Prawo Międzynarodowe Publiczne – Flashcards

Flashcards with key vocabulary terms and definitions from public international law. These should be helpful in preparing for the upcoming exam.

Prawo międzynarodowe publiczne

Zespół norm regulujących stosunki między państwami oraz organizacjami międzynarodowymi i innymi uczestnikami stosunków międzynarodowych mającymi zdolność do działania w takich stosunkach.

Cechy charakterystyczne prawa międzynarodowego publicznego

Mała liczba członków, zasada równości, niski stopień zorganizowania wewnętrznego, brak ustawodawcy, brak zorganizowanego aparatu przymusu, brak obowiązkowego sądownictwa.

Społeczność międzynarodowa

Mała liczba członków, zasada równości, niski stopień zorganizowania wewnętrznego, brak ustawodawcy, brak zorganizowanego aparatu przymusu, brak obowiązkowego sądownictwa.

Konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969 r. – zakres podmiotowy

Dotyczy traktatów między państwami. Nie stosuje się do traktatów między państwami a organizacjami międzynarodowymi, ani między organizacjami międzynarodowymi.

Konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969 r. – zakres przedmiotowy

Reguluje zawarcie traktatów, wejście w życie traktatów, stosowanie i interpretację traktatów, poprawki i zmiany traktatów, nieważność, wygaśnięcie i zawieszenie stosowania traktatów, skutki naruszenia prawa międzynarodowego przy zawieraniu traktatu.

Pacta sunt servanda

Traktaty muszą być wykonywane w dobrej wierze.

Normy ius cogens

Bezwzględnie wiążące normy prawa międzynarodowego; traktat sprzeczny z normą ius cogens jest nieważny.

Umowa międzynarodowa (definicja)

Międzynarodowe porozumienie między państwami, zawarte w formie pisemnej i regulowane przez prawo międzynarodowe, niezależnie od tego, czy jest ujęte w jednym dokumencie, czy w dwóch lub więcej, i bez względu na jego szczególna nazwę.

Rodzaje umów międzynarodowych (ze względu na liczbę stron)

Dwustronne (bilateralne), wielostronne (powszechne i regionalne), zamknięte, otwarte warunkowo, otwarte bezwarunkowo.

Rodzaje umów międzynarodowych (ze względu na tryb)

Prosty (dochodzi do skutku poprzez podpisanie, wymiana not), złożony (charakter bardzo uroczysty, zawarta procedura ratyfikacji lub zatwierdzenia), główne, wykonawcze (zawierane w celu realizacji postanowień umowy głównej).

Rodzaje umów międzynarodowych (ze względu na treść)

Polityczne, gospodarcze, społeczno-kulturalne, terminowe, bezterminowe, państwowe, rządowe, resortowe.

Klauzula wzajemności

Traktowanie obywateli (osób prawnych, statków, towarów) układającej się drugiej strony w taki sam sposób, w jaki jej obywatele (osoby prawne itd.) są traktowani przez to państwo.

Klauzula narodowa

Traktowanie obywateli itd. drugiej strony tak, jak traktuje własnych obywateli itd. (nie obejmuje nigdy praw politycznych).

Klauzula największego uprzywilejowania

Przyznanie drugiej stronie praw i przywilejów, które zostały lub zostaną przyznane w przyszłości jakiemukolwiek państwu trzeciemu (stosowana w umowach handlowych, nawigacyjnych i konsularnych).

Pełnomocnictwo (definicja)

Dokument wystawiony przez kompetentną władzę państwową, wyznaczający pewną osobę lub osoby do reprezentowania państwa w negocjowaniu, przyjęciu lub ustalaniu autentycznego tekstu traktatu, w wyrażeniu zgody państwa na związanie się traktatem lub dokonywaniu jakiejkolwiek innej czynności związanej z traktatem.

Sposoby wyrażenia zgody na związanie traktatem

Podpisanie, wymiana dokumentów stanowiących traktat, ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie albo w jakikolwiek inny uzgodniony sposób.

Ratyfikacja traktatu

Najbardziej uroczysta forma wyrażenia zgody na związanie się traktatem; przysługuje głowie państwa.

Zastrzeżenie do traktatu (definicja)

Jednostronne oświadczenie, jakkolwiek byłoby ono sformułowane lub nazwane, złożone przez państwo przy podpisaniu, ratyfikacji, przyjęciu, zatwierdzeniu lub przystąpieniu do traktatu, mocą którego zmierza ono do wykluczenia lub modyfikacji skutku prawnego pewnych postanowień traktatu w ich zastosowaniu do tego państwa.

Zakres terytorialny stosowania traktatu

Obszar geograficzny, na którym traktat jest obowiązujący i stosowany przez państwo będące stroną traktatu.

Zasada identyczności państwa

Państwo zachowuje swoją tożsamość prawnomiędzynarodową, niezależnie od zmian, które mogą w nim zachodzić (np. zmiana ustroju, rządu, konstytucji, nazwy).

Zasada ciągłości państwa

Państwo trwa jako podmiot prawa międzynarodowego, mimo poważnych zmian wewnętrznych lub zewnętrznych, tak długo, jak nie nastąpi jego rozpad, nie zostanie włączone do innego państwa, nie przestanie istnieć jako organizacja suwerenna.

Podmiotowość organizacji międzynarodowych

Zdolność działania w płaszczyźnie międzynarodowej, do nabywania praw i zaciągania obowiązków międzynarodowych.

Zakon Maltański (definicja)

Katolicki zakon rycerski, który powstał w XI wieku. Obecnie jego siedziba znajduje się w Rzymie.

Zwierzchnictwo terytorialne

Forma wykonywania przez państwo suwerenności na swoim terytorium; obejmuje władzę polegającą na sprawowaniu wszystkich działań i funkcji właściwych państwu oraz zapobieganiu wykonywania analogicznych działań ze strony innych podmiotów.

Rzeka międzynarodowa

Rzeki przepływające przez terytorium co najmniej dwóch państw ważne, by była to rzeka żeglowna mająca ujście do morza, na której obowiązywałaby swoboda żeglugi dla statków wszystkich państw.

Prawo legacji

Prawo wysyłania własnych (czynne prawo legacji) i przyjmowania obcych przedstawicieli dyplomatycznych (bierne prawo legacji); ustanawianie stosunków dyplomatycznych następuje na podstawie wzajemnego porozumienia.

Przywileje i immunitety dyplomatyczne

Oparte częściowo na teorii funkcjonalnej (zapewnienie możliwości wykonywania zadań), a częściowo na teorii reprezentacji (reprezentowanie państwa).

Ekstradycja

Wydanie podejrzanego lub przestępcy państwu, któremu przysługuje w stosunku do niego jurysdykcja karna, w celu osądzenia lub wykonania orzeczonej już kary.

Pojęcie konfliktu zbrojnego

Obejmuje nie tylko przypadki starcia się dwóch lub więcej zbrojnych przeciwników, ale także akcje zbrojne, które nie napotykają zbrojnego oporu (np. interwencje zbrojne).

Prawo przeciwwojenne (ius contra bellum)

Gałąź prawa międzynarodowego publicznego, która reguluje dopuszczalność użycia siły zbrojnej w stosunkach międzynarodowych i zakazuje wojny jako sposobu rozwiązywania sporów.

Dobre usługi i pośrednictwo

Procedura pomocnicza, która ułatwia rokowania bezpośrednie między stronami i nawiązuje je w razie ich zerwania

Delegacja Państw

Uczestniczą w nim przedstawiciele wszystkich państw członkowskich; każde państwo może posiadać nie więcej niż 5 przedstawicieli.

Zasada Proporcjonalności

Powinny państwa przestrzegać prawa wojennego tylko w zakresie w jakim nie koliduje z koniecznością wojskową, gdyż “konieczność nie zna nakazów”.