naładowane polianionowe obszary zapobiegające przechodzeniu przez barierę cząsteczek naładowanych dodatnio niezależnie od wielkości

jaką budowę mają podocyty?

centralna część kom. zawierająca jądro (ciało kom) wypukla się do przestrzeni moczowej natomiast od ciała kom. w kierunku błony podstawnej odchodzi kilka grubych wypustek (I rzędu). one biegnąc ku dołowy rozdzielają się na szereg mniejszych wypustek (II rzędu)

jak określane są najmniejsze z wypustek podocytów?

nóżki podocytarne. spoczywają na błonie podstawej (30-60nm od siebie) i tworzą sito filtracyjne

w co zaopatrzone są wypustki podocytów?

w liczne filamenty aktynowe, a ich powierzchnia w grubą warstwę glikokalisku

co to przestrzeń podpodocytarna?

to przestrzeń między błoną podstawną, a podocytami. łączy się z przestrzenią moczową.

co jest rozpięte między nóżkami podocytarnymi?

delikatna błonka filtracyjna zawierająca nefrynę - białko wiążące się z filamentami aktynowymi wypustek przez białko CD2AP

co stanowi ostatnią barierę dla cząsteczek przechodzących przez okienko śródbłonka i błonę podstawną?

nefryna

co powstaje w wyniku filtracji osocza krwi?

mocz pierwotny, zbliżony składem do osocza, ale nie ma związków wielkocząstekczowych pow. 58kD ani silnie dodatnio naładowanych cząsteczek(niezależnie od wielkości)

Co znajduje się w moczu pierwotnym?8

-aminokwasy
-cukry proste
-mocznik
-kwas moczowy
-kreatynina
-fosforany
-jony
-peptydy i drobnocząsteczkowe białka

od czego zależy intensywność filtracji w ciałku nerkowym?

od ciśnienia krwi w tętniczkach doprowadzających i od ciśnienia moczu pierwotnego w przestrzeni moczowej

z czego składa się mezangium śródkłębuszkowe?

-komórek mezangium
-macierzy mezangialnej

jak zbudowane są komórki mezangialne?

mają liczne wypustki penetrujące macierz mezangialną i przypominają budową perycyty. w cytoplazmie wypustek obecne są liczne filamenty aktynowe i miozyna typu I

co indukuje skurcz komórek mezangialnych w warunkach eksperymentalnych?

angiotensyna II

co stanowi macierz mezangielną?

amorficzna substancja pozakomórkowa wytwarzana przez komórki mezagium. przylega ona do ściany naczyń włosowatych kłębka na obszarach na których nie występują podocyty i wykazuje ciągłość z blaszką jasną wewnętrzną błony podstawnej kłębka

jaką funkcje pełni mezangium?

podporową w stosunku do naczyń włosowatych kłębka, a ponadto dzięki zdolności skurczu reguluje przepływ krwi przez te naczynia. uczesniczy też w oczyszczaniu i odnowie błony podstawnej poprzez syntezę jej składników oraz fagocytozę złogów makrocząsteczek wraz z kompleksami immunologicznymi

co wydzielają komórki mezangium?

-prostaglandyny
-endoteliny -regulujące skurcz tętniczek doprowadzających jak również odprowadzających ciałka nerkowego

ultraprzesącz kłębuszkowy=?

mocz pierwotny

gdzie kieruje się mocz pierwotny?

opuszcza przestrzeń moczową i dostaje się do systemu kanalików nerkowych

gdzie umieszczone są części kręte kanalików?

w bliskim sąsiedztwie ciałek nerkowych rozmieszczonych po obu stronach tętnicy między płacikowej

gdzie przebiegają części proste kanalików (wliczając w to części korowe odcinki cewki zbiorczej)?

przebiegają w promieniach rdzennych

na jakie odcinki dzieli się kanalik nefronu?3

-kanalik proksymalny
-pętla nefronu
-kanalik dystalny

Inaczej ultraprzesącz komórkowy

mocz pierwotny

Co stanowi ściana kanalika proksymalnego

bezpośrednie przedłużenie nabłonka blaszki ściennej torebki kłębka

Z czego zbudowana jest ściana kanalika proksymalnego?

• z nabłonka jednowarstwowego sześciennego
  -lub niskiego walcowatwgo

Jaki kształt na przekroju poprzecznym mają komórki kanalika proksymalnego?

kształt piramidalny i ściśle do siebie przylegają

Dlaczego komórki kanalika proksymalnego ściśle do siebie przylegają?

uniemożliwiają dyfuzję substancji przestrzeniami międzykomórkowymi, za co odpowiedzialne są liczne połączenia zamykające

Co znajduje się w centralnej i szczytowej części komórki kanalika proksymalnego?

w centralnej: pęcherzykowate jądro
w szczytowej: dobrze rozwinięty rąbek szczoteczkowy, utworzony z licznych i gęsto upakowanych mikrokosmków pokrytych pokrytych grubą warstwą glikokaliksu

z czego utworzony jest rąbek szczoteczkowy komórki kanalika proksymalnego?

z licznych i gęsto upakowanych mikrokosmków pokrytych pokrytych grubą warstwą glikokaliksu

co znajduje się w rąbku szczoteczkowym kanalika proksymalnego?

-szereg enzymów (ATP-az, esteraz, fosforaz) związanych z hydrolizą i transportem wchłanianych substancji

Co znajduje się u podstawy mikrokosmków rąbka szczoteczkowego kanalika proksymalnego?

-wgłębienia błony komórkowej
-liczne pęcherzyki fagocytarne
-wakuole
-lizosomy

Na czym spoczywają komórki kanalika proksymalnego?

na błonie podstawnej będącej przedłużeniem błony podstawnej komórki kłębka

co stanowi błona podstawna komórki kanalika proksymalnego?

przedłużenie błony podstawnej komórki kłębka

co znajduje się w pobliżu błony podstawnej komórki kanalika proksymalnego?

naczynia włosowate ze śródbłonkiem okienkowym, do których transportowane są wchłonięte substancje

Co posiadają podstawne części komórek kanalika proksymalnego?

głębokie wpuklenia błony komórkowej wraz z błoną podstawną
Wpukleniom towarzyszą liczne mitochondria dostarczające energii do transportu

Co towarzyszy wpukleniom części komórek kanalika proksymalnego?

liczne mitochondria dostarczające energii do transportu

Co w mikroskopie daje pofałdowana błona komórkowa przypodstawnej części komórek kanalika proksymalnego? i liczne mitochondria?

charakterystyczny obraz prążkowania przypodstawnego

Jak zmienia się w dalszej, prostej części kanalik proksymalny w miarę zbliżania się do pętli nefronu? (5)

1) nabłonek kanalika staje się niższy
2) mikrokosmki stają się krótsze i mniej liczne
3) pofałdowania przypodstawne stają się płytsze
4) zmniejsza się liczba mitochondriów
5) zmniejsza się liczba lizosomów

Co stanowi kanalik proksymalny?

odcinek nefronu wyspecjalizowany w ekstensywnej resorpcji składników moczu pierwotnego, w wyniku której następuje modyfikacja jego składu oraz zmniejszenie objętości o około 85%