Module 3: ethiek

ethiek

de studie naar goed en slecht. Stelt vragen zoals ‘zijn deze menselijke handelingen goed of fout?’,’waarom zijn deze handelingen goed of fout?’, ‘wat moet een mens doen om goed te handelen?’

esthetiek

de studie van de schoonheid, stelt vragens als ‘wat is schoonheid?’,’welke zaken zijn mooi en welke zijn lelijk?’, ‘is dit een artistiek goed werk?’ ‘op basis waarvan kunnen we bepalen of iets mooi is of niet?’

Hume’s visie over ethiek en esthetiek

een kunstwerk dat onethische ideeën belichaamt en overbrengt, is een (artistiek) slecht kunstwerk.

Benadrukt het concept van moralisme

Descriptieve vragen

deze vragen gaan over hoe dingen zijn en proberen feiten en verbanden te begrijpen. Ze richten zich op wat mensen ervaren en doen, zonder te zeggen of het goed of slecht (oordelen) is.

Het gaat erom te beschrijven hoe onze ethische oordelen onze esthetische ervaringen beïnvloeden.

normatieve vragen

deze vragen gaan over hoe dingen zouden moeten zijn en wat moreel juist of fout is. Ze stellen ethische eisen aan onze esthetische reacties.

Deze vragen evalueren of onze reacties op kunst moreel verantwoord zijn.

5 belangrijke manieren waar ethische vragen kunnen ontstaan

ethische kwesties ‘buiten’ het kunstwerk, intenties van de kunstenaar, de omstandigheden waarin het werk werd gemaakt, perspectief dat het kunstwerk presenteert, hoe de kunst daarna wordt ‘gebruikt’

autonomisme

stelt dat ethische en artistieke waarde van een kunstwerk onafhankelijk van elkaar zijn

radicaal autonomisme

stelt dat kunst alleen beoordeeld moet worden op esthetische kwaliteiten, zonder rekening te houden met ethische aspecten.

‘kunst omwille van kunst’ of ‘l’art pour l’art’

gematigd autonomisme

volgens deze visie blijven ethische en esthetische waarden gescheiden, hoewel morele aspecten een rol kunnen spelen in kunst. Een kunstwerk kan morele gebreken hebben, maar nog steeds artistiek waardevol zijn

moralisme

stelt dat de ethsiche kwaliteiten van een kunstwerk invloed hebben op de artistieke waarde

radicaal moralisme

stelt dat de esthetische waarde volledig wordt bepaald door de morele waarde. Een kunstwerk dat moreel slecht is, kan niet artistiek waardevol zijn.

gematigd moralisme

volgens deze positie kunnen ethische aspecten de artistieke waarde beïnvloeden maar niet volledig bepalen. Morele gebreken kunnen een kunstwerk deels minder waardevol maken.

immoralisme

onethische aspecten van een kunstwerk kunnen bijdragen aan de artistieke waarde.

bv een kunstwerk kan immorele conflicten oproepen, wat zorgt voor meer betrokkenheid en diepgang