nederlands

spreekwoorden

Beter een vogel in de hand, dan tien in de lucht

Je kunt beter tevreden zijn met wat je hebt, dan dat je risico's neemt voor meer en uiteindelijk met niets eindigt.

Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel

Als degene die de 'baas' is (vader/moeder) van huis is, kunnen de achterblijvers (kinderen) doen wat ze zelf willen.

De appel valt niet ver van de boom

Een kind lijkt op zijn vader/moeder en neemt zijn/haar gewoonten over.

Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten

Wanneer je keuzes maakt die achteraf niet verstandig blijken, zijn de consequenties voor eigen rekening.

Een goed begin is het halve werk

Met een goede start leg je de basis voor een goed resultaat.

Het is water naar de zee dragen

Je steekt tijd en energie in iets wat eigenlijk geen zin heeft.

Wie wind zaait, zal storm oogsten

Wie iets verkeerd doet, zal hier de gevolgen van ondervinden.

De aanhouder wint

Wie doorzet zal uiteindelijk toch succes behalen.

Waar rook is, is vuur

In ieder gerucht schuilt een kern van waarheid.

Het gras is groener bij de buren

Bij een ander is het beter dan thuis.

De laatste loodjes wegen het zwaarst

Naarmate het proces vordert, wordt het werk steeds moeilijker.

Gooi nooit oude schoenen weg voordat je nieuwe hebt

Doe geen afstand van iets voordat je iets beters gevonden hebt.

De beste stuurlui staan aan wal

Mensen die geen verantwoordelijkheden hebben, kunnen makkelijk kritiek leveren op de mensen die dit wel hebben.

Oost west, thuis best

Waar je ook bent, thuis is het altijd het fijnst.

Wie niet waagt, die niet wint

Wanneer je iets niet probeert, weet je zeker dat je geen succes boekt.

Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig

Mensen die vlug van begrip zijn begrijpen vaak snel wat er bedoeld wordt, zelfs als er maar weinig woorden gebruikt worden.

Een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen

Iemand gaat niet snel een tweede keer de fout in, want mensen leren van de fouten die ze maken.

De ene hand wast de andere

Samenwerking is nodig om vooruitgang te boeken.

Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel

De waarheid komt altijd boven water.

Wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht

Wie slecht over een ander spreekt, spreekt slecht over zichzelf.

Haastige spoed is zelden goed

Wanneer je iets (te) snel doet, is de kans een stuk groter dat je fouten maakt.

Oude koeien uit de sloot halen

Terugkomen op dingen uit een (ver) verleden die al zijn opgelost en waar niemand meer last van heeft.

Wie de schoen past, trekke hem aan

Als iets op jou van toepassing is, moet je dit accepteren en de consequenties aanvaarden.

De hond in de pot vinden

Te laat komen voor het eten, waardoor alles al op is.

Door de bomen het bos niet meer zien

Geen overzicht meer hebben op het geheel, doordat je afgeleid wordt door details of een grote hoeveelheid aan informatie.

Iemand in de kou laten staan

Iemand aan zijn lot overlaten en hem/haar niet helpen als hij/zij hulp nodig heeft.

Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten

Iemand denkt op dezelfde manier over zichzelf als hij over anderen denkt.

Een speld in een hooiberg zoeken

Iets zoeken wat vrijwel onmogelijk te vinden is.

Over smaak valt niet te twisten

Iedereen heeft een andere smaak en het heeft geen zin om hierover te discussiëren.

Met een schone lei beginnen

Fouten en/of problemen achter je laten en een nieuwe start maken.

Het is een gebed zonder eind

Een probleem dat alsmaar opnieuw opduikt en waar geen oplossing voor is.

Geen nieuws is goed nieuws

Zolang je niets over iets of iemand hoort, mag je aannemen dat het goed gaat.

Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald

Het is beter om vroegtijdig met iets te stoppen en opnieuw te beginnen, dan doorgaan tot het helemaal verkeerd gaat.

Het mes snijdt aan twee kanten

Twee partijen ondervinden voordeel van iets.

De waarheid komt altijd boven water

Op den duur komt de waarheid altijd aan het licht.

De tering naar de nering zetten

Niet meer uitgeven dan er binnenkomt.

Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd

Als je de kleine dingen in het leven niet waardeert, ben je iets groters niet waard.

Wie het laatst lacht, lacht het best

De persoon die uiteindelijk het beste uit de strijd komt, is de winnaar.

In het land der blinden is éénoog koning

Als je (iets) meer kennis en/of vaardigheden hebt dan andere mensen in een groep, is het relatief makkelijk om een invloedrijke positie in te nemen.

Het paard achter de wagen spannen

Iets verkeerd aanpakken of iets doen wat geen zin heeft.

Een druppel op een gloeiende plaat

Een kleine inspanning of verandering heeft weinig tot geen effect op een groot probleem.

Mosterd na de maaltijd

Te laat actie ondernemen, waardoor het geen zin meer heeft om iets te zeggen of te doen.

Een mens lijdt het meest door het lijden dat hij vreest

De dingen die in de toekomst gebeuren zijn vaak minder erg of hebben minder impact dan je op voorhand verwacht had.

Van het concert des levens krijgt niemand een program

Niemand kan voorspellen hoe het leven verloopt.

Je moet het ijzer smeden als het heet is

Krijg je de kans om iets te doen? Doe het dan direct, want voor je het weet is het te laat.

Wie zijn eigen nest bevuilt, moet erin liggen

Wie iets verkeerd doet, moet hiermee leren omgaan en de gevolgen accepteren.

Wie de bal kaatst, kan hem terugverwachten

Wanneer je iets bij een ander doet, kun je verwachten dat hij/zij dit vroeg of laat ook bij jou doet.

Achter de wolken schijnt de zon

Na slechte tijden volgen vaak betere tijden.

Het bloed kruipt waar het niet gaan kan

Wie iets heel graag wil doen, vindt altijd een manier om dit te doen.

Ieder huisje heeft zijn kruisje

Achter elke voordeur is wel iets aan de hand.

de kogel is door de kerk

De beslissing is eindelijk genomen

iets onder de knie hebben

Iets goed beheersen of begrijpen

het loopt uit de hand

De situatie wordt oncontroleerbaar

door de mand vallen

Ontmaskerd worden; betrapt worden op een leugen of fout

een kat in de zak kopen

Iets kopen dat achteraf een miskoop blijkt te zijn

op de hoogte zijn

Goed geïnformeerd zijn

de draad weer oppakken

Na een onderbreking ergens weer mee doorgaan

de spijker op zijn kop slaan

Precies zeggen waar het op staat

een oogje in het zeil houden

Iets of iemand goed in de gaten houden

twee vliegen in één klap slaan

Twee voordelen behalen met één handeling

spijkers op laag water zoeken

Zoeken naar kleinigheden, zeuren over details

met de deur in huis vallen

Meteen ter zake komen, zonder inleiding

een storm in een glas water

Veel ophef over iets kleins

iets uit je duim zuigen

Iets verzinnen dat niet waar is

op eieren lopen

Voorzichtig moeten zijn in wat je zegt of doet

voor een bubbeltje op de eerste rang willen zitten

Het beste willen, zonder er veel voor te betalen

hoge bomen vangen veel wind

Mensen in belangrijke posities krijgen veel kritiek

het hek is van de dam

De controle is weg; alles loopt uit de hand

ergens geen touw aan vast kunnen knopen

Er helemaal niets van begrijpen

water bij de wijn doen

Een compromis sluiten; je eisen matigen

verschil tussen spreekwoorden en gezegdes (1)

spreekwoorden zijn hele zinnen en gezegdes zijn een gedeelte van een zin

verschil tussen spreekwoorden en gezegdes (2)

spreekwoorden kunnen niet veranderd worden en gezegdes wel

verschil tussen spreekwoorden en gezegdes (3)

spreekwoorden bevatten en wijsheid en gezegdes in principe niet