Chemia leków_wykładówka 2

Żeby to był prezent na święta i się powtórzyło

• Lek powodujący blok depolaryzacji,

• spazmolityk,

• zwiotczający mięśnie szkieletowe,

• działanie obwodowe

Suxamethonii chloridum- Chlorsuccillin

🔹 Faza I – blok depolaryzacyjny

• Lek wiąże się z receptorem Nm.

• Otwiera kanały sodowe → napływ Na⁺ → depolaryzacja.

• Powoduje krótkie skurcze mięśni (fascykulacje).

• Błona pozostaje zdepolaryzowana → brak kolejnych impulsów → zwiotczenie.

🔹 Faza II – blok typu niedepolaryzacyjnego

• Po długotrwałym działaniu receptory stają się desensytyzowane.

• Błona nie reaguje na dalsze bodźce – mimo że repolaryzacja zaszła.

• Przypomina działanie leków takich jak rokuronium.

• Przeciwhistaminowy

• inhibitor PAF

• pochodna oksepiny

Rupatadinum- Rupafin

8-chloro-6,11-dihydro-11-[1-(5-metylo-3- pirydyno)-metylo-4-piperydylideno]-benzo[5,6]cyklohepta[1,2-b]pirydyna

1. Antagonista receptora histaminowego H₁ (blokada H₁R)

• Działa konkurencyjnie wobec histaminy.

• Blokuje receptory H₁ w komórkach efektorowych (głównie w skórze, błonach śluzowych, naczyniach krwionośnych).

• Powoduje: zmniejszenie świądu, kichania, łzawienia, redukcję obrzęku i przekrwienia, zahamowanie reakcji alergicznej typu I.

2. Antagonista receptora PAF (Platelet-Activating Factor)

• Rupatadyna hamuje działanie czynnika aktywującego płytki (PAF).

• To unikalne działanie zmniejsza:

  • aktywację komórek tucznych,

  • uwalnianie cytokin prozapalnych,

  • migrację leukocytów i naciek zapalny.

• Ma to znaczenie szczególnie w przewlekłych stanach alergicznych, np. pokrzywce idiopatycznej czy alergicznym nieżycie nosa.

• Spazmolityk

• pochodna indolu

• związany z PDE-5

TADALAFILUM- Cialis, Tadalafil Maxon

6-(1,3-Benzodioksol-5-ylo)-2-metylo-2,3,6,7,12,12a-heksahydro-pirazyn[1',2':1,6]piryd[3,4-b]indol-1,4-dion

1. Fizjologia: rola cGMP

• W reakcji na bodźce seksualne:

  • Uwalniany jest tlenek azotu (NO) w ciałach jamistych prącia.

  • NO aktywuje cyklazę guanylową → powstaje cGMP (cykliczny GMP).

  • cGMP powoduje:

    • rozkurcz mięśni gładkich naczyń → rozszerzenie naczyń → ↑ napływu krwi → erekcja.

2. Rola PDE-5

• Enzym PDE-5 (fosfodiesteraza typu 5) rozkłada cGMP → 5'-GMP

• To kończy sygnał → naczynia się zwężają → erekcja zanika

3. Działanie tadalafilu

• Tadalafil blokuje enzym PDE-5 w sposób selektywny i odwracalny

• Skutek:

  • ⛔ Zahamowanie degradacji cGMP

  • ⬆ Wzrost i przedłużenie stężenia cGMP w komórkach mięśni gładkich naczyń

  • ➡ Dłuższy rozkurcz naczyń krwionośnych

  • ➡ Ułatwienie i przedłużenie erekcji (tylko przy stymulacji seksualnej!)

Lek działający zarówno przeciw arytmicznie jak i znieczulająco

Lidocainum- Lidocaine

2-(dietyloamino)-N-(2,6-dimetylofenylo)acetamid

1. Wnikanie do neuronu

• Lidokaina to zasada słaba (pKa ≈ 7,9) – tylko forma niezjonizowana (lipofilna) przechodzi przez błonę komórkową neuronu.

• W cytoplazmie ulega protonacji → aktywną formą jest kation (forma zjonizowana).

2. Blokowanie kanału sodowego (Nav1.x)

• Zjonizowana lidokaina wiąże się z wewnętrzną częścią kanału sodowego (od strony cytoplazmy).

• Zamyka kanał w fazie jego otwarcia lub inaktywacji → zablokowanie napływu Na⁺.

3. Efekt fizjologiczny

• Brak depolaryzacji → brak potencjału czynnościowego → utrata czucia bólu, temperatury, dotyku, ruchu (w tej kolejności, w zależności od dawki i typu włókien nerwowych).

II. DZIAŁANIE PRZECIWARYTMICZNE

1. Cel: kanały sodowe w kardiomiocytach (Nav1.5)

• Działa głównie na włókna Purkinjego i komórki mięśnia komór.

• Wiąże się preferencyjnie z kanałami otwartymi lub inaktywowanymi → efekt zależny od rytmu (tzw. use-dependent block – silniejszy przy szybszym rytmie serca).

2. Wpływ na potencjał czynnościowy

• Hamuje fazę 0 (szybki napływ Na⁺) → spowalnia depolaryzację komórek.

• Skraca repolaryzację (działanie w fazie 3) przez pośredni wpływ na K⁺ i Ca²⁺.

• Nie wpływa znacząco na przewodzenie przedsionkowe ani zatokowe – dlatego działa głównie na arytmie komorowe, nie nadkomorowe.

SAR przeciwhistaminowe 1 generacji

Szkielet 2-aromatyczny:

• Dwa pierścienie aromatyczne (najczęściej fenylowe lub heterocykliczne)

• Połączone z atomem azotu przez 2–3-węglowy łańcuch

• Mostek łańcuchowy (2–3 atomy C) – warunkuje odpowiedni rozstaw między grupami aromatycznymi i aminową (optymalne wiązanie z receptorem H₁).

• Atom centralny X:

  • Może być eterem (O), aminą (N), siarką (S), węglem sp³ – wpływa na aktywność, lipofilność i właściwości sedacyjne.

• Amina trzeciorzędowa lub czwartorzędowa – istotna dla powinowactwa do receptora i działania antagonistycznego.

• Cząsteczki lipofilne, małe, bez ładunku → dobrze przenikają do OUN → działanie uspokajające

SAR leki przeciwhistaminowe 2 generacji

1. Większe, bardziej polaryzowane cząsteczki – zmniejszona penetracja OUN (brak sedacji)

2. Obecność ugrupowań polarnych – np. grupa karboksylowa w cetyryzynie, estrów, amidów → zmniejszona lipofilność

3. Działanie selektywne wobec obwodowych receptorów H₁

4. Metabolizm do aktywnych metabolitów (np. loratadyna → desloratadyna)

SAR leki przeciwhistaminowe 3 generacji

1. Wysoce selektywne stereoizomery (np. lewocetyryzyna) – większa skuteczność, mniej działań niepożądanych

2. Brak działania na OUN – bardzo mała lub zerowa penetracja bariery krew-mózg

3. Dodatkowe mechanizmy działania – np. rupatadyna blokuje też receptory PAF

Struktura	Efekt
Jednoznacznie zdefiniowana stereochemia	↑ aktywność, ↓ działania niepożądane
Większe cząsteczki	↓ OUN
Dodatkowe grupy (np. N-alkilopirydyna)	działanie na inne receptory (np. PAF)
Bardzo wysoka selektywność H₁	skuteczność + bezpieczeństwo