Kaarten: Menselijke biologie en ziekteleer H6 NEDERLANDS | Quizlet

Bloedsomloop

Het bloed, het hart en de bloedvaten

Cellulaire componenten of gevormde elementen

Componenten afkomstig van stamcellen

Stamcellen

Cellen die zich ons hele leven herhaaldelijk delen en ze produceren voortdurend onrijpe bloedcellen - deze ontwikkelen zich tot bloedplaatjes, rode bloedcellen en witte bloedcellen

RBC

Afkorting rode bloedcellen

WBC

Afkorting witte bloedcellen

Vloeibare componenten

Bloedplasma

Centrifuge

Een snel roterend apparaat dat zwaartekracht nabootst en vergroot

Plasma

Lichtgele vloeistof die het transportmedium voor bloedcellen en bloedplaatjes is

Plasma-eiwitten

Grootste groep van opgeloste stoffen in plasma

Albuminen

Plasma-eiwitten die de juiste waterbalans tussen bloed en interstitiële vloeistof bewaren en binden aan bepaalde moleculen en geneesmiddelen en helpen bij transport in het bloed, wordt geproduceerd in de lever

Globulinen (alfa, betha en gamma)

Plasma-eiwitten die de rol hebben van transporteren van verschillende stoffen in het bloed

Lipoproteïnen

Binding van bethamolecule met een vetmolecule, zoals cholesterol

Gammaglobulinen

Globulinen die beschermen tegen infecties en ziektes

LDL's

Slechte cholesterol

HDL's

Goede cholesterol

Stollingseiwitten

Plasma-eiwitten die een belangrijke rol hebben in het proces van bloedstolling

Elektrolyten of ionen

Natrium en kalium, controle van de celfunctie en celvolume

Hormonen

Chemische boodschapperstoffen van endocrien systeem, ze transporteren informatie door heel het lichaam

Voedingsstoffen

Koolhydraten, aminozuren, vitamines en andere stoffen - geabsorbeerd uit spijsverteringskanaal of geproduceerd door metabolische reacties in cellen

Afvalproducten

Kooldioxide, ureum en melkzuur

Gassen

Zuurstof (nodig voor stofwisseling) en koolstofdioxide (afvalproduct van stofwisseling)

Rode bloedcellen of erythocyten

Meest voorkomende bloedcellen, ze transporteren zuurstof en koolstofdioxide, geeft bloed rode kleur en maakt het stroperig

Hemoglobine

Zuurstofbindend eiwit in rode bloedcellen

Oxyhemoglobine

Hemoglobine waaraan 4 zuurstofmoleculen bevestigd zijn, felrode kleur

Deoxyhemoglobine

Hemoglobine dat zuurstof heeft afgegeven, donkerpaarse kleur

Hematocriet

Percentage van rode bloedcellen (RBC) in het lichaam

Polycytemie

Aandoening van beenmerg die wordt gekenmerkt door een overproductie van rode bloedcellen

Monocyten

Grootste witte bloedcellen

Macrofagen

Afleiding van monocyten die oude en beschadigde bloedcellen vernietigen in lever en milt

Fagocytose

Proces waarbij macrofagen de rode bloedcel omringen, verzwelgen en verteren

Bilirubine

Gelig pigment

Geelzucht

Ziekte wanneer bilirubine niet op de juiste manier in de gal wordt afgescheiden of door toename van snelheid van RBC-afbraak: huid, slijmvliezen en wit van ogen worden geelachtig

Erythropoëtine

Hormoon dat de aanmaak van rode bloedcellen bevordert

Witte bloedcellen of leukocyten

Minst voorkomende bloedcellen, groter en diverser van structuur en functie dan RBC, doorschijnende kleur, cruciale rol bij verdediging tegen ziektes en letsels

Granulocyten

Granulaire leukocyten

Agranulocyten

Agranulaire leukocyten

Histamine

Stof die ontstekingsreactie op gang brengt

Antilichamen

Gespecialiseerde eiwitten die zich verdedigen tegen micro-organismen en andere vreemde indringers

Megakarocyten

Grote cellen die zijn afgeleid van stamcellen uit het beenmerg

Homeostase

Het natuurlijk proces van het stoppen van de bloedstroom of het verlies van bloed, het verloopt in 3 fasen

Spasmen

Intense samentrekkingen die de vaten vernauwen

Coagulatie

Andere naam voor bloedstolling

Bloedstolling

Reeks chemische reacties die uiteindelijk een netwerk van eiwitvezels in het bloed produceren

Hemofilie A

Aandoening waarbij er een eiwit mist dat bekend staat als stollingsfactor VIII - bij doorbroken bloedvat stolt het bloed langzaam of helemaal niet

Antigen

Een 'niet-zelf' celeiwit dat het immuunsysteem van een organisme stimuleert om het organisme te verdedigen

Antilichaam

Een tegengesteld eiwit, geproduceerd door lymfocyten en deel van plasma-eiwitten die gammaglobines genoemd worden

Agglutinatie

Samenklontering

Rh-factor

Ander antigen op het oppervlakte van RBC en ook belangrijk bij bloedtransfusies

Cross-matching

Test om zeker te zijn dat bloed overeenkomt

Mononucleosis

Besmettelijke infectie van lymfocyten in het bloed en lymfeweefsels veroorzaakt door het Epstein-Barr-virus (verwant van het virus dat herpes veroorzaakt)

Bloedvergiftiging (septicemia)

Ziekte waarbij bacteriën doordringen tot het bloed en snel vermenigvuldigen: kunnen zelf giftig zijn of giftige chemicaliën afscheiden bij processen van metabolisme = bacteriële infectie van het bloed

Bloedarmoede

Vermindering van zuurstoftransporterend vermogen van bloed

Hemorragische anemie

Bloedarmoede door bloedverlies (hemorrhage)

Pernicieuze anemie

Bloedarmoede door een te lage inname aan vitamine B12 (is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen)

Hermolytische anemie

Bloedarmoede door scheuren (lysis) of vroege vernietiging van rode bloedcellen door sikkelcelanemie of door parasiet die malaria veroorzaakt

Sikkelcelanemie

Erfelijke aandoening waarbij de RBC een abnormale sikkelcelvorm aannemen bij zuurstoftekort - zijn hierdoor beschadigd en worden door lichaam vernietigd

Leukemie

Een van de vele soorten bloedkanker

Proliferatie

De snelle vermenigvuldiging van cellen

Acute leukemie

Zeer snel ontwikkelende vorm van leukemie

Chronische leukemie

Langzamere ontwikkelende vorm van leukemie

Mutatie

Verandering in de genetische structuur

Multipel myeloom

Vorm van kanker waarbij abnormale plasmacellen in het beenmerg een ongecontroleerde deling ondergaan

Plasmacel

Lymfocyt die verantwoordelijk is voor het maken van een specifiek antilichaam

Trombocytopenie

Vermindering van het aantal bloedplaatjes in bloed